Aller directement au menu principal Aller directement au contenu principal Aller au pied de page
Częstochowskie Studia Teologiczne

Vol. 52 (2025): Księga Pamiątkowa z okazji 100. lecia archidiecezji częstochowskiej

Studia Teologiczne inne

Maryja – ikona Kościoła synodalnego w rozumieniu papieża Franciszka

DOI: https://doi.org/10.53120/czst.2025.411-444  [Google Scholar]
Publiée: 2025-12-25

Résumé

Dla papieża Franciszka droga synodalna jest tą, której Bóg oczekuje od Kościoła trzeciego tysiąclecia, dlatego zainicjował ją w 2021 roku. Zakończyła się ona w 2024 obradami Zgromadzenia Synodu Biskupów. Przyjęty przez nie dokument końcowy pt. Ku Kościołowi synodalnemu. Komunia, uczestnictwo, misja zbiera owoce drogi wyznaczonej przez wspólne słuchanie Ludu Bożego i rozeznanie pasterzy. Nawołuje do „nawrócenia synodalnego”, które uczyni Kościół bardziej relacyjnym, uczestniczącym i misyjnym. Przywołuje zarazem Maryję i dostrzega w Niej ikonę Kościoła synodalnego. Wręcz encyklopedycznie dodaje, że jest Ona „figurą Kościoła, który słucha, modli się, rozmyśla, prowadzi dialog, towarzyszy, rozeznaje, decyduje i działa” (nr 29). Jest to prawda niezwykle wymowna. Ciekawe i pożyteczne jest jej zgłębienie nauczaniem Franciszka – inicjatora i promotora drogi synodalnej. Niniejszy artykuł podąża śladami jego wypowiedzi, aby przybliżyć rozumienie wiodących aspektów wzorczości Maryi dla Kościoła synodalnego. Całość jest podzielona na dwie części. Pierwsza koncentruje się na Maryi jako Gwieździe Przewodniej w pielgrzymce wiary Kościoła. Z kolei druga ukazuje Ją jako model misji ewangelizacyjnej Kościoła. W zakończeniu artykułu dochodzą do głosu ogólne wnioski i wypunktowana oryginalność papieskiej interpretacji.

