Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Problemy Współczesnej Kryminalistyki

Tom 21 (2017)

Artykuły

Kryminalistyczne fenotypowanie DNA : możliwości, ograniczenia oraz stan prawny

  • Ilona Surożyńska-Godzina
DOI: https://doi.org/10.52097/pwk.5522  [Google Scholar]
Opublikowane: 2023-06-06

Abstrakt

Ponad 150 lat rozwoju genetyki pozwala obecnie nie tylko na określenie grupy krwi, płci, porównanie zabezpieczonego DNA z materiałem genetycznym podejrzanego, ale także na opis na podstawie zabezpieczonego materiału genetycznego cech fizycznych człowieka, takich jak kolor oczu, kolor włosów, predyspozycje do wystąpienia chorób. Może się to w znaczący sposób przyczyniać do poprawy wykrywalności sprawców przestępstwa. Możliwości, jakie daje ta metoda, są ogromne, ale jakie są ograniczenia, problemy etyczne i stan prawny wykorzystania tej nowej techniki kryminalistycznej?

Bibliografia

  1. Asienkiewicz R., Wandycz A., Zróżnicowanie oraz współzależność cech somatycznych i zdolności motorycznych dzieci zamieszkujących środowiska o różnym stopniu zurbanizowania, „Kultura Fizyczna” 2014, t. 2 [Google Scholar]
  2. Bateson P., William Bateson: a biologist ahead of his time, „Journal of Genetics” 2002, t. 81 [Google Scholar]
  3. Bielicki T., Szklarska A., Welon Z., Brajczewski C., Nierówności społeczne w Polsce: Antropologiczne badania poborowych w trzydziestoleciu 1965–1995, Monografia Zakładu Antropologii PAN 1997, vol. 16 [Google Scholar]
  4. Bloch-Bogusławska E., Sygit B., Ocena stanu zdrowia a typowanie sprawcy przestępstwa, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2008, t. LVIII [Google Scholar]
  5. Bloch-Bogusławska E., Sygit B., Wykorzystywanie osiągnięć współczesnej medycyny w procesie typowania sprawcy przestępstwa na podstawie oceny jego stanu zdrowia, „Problemy Współczesnej Kryminalistyki” 2008, t. XII [Google Scholar]
  6. Borysławski K., Problem zróżnicowania wewnątrzgatunkowego człowieka, „Kultura – Historia – Globalizacja” 2016, t. 20 [Google Scholar]
  7. Branicki W., Grzybowski T., Genetyczny portret – o przewidywaniu cech fizycznych człowieka na podstawie analizy jego DNA, „Genetyka + Prawo” 2008, nr 3 [Google Scholar]
  8. Branicki W., Pośpiech E., Kupiec T., Styrna J., Nowy wymiar ekspertyzy DNA – potrzeba szkoleń ekspertów i odbiorców ekspertyz, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2014, nr 63 [Google Scholar]
  9. Butler J.M., Genetics and genomics of core STR loci used in human identity testing, „Journal of Forensic Sciences” 2006, t. 51 [Google Scholar]
  10. Gabryelska M.M., Barciszewski J., Świat podwójnej helisy – nie uszło naszej uwadze, „Postępy Biochemii” 2013, nr 59 [Google Scholar]
  11. Gabryelska M.M., Szymański M., Barciszewski J., DNA – cząsteczka, która zmieniła naukę. Krótka historia odkryć, „Nauka” 2009, nr 2 [Google Scholar]
  12. Gałęska-Śliwka A., Ocena kompetencji laboratoriów genetyki sądowej, „Prokuratura i Prawo” 2013, nr 6 [Google Scholar]
  13. Gill P., Fereday L., Morling N., Schneider P.M., The evolution of DNA databases – recommendations for new European STR loci, „Forensic Science International” 2006, t. 156 [Google Scholar]
  14. Gruza E., Goc M., Moszczyński J., Kryminalistyka – czyli rzecz o metodach śledczych, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa 2011 [Google Scholar]
  15. Jamieson A., Bader S., A Guide to Forensic DNA Profiling, Wiley, Chichester 2016, s. 389. [Google Scholar]
  16. Kapka-Skrzypczak L., Dudra-Jastrzębska M., Czajka M., Raszewska-Famielec M., Popek S., Sawicki K., Kruszewski M., Charakterystyka kliniczna oraz molekularne podstawy nowotworów skóry, „Hygeia Public Health” 2014, t. 49, nr 1 [Google Scholar]
