Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Częstochowskie Studia Teologiczne

Tom 52 (2025): Księga Pamiątkowa z okazji 100. lecia archidiecezji częstochowskiej

Artykuły naukowe

Rok jubileuszowy i jego dobrodziejstwa w świetle tekstów biblijnych.

DOI: https://doi.org/10.53120/czst.2025.103-141  [Google Scholar]
Opublikowane: 25.12.2025

Abstrakt

Biblia, a szczególnie Księga Kapłańska, przekazuje przepisy dotyczące roku szabatowego i roku jubileuszowego. Nawiązują one do żydowskiej instytucji szabatu, który z woli Boga stał się dniem świętym. Podobnie więc i rok szabatowy, a także jubileuszowy są wyjątkowym świętym czasem. Z rokiem jubileuszowym wiążą się odpowiednie dobrodziejstwa. Najczęściej omawianymi są darowanie długów i uwolnienie dłużników oraz odpoczynek ziemi. Jednak najistotniejszym jest dar Bożego błogosławieństwa, bez którego rok jubileuszowy nie mógłby się zrealizować. To szczególne błogosławieństwo Boga umożliwiało wszystkim członkom narodu wybranego odnowienie więzi z Jahwe i potęgowało nadzieję na Bożą pomoc. Chrześcijaństwo przejęło takie rozumienie Roku Jubileuszowego – Roku Świętego, który traktowany jest jako szczególny czas łaski.