Références

  1. Awi Mello A., Mit Maria leben. Ein Gespräch mit Papst Franziksus, Leipzig 2016. [Google Scholar]
  2. Benedykt XVI, Jesteśmy uczniami i misjonarzami Chrystusa, aby nasze narody miały w nim życie (Przemówienie podczas Sesji Inauguracyjnej V Konferencji Ogólnej Episkopatu Ameryki Łacińskiej i Karaibów, 13 V 2007), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 28 (2007), nr 9, s. 36-41. [Google Scholar]
  3. Borghesi M., Jorge Mario Bergoglio. Biografia intelektualna. Dialektyka i mistyka, tłum. D. Chodyniecki, Kraków 2018. [Google Scholar]
  4. Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24 XI 2013), Kraków 2014. [Google Scholar]
  5. Franciszek, Adhortacja apostolska Gaudete et exsultate. O powołaniu do świętości w świecie współczesnym (19 III 2018), Kraków 2018. [Google Scholar]
  6. Franciszek, Anioł Pański w uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi (1 I 2024), https://www.vatican.va/ content/francesco/pl/angelus/2024/documents/20240101-angelus.html [dostęp: 2.01.2024]. [Google Scholar]
  7. Franciszek, Bądźmy „opiekunami” stworzenia (Homilia na rozpoczęcie posługi Piotrowej, 19 III 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 5, s. 18-19. [Google Scholar]
  8. Franciszek, „Będziecie moimi świadkami” (Orędzie na Światowy Dzień Misyjny 2022 roku, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 43 (2022), nr 2, s. 7-10. [Google Scholar]
  9. Franciszek, Czułość jest „kluczem” do zrozumienia człowieka chorego (Przemówienie do członków włoskiej Krajowej Federacji Izb Pielęgniarskich, 3 III 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 3-4, s. 21-22. [Google Scholar]
  10. Franciszek, Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie (Spotkanie z duchowieństwem, zakonnikami, zakonnicami i seminarzystami w sanktuarium w El Quinche, 8 VII 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 7-8, s. 17-22. [Google Scholar]
  11. Franciszek, Doświadczajcie konkretnej i troskliwej czułości Matki wszystkich (Homilia w Częstochowie z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, 28 VII 2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 37 (2016), nr 7-8, s. 13-14. [Google Scholar]
  12. Franciszek, Droga cierpienia i samotności (Nabożeństwo drogi krzyżowej z młodzieżą na Campo Santa María la Antigua, 25 I 2019), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 40 (2019), nr 2, s. 24-25. [Google Scholar]
  13. Franciszek, Droga pokoju i braterstwa (Spotkanie z wiernymi, 25 III 2019), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 40 (2019), nr 4-5, s. 34-36. [Google Scholar]
  14. Franciszek, Drogą Kościoła jest miłosierdzie i integracja (Homilia dla nowych kardynałów, 15 II 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 2, s. 34-36. [Google Scholar]
  15. Franciszek, Encyklika Fratelli tutti. O braterstwie i przyjaźni społecznej (3 X 2020), Kraków 2020. [Google Scholar]
  16. Franciszek, Encyklika Laudato si’. W trosce o wspólny dom (24 V 2015), Kraków 2015. [Google Scholar]
  17. Franciszek, Encyklika Lumen fidei. O wierze (29 VI 2013), Kraków 2013. [Google Scholar]
  18. Franciszek, Ewangelia spotkania młodych i starszych (Homilia dla ludzi w podeszłym wieku, 28 IX 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014), nr 10, s. 40-41. [Google Scholar]
  19. Franciszek, Ile razy mówimy „dziękuję” w rodzinie (Homilia na placu św. Piotra, 13 X 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 12, s. 7-8. [Google Scholar]
  20. Franciszek, Jak mama (Audiencja generalna, 3 IX 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014), nr 10, s. 45-46. [Google Scholar]
  21. Franciszek, Kiedy Kościół nas zrodził (Audiencja generalna, 11 IX 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 11, s. 50-51. [Google Scholar]
  22. Franciszek, Kiedy otwieramy się na łaskę, niemożliwe zaczyna stawać się rzeczywistością (Homilia w parku w Monzy, 25 III 2017), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 38 (2017), nr 3-4, s. 10-12. [Google Scholar]
  23. Franciszek, Kongregacja generalna. Pozdrowienie końcowe (Aula Pawła VI, 26 X 2024), [[w:]] XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, Ku Kościołowi synodalnemu. Komunia, uczest-nictwo, misja (Dokument końcowy, 26 X 2024), Poznań 2024, s. 144-149. [Google Scholar]
  24. Franciszek, Kościół jest kobietą i matką (Homilia w Domu Świętej Marty, 21 VI 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 6, s. 53-54. [Google Scholar]
  25. Franciszek, Kościół, który zaskakuje i wprowadza zamieszanie (Anioł Pański, 8 VI 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014), nr 7, s. 53-54. [Google Scholar]
