Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 19 Nr 1 (2011)

Z kręgu teologii systematycznej

Biskup Karol Wojtyła, Wikariusz Kapitulny Archidiecezji Krakowskiej a nowy etap dziejów Wydziału Teologicznego w Krakowie

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2011.19.1.37-51  [Google Scholar]
Opublikowane: 26.03.2020

Abstrakt

Der Artikel von Adam Kubiś stellt das Thema ausschlichlich gestützt auf kirchliche Quellen dar. Er entstand nicht nur gestützt auf schriftliche Quellen, besonders amtliche Dokumente, sondern auch gesützt auf persönliche Erfahrungen des Autors, der in gewisser Weise die akademische Tätigkeit der Krakauer Theologischen Fakultät initiiert hatte (1962–1963). Der Leser wird die Vision der katholischen Lehre in Polen kennenlernen, die Kardinal Karol Wojtyła schon als Kapitular Vikar besass und die er voll verwirklichte, vor allem dank der Fügung vom 16. October 1978, dass das Konklave den Kardinal aus Krakau zum Bischof von Rom wählte. In der Krakauer Zeit konzentrierte sich die Tätigkeit von Kardinal Wojtyła im Bereich des katholischen Hochschulwesens in Polen auf die Verteidigung des Fortbestehens der ehemaligen Theologischen Fakultät der Jagiellonen-Universität an dem Ort, an dem sie von der Königin Hedwig gegründet worden war, und auf den Aufbau eines Netzes von theologischen Hochschulen in Polen: in Wrocław (Breslau), wohin nach dem Zweiten Weltkrieg die Jan-Kazimierz-Universität aus Lwiw (Lemberg) umgezogen war; in Poznań (Posen), als Ausgleich für die für die Kirche verlorene Theologische Fakultät an der Stefan-Batory-Universität in Wilna. In Bezug auf Warschau wurde die von Kardinal S. Wyszyński vertretene die These aufrechterhalten, dass die Theologische Fakultät der Warschauer Universität im Warschauer Priesterseminar weiter besteht und dass über den kirchlichen Status der neuen Akademie der katholischen Theologie mit den staatlichen Stellen in einen Dialog zu treten sei. So verteidigte Kardinal Wojtyła die Zahl von fünf theologischen Fakultäten, die vor 1939 auf dem Gebiet Polens bestanden hatten.Bekanntermaßen bestanden weiterhin zwei „geschlossene” Fakultäten der Jesuiten: die theologische in Warschau und die philosophische in Krakau. Nach Überzeugung von Kardinal Wojtyła sollte man sich nicht davon abhängig machen, was für einen zivilrechtlichen Status diese Hochschulen besitzen, auch wenn man sich darum ständig bemühen sollte. Seiner Überzeugung nach kam es vor allem auf die Entwicklung an, und zwar auf der organisatorischen und auf der wissenschaftlichen Ebene, die analog zu staatlichen Hochschulen verlaufen sollte. Diesem Ziel diente die Kommission des Episkopates für die kirchliche Lehre und vor allem der wissenschaftliche Rat des Polnischen Episkopates, der damals im Bereich der Kirche eine Rolle hatte wie die Zentrale Qualifikationskommission, die im zivilem Schulbereich die Aufsicht führte. Diese Aufgabe konnte die Kirche in Polen gestützt auf die Autorität des Apostolischen Stuhls erfüllen, der – entsprechend dem Kirchenrecht — die alleinige Kompetenz in dieser Hinsicht hatte. Der polnische Staat sollte in erster Linie den Schaden reparieren, der nicht nur der Kirche, sondern auch der nationalen Kultur durch die Entfernung der Theologischen Fakultät der JagiellonenUniversität aus Krakau angetan worden war, die sich nun ohne zivilrechtliche Anerkennung unter dem Patronat ihres Großkanzlers (der Erzbischof von Krakau, Karol Kardinal Wojtyła) und einer kirchlichen Autorität der römischen Kongregation (sub una auctoritate ecclesiastica) entwickelte. Im Ergebnis führten die Krakauer Bemühungen von Kardinal K. Wojtyła und die päpstlichen von Johannes Paul II. im Januar 1989 zur vollen Verwirklichung der Ursprunglichen Idee des Entstehens eines unabhängigen Netzes von kirchlichen Hochschulen, in ihren Rechten vergleichbar mit staatlichen Hochschulen. 