Bibliografia

  1. BIBLIOGRAFIA [Google Scholar]
  2. Brzeziński D., Rok jubileuszowy w Kościele. Podstawy biblijne i chrześcijański sens teologiczny, [w]: Pielgrzymi nadziei. Rok jubileuszowy 2025. Program duszpasterski Kościoła katolickiego w Polsce na rok 2024/2025. Zeszyt teologicznopastoralny, Komisja Duszpasterska Konferencji Episkopatu Polski, Opole 2024, s. 49-68. [Google Scholar]
  3. Chrostowski W., Biblijna koncepcja czasu i historii, [w]: Czasoprzestrzeń. Badania interdyscyplinarne, red. M. Saganiak, A. Kozłowska, D. Suleja, Warszawa 2020, s. 71–86. [Google Scholar]
  4. Chrostowski W., Jubileusz w perspektywie biblijnej, „Studia Włocławskie” 22 (2020), s. 133-152. [Google Scholar]
  5. Chrostowski W., Jubileusz w świetle Biblii, „Z Niepokalaną” Zima IV (104) 2020, s. 6-7. [Google Scholar]
  6. Chrostowski W., Jubileusze w Starym Testamencie, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 16 (2000), s. 5-22. [Google Scholar]
  7. Czerski J, Dzień święty w Starym i Nowym Testamencie, [w]: Niedziela w społeczeństwie pluralistycznym, red. E. Mateja, R. Pierskała, Opole 2001, s. 21-31. [Google Scholar]
  8. Czerski J., Jubileusz w Biblii, [w]: S. Rabiej, Kościół na przełomie tysiącleci. Wykłady otwarte zorganizowane w Roku Wielkiego Jubileuszu 2000, Opole 2000, s. 59-66. [Google Scholar]
  9. Daniel-Rops H., Życie codzienne w Palestynie w czasach Chrystusa, Poznań 1964. [Google Scholar]
  10. Depo W., Ja jestem z wami! List pasterski Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego na uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego 2025r. [Google Scholar]
  11. de Vaux R., Instytucje Starego Testamentu. Tom I i II, Poznań 2004. [Google Scholar]
  12. Filipiak M., Człowiek współczesny a Stary Testament, Lublin 1982. [Google Scholar]
  13. Filipiak M., Ochrona prawa dla najbiedniejszych w prawodawstwie społecznym Pięcioksięgu, [w]: Scrutamini Scripturas, Kraków 1980, s. 73-83. [Google Scholar]
  14. Filipiak M., „Pamiętaj, abyś święcił dzień szabatu” (Wj 20,8; Pwt 5,12). Studium egzegetyczno-teologiczne, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 27 (1980), z. 1, s. 5-14. [Google Scholar]
  15. Filipiak M., Społeczna i prawna sytuacja niewolników w Starym Testamencie, „Roczniki Nauk Społecznych” 9 (1981), s. 273-286. [Google Scholar]
  16. Filipiak M., Teologia pracy, „Euhemer” 35 (1991), nr 1, s. 85-105. [Google Scholar]
  17. Flawiusz J., Dawne dzieje Izraela, przeł. E. Dąbrowski, Poznań 1979. [Google Scholar]
  18. Grabner-Haider A., Czas, [w]: Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, Warszawa 1994, s. 206-207. [Google Scholar]
  19. Grzybek S., Rok Jubileuszowy w Piśmie Świętym, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 27 (1974), s. 109-121. [Google Scholar]
  20. Hałas S., Biblijno-teologiczny sens jubileuszu w Kościele, „Sympozjum” 11 (1998), nr 1(2), s. 7-14. [Google Scholar]
  21. Heschel A. J., Szabat i jego znaczenie dla współczesnego człowieka, Gdańsk 1994. [Google Scholar]
  22. Homerski J., Praca człowieka w orędziu biblijnym Starego Testamentu, [w]: Studium Scripturae anima theologiae. Prace ofiarowane Ks. Stanisławowi Grzybkowi, Kraków 1990, s. 103-114 [Google Scholar]
  23. Jankowski A., Biblijna teologia czasu, Kraków 2001. [Google Scholar]
  24. Jaruzelska I., Własność w prawie biblijnym, Warszawa 1992. [Google Scholar]
  25. Jaruzelska I., „Ziemia na własność” a „ziemia przebywania”. Z badań nad stosunkami własności w Starym Testamencie, „Poznańskie Studia Teologiczne” 5 (1984), s. 109-118. [Google Scholar]
  26. Jasiński A., Rok jubileuszowy w tradycji biblijnej, „Scriptura Sacra” 21 (2017), s. 43-52. [Google Scholar]
  27. Jędrzejewski S., Jom Kippur – próba znalezienia genezy, „Seminare” 25 (2008), s. 95-110. [Google Scholar]
  28. Join-Lambert M., Grelot P., Czas, [w]: Słownik Teologii Biblijnej, red. X. Leon-Dufour, Poznań 1990, s. 173-182. [Google Scholar]
  29. Kalendarz żydowski, red. J. Korzeniowski, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  30. Klinkowski J., Aktualizacja biblijnej idei jubileuszów, [w]: Na progu trzeciego tysiąclecia. Refleksja teologiczna w środowisku legnickim, red. B. Dróżdż, Legnica 2001, s. 117-142. [Google Scholar]
  31. Klinkowski J., Prawo i kult, [w]: Teologia Starego Testamentu, t. 1, Teologia Pięcioksięgu, red. M. Rosik, Wrocław 2011, s. 153-188. [Google Scholar]
  32. Kondracki A., Niewolnicy w Starym i Nowym Testamencie, [w]: Życie społeczne w Biblii, red. G. Witaszek, Lublin 1997, s. 269-290. [Google Scholar]
  33. Krawczyk R., Szabat: odpoczynek formą świętowania, „Forum Teologiczne” 14 (2013), s. 51-65. [Google Scholar]
  34. Kręcidło J., Rok Jubileuszowy w Biblii, „Studia Saletyńskie” 1 (2000), s. 129-134. [Google Scholar]
  35. Lipiński E., Rok szabatowy, „Scripta Biblica et Orientalia” 1 (2009), s. 9-28. [Google Scholar]