  26. Franciszek, Kościół uczy braterstwa z innymi (Homilia w wojskowej bazie lotniczej Ñu Guazú w Asunción, 12 VII 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 9, s. 38-40. [Google Scholar]
  27. Franciszek, Maryja kobietą modlitwy (Audiencja generalna, 18 XI 2020), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020), nr 12, s. 28-30. [Google Scholar]
  28. Franciszek, Matka Boża wnosi do Kościoła atmosferę czułości (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, 1 I 2019), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 40 (2019), nr 1, s. 19-21. [Google Scholar]
  29. Franciszek, Miłosierdzie syntezą Ewangelii (Anioł Pański, 8 XII 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 12, s. 6-7. [Google Scholar]
  30. Franciszek, Misericordiae vultus. Bulla ogłaszająca Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia (11 IV 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 5, s. 4-15. [Google Scholar]
  31. Franciszek, My, chrześcijanie, musimy być twórcami rewolucji czułości (Przemówienie podczas spotkania ekumenicznego w Malmö, 31 X 2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 37 (2016), nr 11, s. 11-12. [Google Scholar]
  32. Franciszek, Największą przeszkodą jest lęk (Orędzie na XXXIII Światowy Dzień Młodzieży, 11 II 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 3-4, s. 4-7. [Google Scholar]
  33. Franciszek, Nasze życie jest bezpieczne w rękach Boga (Anioł Pański, 17 IV 2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 37 (2016), nr 5, s. 42-43. [Google Scholar]
  34. Franciszek, Nie można być chrześcijaninem na pewien czas (Audiencja generalna, 15 V 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 37 (2016), nr 7, s. 46-48. [Google Scholar]
  35. Franciszek, Nota towarzysząca Ojca Świętego (24 XI 2024), [w:] XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, Ku Kościołowi synodalnemu. Komunia, uczestnictwo, misja (Dokument koń-cowy, 26 X 2024). Poznań 2024, s. 7-11. [Google Scholar]
  36. Franciszek, Ona jest Matką każdej zranionej rodziny (Wizyta w sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Madhu, 14 I 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 2, s. 13-14. [Google Scholar]
  37. Franciszek, Otwarte oczy i uszy (Przemówienie do członków Międzynarodowej Komisji Teologicznej, 5 XII 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 1, s. 30-31. [Google Scholar]
  38. Franciszek, Pamięć o Bogu (Homilia do katechetów, 29 IX 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 11, s. 43-44. [Google Scholar]
  39. Franciszek, Patrzeć sercem (Homilia w Domu Świętej Marty, 19 IX 2017), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 38 (2017), nr 10, s. 57-58. [Google Scholar]
  40. Franciszek, Pierwsza Kongregacja Generalna (Przemówienie w Auli Pawła VI, 2 X 2024), [w:] XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, Ku Kościołowi synodalnemu. Komunia, uczest-nictwo, misja (Dokument końcowy, 26 X 2024), Poznań 2024, s. 135-143. [Google Scholar]
  41. Franciszek, Pojednanie i przebaczenie (Anioł Pański, 31 V 2020), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020), nr 6, s. 18-19. [Google Scholar]
  42. Franciszek, Pokora przyciąga spojrzenie Boga (Anioł Pański, 8 XII 2021), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 43 (2022), nr 1, s. 34-35. [Google Scholar]
  43. Franciszek, Pokora ujmuje Boga (Anioł Pański, 15 VIII 2021), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 42 (2021), nr 8-9, s. 37-38. [Google Scholar]
  44. Franciszek, Potrzeba odwagi, żeby powtórzyć „tak” Maryi (Przemówienie podczas czuwania z młodzieżą w Metro Park, 26 I 2019), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 40 (2019), nr 2, s. 26-30. [Google Scholar]
  45. Franciszek, Potrzeby ludzi ubogich (Anioł Pański, 3 VIII 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014), nr 8-9, s. 56-57. [Google Scholar]
  46. Franciszek, Przed żłóbkiem odkrywamy, że jesteśmy miłowani (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, 1 I 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 1, s. 18-19. [Google Scholar]
  47. Franciszek, Przybyliśmy, aby spotkać spojrzenie Maryi (Homilia przed sanktuarium Matki Bożej z Bonarii, 22 IX 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 11, s. 23-24. [Google Scholar]
  48. Franciszek, Rewolucja czułości (Homilia w sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia w El Cobre, 22 IX 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 10, s. 24-25. [Google Scholar]
  49. Franciszek, Rewolucyjna modlitwa Maryi (Orędzie na 32. Światowy Dzień Młodzieży 2017 roku), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 38 (2017), nr 3-4, s. 4-8. [Google Scholar]