Bibliografia

Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika, t. 1, oprac. M. Budzyk, 1951–1952.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika, t. 1, oprac. W. Heczko, 1952–1953.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika, t. 1, oprac. K. Waliczek, 1953–1954.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika, t. 1, oprac. J. Tischner, 1954–1955.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika, t. 1, Studium Domesticum w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Krakowie, 1954-1955, s. 358–360.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika: t.1, oprac. T. Janikowski, 1958–1959.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika, t. 1, oprac. R. Hoppe, 1956–1957.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Kronika: t.1, oprac. T. Rakoczy, rok akademicki 1962/1963.
Archiwum Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie: Lista studentów wraz z oceną roku wstępnego 1954/1955.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: Seminarium Duchowne 1953–1954 (nr 7140/53, bp F. Jop do rektora Seminarium Krakowskiego).
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: Teczka akt ks. K. Kozłowskiego.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: Teczka Krakowskiego Seminarium Duchownego (dokument z 3 lipca 1963 r.).
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: Teczka Krakowskiego Seminarium Duchownego (dokument z 29 maja 1958 r.).
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: Teczka Krakowskiego Seminarium Duchownego 1963–1964 (tekst i tłumaczenie polskie listu J. Pizzarda do bpa K. Wojtyły, 19 listopada 1962 r.).
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: Teczka Krakowskiego Seminarium Duchownego 1963–1964 (bp K. Wojtyła do rektora seminarium, Kraków 24 maja 1963 r.).
Archiwum prywatne bpa J. Szkodonia: Libellus Studiorum nr 62, 1. rok studiów 1964/1965.
Archiwum prywatne ks. A. Kubisia: List abpa S. Nowaka do ks. A. Kubisia (5 lipca 2005 r.).
Archiwum prywatne ks. A. Kubisia: List ks. J. Chmiela do ks. A. Kubisia (25 maja 2005 r.).
Archiwum prywatne ks. J. Podbiała: Libellus Studiorum nr 983, studia w latach 1966–1968.
Archiwum prywatne ks. T. Chmury: Świadectwa ukończenia sześcioletnich studiów teologicznych (1956/1957 – 1961/1962).
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Spuścizna ks. W. Wichra, sygn. nr inw. 56, Sprawa przeniesienia Wydziału Teologicznego UJ do Akademii Teologii Katolickiej do Warszawy i starania o jego przywrócenie w latach 1953–1959,51: Odpis uwierzytelniony dn. 14 października 1957 r. Uchwały Rady Wydziału Teologicznego ATK z 25 września 1957 r. w sprawie rezygnacji z pracy w ATK złożonej przez księży profesorów byłego Wydziału Teologicznego UJ.
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie: Consilia Facultatis [25.06.1963–05.04.1968] (25 czerwca 1965 r.).
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie: Consilia Facultatis [25.06.1963–05.04.1968] (25 czerwca 1965 r.).
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie: Consilia Facultatis [25.06.1963–05.04.1968] (30 czerwca 1963 r.).
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie: Consilia Facultatis [25.06.1963–05.04.1968] (11 grudnia 1963 r.).
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie: Korespondencja z kongregacją. pismo z 9 grudnia 1965 r.
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie: Korespondencja z kongregacją, list kard. Wojtyły do abp. D. Staffy z 9 grudnia 1965 r.
Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie: Pismo (6 lutego 1961 r.) kolegium profesorów Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Krakowie do rektoratu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Kalendarium życia Karola Wojtyły, oprac. A. Boniecki, Kraków 2000.
Kronika, oprac. Kazimierz Nycz i Jan Wodniak („Nowum Tempus Liberum. Czasopismo Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie”, 6 listopada 1969).
Kubiś A., Papieski Wydział Teologiczny w Krakowie w latach 1954–1981, Kraków 2005 (Studia do dziejów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 18).
Nowak S., Jak wspominam Krakowskie seminarium duchowne, w: Seminarium duchowne w Krakowie: 400-lecie, red. J. Guzdek, F. Ślusarczyk, Kraków 2001, s. 154–155.
Ogólny plan zajęć obowiązujący na Wydziale Teologicznym UJ, w: Spis wykładów na rok akademicki 1953/54, Kraków 1953, s. 149–152.
Pius XI, Konstytucja apostolska Deus scientiarum Dominis 29–34, Rzym 1931.

Downloads

Download data is not yet available.