Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Częstochowskie Studia Teologiczne

Tom 49 (2022)

Rozprawy i artykuły – Studia teologiczne

Maryja – „żywa księga”. Obecność motywu w tradycji patrystycznej i średniowiecznej

DOI: https://doi.org/10.53120/czst.2022.79-92  [Google Scholar]
Opublikowane: 20.12.2022

Abstrakt

W mariologii średniowiecznej, która sięgając obficie do tradycji patrystycznej, często odwoływała się do rozmaitych metafor, symboli i alegorii, pojawia się w odniesieniu do Maryi także metafora księgi, według której jest Ona „żywą księgą”. Ta metafora rozwinęła się w kilku wątkach, których wspólne przesłanie podkreśla, że chrześcijanie powinni wnikliwie odczytywać osobę i misję Maryi, aby za Jej pośrednictwem coraz lepiej poznawać tajemnicę wcielenia Syna Bożego, a tym samym także znaleźć odpowiedź na kluczowe pytania dotyczące życia chrześcijańskiego. Jest więc Maryja żywą księgą, którą należy pilnie czytać. W późniejszym okresie, zwłaszcza pod wpływem egzegezy preferowanej przez reformatorów, zrezygnowano w mariologii i przepowiadaniu maryjnym z metafory księgi, ale jej zasadnicze przesłanie zostało przyjęte, ponieważ do niego odnosi się podkreślana współcześnie potrzeba naśladowania Maryi. Naśladowanie jest bardziej aktualnym sposobem odczytywania Jej cnót i wpisywania ich we własne życie.

Bibliografia

  1. Antonius archiepiscopus Fiorentinus, Summa theological tit. XV c. 9 pars IV, Verona 1740 [reprint: Graz 1959]. [Google Scholar]
  2. Auzépy M.-F., La carriére d’André de Crète, „Bizantinische Zeitschrift” 88 (1995) nr 1, s. 1-12. [Google Scholar]
  3. Berthold von Regensburg, Vollständige Ausgabe seiner Predigten, t. 2, Berlin 1965. [Google Scholar]
  4. Bonawentura, Droga duszy do Boga: w: Antologia mistyków franciszkańskich, t. 1: Wiek XIII, red. S. Kafel, Warszawa 1985, s. 170-188. [Google Scholar]
  5. Curtius E. R., Letteratura europea e medioevo latino, Firenze 1992. [Google Scholar]
  6. Epifanius Pseudo-, Homilia V in laudes Sanctae Mariae Deiparae: PG 43, 477-501. [Google Scholar]
  7. Falque E., Le livre de l’expérience. D’Anselme de Cantorbéry à Bernard de Clairvaux, Paris 2017. [Google Scholar]
  8. Frauenlob (Heinrich von Meissen), Leichs, Sangsprüche, Lieder, wyd. K. Stackmann, K. Bertau, t. 1, München 1981. [Google Scholar]
  9. Ginzburg C., Folklore, magia, religione, w: Storia d’Italia, t. 1: I caratteri originali, red. R. Romano, C. Vivanti, Torino 1972, s. 603-676. [Google Scholar]
  10. Hermann von Fritslar, Buch von der Heiligen Leben, [w:] Deutsche Mystiker des vierzehnten Jahrhunderts, t. 1: Hermann von Fritslar, Nicolaus von Strassburg, David von Augsburg, wyd. F. Pfeiffer, Leipzig 1845, s. 3-258. [Google Scholar]
  11. Jan Damasceński, Homilia na Narodzenie Najświętszej Maryi Panny, 7, w: Ojcowie Kościoła greccy i syryjscy. Testy o Matce Bożej, tłum. W. Kania (Beatam me dicent…, 1), Niepokalanów 1981, s. 220-230. [Google Scholar]
  12. Kamieńska A., Do źródeł. Psalmy i inne przekłady poetyckie, Poznań 1988. [Google Scholar]
  13. Klaiber W., Ecclesia Militans. Studien zur den Festtagspredigten des Johannes Eck (Reformationsgeschichtliche Studien und Texte, 120), Münster i. W. 1982. [Google Scholar]
  14. Köpf U., Religiöse Erfahrung in der Theologie Bernhards von Clairvaux (Beiträge zur Historischen Theologie, 61), Tübingen 1978. [Google Scholar]
  15. Leclercq J., Chrystus w oczach średniowiecznych mnichów, tłum. M. Borkowska, (Źródła Monastyczne, 25), Kraków 2001. [Google Scholar]
  16. Luther M., Werke. Kritische Gesamtausgabe, t. 10/3, Weimar 1903. [Google Scholar]
  17. von Paltz J., Werke, t. 3: Opuscula, red. C. Burger i in., New York 1989. [Google Scholar]
  18. Petrus Cellensis, Sermo 26 (In Annuciatione Dominica, 5): PL 202, 718-720. [Google Scholar]
  19. Quilligan M., The Allegory of Female Authority. Christine de Pizan’s Cité des dames, New York 1991. [Google Scholar]
  20. Schreiner K., „…wie Maria gleicht einem puch”. Beiträge zur Buchmetaphorik des hohen und späten Mittelalters, „Archiv für Geschichte des Buchwesens” 11 (1971), kol. 1437-1464. [Google Scholar]
  21. Straganz M., Ansprachen des Fr. Oliverius Maillard an die Klarissen zu Nürnberg, „Franziskanische Studien” 4 (1917), s. 68-85. [Google Scholar]
  22. Willard Ch. C., Christine de Pizan. Her Life and Works, New York 1984. [Google Scholar]
  23. Zannini P., Mistagogia mariana di Efrem Siro, „Theotokos” 10 (2002) s. 219-250. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.