  36. Lipiński E., The Aramaeans: Their Ancient History, Culture, Religion (OLA 100), Leven 2000, s. 521-522. [Google Scholar]
  37. Liszka P., Biblijna teologia czasu, Wrocław 1990. [Google Scholar]
  38. Łach S., Księga Kapłańska. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz - ekskursy, Poznań-Warszawa 1970. [Google Scholar]
  39. Majewski M., Pięcioksiąg odczytany na nowo. Przesłanie autora kapłańskiego (P) i jego wpływ na powstanie Pięcioksięgu, Kraków 2018. [Google Scholar]
  40. Marcinkowski R., Szabat według Miszny, „Studia Judaica” 8 (2005), nr 1-2 (15-16), s. 241-272. [Google Scholar]
  41. Matysiak B. W., Szabat dniem uświęcenia ludu YHWH, [w]: Bóg jest miłością. Studia dla Księdza Profesora Józefa Kudasiewicza w 80. rocznicę urodzin, red. W. Chrostowski, Warszawa 2006, s. 278-298. [Google Scholar]
  42. Mickiewicz F., Zbawczy wymiar czasu w literaturze biblijnej, „Communio” 21 (2001), nr 6, s. 51-69. [Google Scholar]
  43. Misztal W., Jubileusz i nadzieja nowego stworzenia, „Polonia Sacra” 4 [22] (2000), nr 6 (50), s. 163-182. [Google Scholar]
  44. Morgenstern J., Sabbath, [w]: The Interpreter`s Dictionary of the Bible, red. G.A. Buttrick, Nowy Jork 1991, s. 135-141. [Google Scholar]
  45. Muszyński H., Rok jubileuszowy w Biblii – implikacje pastoralne, „Currenda”. Pismo Urzędowe Diecezji Tarnowskiej 161 (2011), nr 2, s. 267-278. [Google Scholar]
  46. Najda A., „Uroczysty szabat dla ziemi” (Kpł 25,4) jako element ekologicznego przesłania Biblii, „Studia Gdańskie” 49 (2021), s. 11-21. [Google Scholar]
  47. Neher A., Wizja czasu w historii i kulturze Żydów, [w]: Czas w kulturze, wybór, oprac. i wstęp A. Zajączkowski, Warszawa 1988, s. 261-290. [Google Scholar]
  48. Paciorek A., Obyczajowość życia wspólnotowego, [w]: Życie społeczne w Biblii, red. G. Witaszek, Lublin 1997, s. 291-334. [Google Scholar]
  49. Pindel R., Rodowód jubileuszu, „Pastores” 8 (2000), nr 3, s. 29-36. [Google Scholar]
  50. Przyborek P., Szabat w literaturze międzytestamentalnej, „Studia Gdańskie” 35 (2014), s. 27-40. [Google Scholar]
  51. Riterer F.V., Czas, [w]: Nowy leksykon biblijny, red. F. Kogler, R. Egger-Wenzel, M. Ernst, red. wyd. pol. H. Witczyk, Kielce 2011, s. 127. [Google Scholar]
  52. Scheld C., Historia Starego Testamentu, t. II. Lud Bożego Przymierza, Tuchów 1995. [Google Scholar]
  53. Schreiner J., Teologia Starego Testamentu, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  54. Spicq C., Grelot P., Szabat, [w]: Słownik Teologii Biblijnej, red. X. Leon-Dufour , Poznań 1990, s. 924-926. [Google Scholar]
  55. Stachowiak L., Teologiczno-biblijna problematyka czasu, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 17 (1964), nr 5, s. 291-303. [Google Scholar]
  56. Starożytny Izrael. Od czasów Abrahama do zburzenia Jerozolimy przez Rzymian, przeł. W Chrostowski, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  57. Stubhann M., Szabat, [w]: Nowy leksykon biblijny, red. F.Kogler, R. Egger-Wenzel, M. Ernst, red. wyd. pol. H. Witczyk, Kielce 2011, s. 716-717. [Google Scholar]
  58. Taschl-Erber A., Jubileuszowy rok, [w]: Nowy leksykon biblijny, red. F. Kogler, R. Egger-Wenzel, M. Ernst, red. wyd. pol. H. Witczyk, Kielce 2011, s. 324-325. [Google Scholar]
  59. Tronina A., Księga Kapłańska (Podręczny Komentarz Biblijny), Tarnów 2009. [Google Scholar]
  60. Tronina A., Witczyk H., Rok jubileuszowy i szabatowy, [w]: Nowy Słownik Teologii Biblijnej, red. H. Witczyk, Lublin-Kielce 2017, s. 782-785. [Google Scholar]
  61. Unterman A., Jom Kipur, [w]: Encyklopedia tradycji i legend żydowskich, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  62. Wight F.H., Obyczaje krajów biblijnych, Warszawa 2013. [Google Scholar]
  63. Witaszek G., Myśl społeczna proroków, Lublin 1998. [Google Scholar]
  64. Witaszek G., Prorocy Amos i Micheasz wobec niesprawiedliwości społecznej, Tuchów 1992. [Google Scholar]
  65. Witczyk H., Rok jubileuszowy w Starym Testamencie, [w]: Rok Boga Ojca, red. J. Kudasiewicz, Kielce 1999, s. 43-55. [Google Scholar]
  66. Witczyk H., Czasy święte, [w]: Życie religijne w Biblii, red. G. Witaszek, Lublin 1999, s. 287-306. [Google Scholar]
  67. Wojcieski J., Od szabatu do niedzieli. Studium historyczne, egzegetyczne i teologiczne (Lingua Sacra. Monografie: 4), Dragacz 2014. [Google Scholar]
  68. Woźniak M., Geneza krytyki Starego Przymierza w Liście do Hebrajczyków, Częstochowa 2024. [Google Scholar]
  69. W. Wróbel, Czas, [w]: Encyklopedia katolicka, t. XVIII, Lublin 2013, s. 1388-1389. [Google Scholar]
  70. Zając E., Judaizm jako religia uświęcająca czas, „Ethos” 25 (2012), nr 3 (99), s. 46-60. [Google Scholar]
  71. Żarnowski R., Wyrażenie „czas, czasy i połowa czasu” jako ograniczony okres ucisku i cierpienia w Księdze Daniela i Apokalipsie, „Studia Sandomierskie” 28 (2021), s. 113-134. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.