  17. Kayser M., Schneider M.P., DNA-based prediction of human externally visible characteristics in forensics: motivations, scientific challenges and ethical considerations, „Forensic Science International: Genetics” 2009, t. 3 [Google Scholar]
  18. Klejnowska M., Analiza śladów genetycznych jako dowód w procesie karnym – cz. II, „Problemy Kryminalistyki” 2006, nr 253 [Google Scholar]
  19. Koops B.-J., Schellekens B., Forensic DNA phenotyping: regulatory issues, „The Columbia Science and Technology Law Review” 2008, t. IX [Google Scholar]
  20. Kopczyński M., Sobechowicz Ł., Ciało ludzkie i miasto: poborowi w Guberni Warszawskiej w roku 1913, „Kwartalnik Historyczny” 2016, t. 3 [Google Scholar]
  21. Kowalczyk P., Badania DNA w orzecznictwie sądowym w sprawach karnych, „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 3 [Google Scholar]
  22. Krimsku S., Simoncelli T., DNA Data Banks, Criminal Investigations, and Civil Liberties – Genetic Justice, Columbia University Press, New York 2012 [Google Scholar]
  23. Kupiec T., W. Branicki, Badanie genetyczne domniemanych szczątków generała Władysława Sikorskiego, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2009, t. 59 [Google Scholar]
  24. MacLean Ch. E., Creating a wanted poster from a drop of blood: Using DNA phenotyping to generate an artist’s rendering of an offender based only on DNA sched at the crime scene, „Hamline Law Reviev” 2014, t. 36 [Google Scholar]
  25. Michalczak R., Kałużewski B., Berent J., Genetyczny polimorfizm 10 loci STR (AmpFlSTR SGM® Plus™ System) w populacji Romów z obszaru Polski, „Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie” 2007, t. 53 [Google Scholar]
  26. Michalczak R., Michalczak R., Druga strona badań DNA, „Palestra” 2013, nr 11/12 [Google Scholar]
  27. Norton M.E., Genetyka i diagnostyka prenatalna, w: P.W. Callen, Ultrasonografia w położnictwie i ginekologii, red. wyd. pol. R. Dębski, t. 1, Elsevier, Wrocław 2010 [Google Scholar]
  28. Orgogozo V., Current Topics in Developmental Biology – Genes and Evolution, Elsevier, San Diego 2016 [Google Scholar]
  29. Paszewski A., Co zdeterminowane, a co przypadkowe w systemach biologicznych – gdzie zaczyna się wolność?, „Nauka” 2005, nr 1 [Google Scholar]
  30. Pawlik K., Ocena wieku na podstawie DNA, „Genetyka + Prawo” 2016, nr 28–29 [Google Scholar]
  31. Radko A., Miszczak M., Zastosowanie markerów mikrosatelitarnych DNA w identyfikacji osobniczej oraz kontroli rodowodów psów, „Wiadomości Zootechniczne” 2015, t. 4 [Google Scholar]
  32. Rak J., Mikrochimeryzm, płeć i choroby autoimmunologiczne, „Kosmos – Problemy Nauk Biologicznych” 2008, t. 57 [Google Scholar]
  33. Schneider P.M., Scientific standards for studies in forensic genetics, „Forensic Science International” 2007, t. 165 [Google Scholar]
  34. Sygit B., Sadowska E., Rysopis genetyczny – perspektywy predykcji wyglądu nieznanego sprawcy przestępstwa ze śladu DNA, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 9 [Google Scholar]
  35. Synowiec A., Holoceńskie dziedzictwo, „Wszechświat” 2014, t. 115, s. 181–183. [Google Scholar]
  36. Wojciechowska A., Plastyczność morfologiczna – podstawy genetyczne i ewolucja, „Wiadomości Botaniczne” 2002, t. 46 [Google Scholar]
  37. Woźniak A., Mila-Kierzenkowska C., Genom człowieka, w: G. Drewa, T. Ferenc (red.), Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013 [Google Scholar]
  38. Żak I., Kwasy nukleinowe, w: I. Żak (red.), Chemia medyczna, Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2011. [Google Scholar]