  50. Franciszek, Ruch i zdumienie (Anioł Pański, 2 II 2020), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020), nr 2-3, s. 32-33. [Google Scholar]
  51. Franciszek, Sekret żydowskiej dziewczyny (Audiencja generalna, 23 XI 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 12, s. 37-38. [Google Scholar]
  52. Franciszek, Służba oznacza, że czyni się wolę innych (Przemówienie do młodych księży i seminarzystów studiujących w papieskich kolegiach i uczelniach Rzymu, 12 V 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014), nr 7, s. 29-34. [Google Scholar]
  53. Franciszek, Stajecie się mistrzami i twórcami kultury spotkania (Przemówienie podczas spotkania powitalnego z uczestnikami XXXIV Światowego Dnia Młodzieży na Campo Santa María la Anti-gua, 24 I 2019), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 40 (2019), nr 2, s. 17-20. [Google Scholar]
  54. Franciszek, „Synodalność” konstytutywnym wymiarem Kościoła (Przemówienie podczas uroczystości upamiętniającej 50. rocznicę ustanowienia Synodu Biskupów, 17 X 2015), „L’Osservatore Ro-mano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 11, s. 5-8. [Google Scholar]
  55. Franciszek, Synteza historii Bożego miłosierdzia (Rozważanie podczas czuwania z okazji Jubileuszu Maryjnego, 8 X 2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 37 (2016), nr 10, s. 4-5. [Google Scholar]
  56. Franciszek, Świat bez matek nie ma przyszłości (Przemówienie do Papieskiego Wydziału Teologicznego Marianum, 24 X 2020), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020), nr 11, s. 26-27. [Google Scholar]
  57. Franciszek, Tak jak rower (Homilia w Domu Świętej Marty, 24 IV 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 5, s. 59-60. [Google Scholar]
  58. Franciszek, Tam gdzie jest matka, jest zawsze smak domu (Homilia na liturgiczne wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Guadalupe, 12 XII 2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 38 (2017), nr 1, s. 23-25. [Google Scholar]
  59. Franciszek, Trzeba odwagi, aby iść od prąd (Homilia na święto Ofiarowania Pańskiego, 2 II 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 2, s. 45-46. [Google Scholar]
  60. Franciszek, Trzeba przezwyciężyć lęk (Przemówienie podczas spotkania z władzami Rzeczypospolitej Polski na Wawelu, 27 VII 2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 37 (2016), nr 7-8, s. 4-6. [Google Scholar]
  61. Franciszek, Trzeba przyjąć z miłością drugiego człowieka (Homilia przed sanktuarium maryjnym w Agłonie, 24 IX 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 10, s. 31-32. [Google Scholar]
  62. Franciszek, Umacniajcie kulturę spotkania (Homilia w bukaresztańskiej katedrze pw. św. Józefa, 31 V 2019), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 40 (2019), nr 7-8, s. 22-23. [Google Scholar]
  63. Franciszek, Uprzedzająca miłość Boga do nas (Audiencja generalna, 18 VI 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014), nr 7, s. 50. [Google Scholar]
  64. Franciszek, Uśmiech Boga pośród sprzeczności świata (Orędzie na XXII Światowy Dzień Chorego 2014 roku, 6 XII 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014), nr 1, s. 11. [Google Scholar]
  65. Franciszek, W domu Maryi (Homilia w sanktuarium maryjnym w Aparecidzie, 24 VII 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 10, s. 13-15. [Google Scholar]
  66. Franciszek, W 2016 r. Światowy Dzień Młodzieży odbędzie się w Krakowie (Anioł Pański, 28 VII 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2013), nr 8-9, s. 19. [Google Scholar]
  67. Franciszek, Wiara Maryi rozwiązuje „węzeł” grzechu (Katecheza podczas spotkania modlitewnego na placu św. Piotra, 12 X 2013), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 34 (2014) nr 12, s. 4-5. [Google Scholar]
  68. Franciszek, Wielkie bogactwo społeczne (Homilia w parku Los Samanes w Guayaquil, 6 VII 2015), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015) nr 7-8, s. 6-8. [Google Scholar]
  69. Franciszek, Wielkie „tak” (Anioł Pański, 8 XII 2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 38 (2017) nr 1, s. 52-53. [Google Scholar]
  70. Franciszek, Wobec godności osoby wszystko inne jest drugorzędne (Homilia na dawnym stadionie miejskim w Campobasso, 5 VII 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 35 (2014) nr 7, s. 36-37. [Google Scholar]
  71. Franciszek, Wszystko może ten, kto ufa Bogu (Anioł Pański, 8 XII 2018), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 39 (2018), nr 12, s. 26-27. [Google Scholar]
  72. Franciszek, Zbawienia nie można kupić (Anioł Pański, 8 XII 2014), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 36 (2015), nr 1, s. 58-59. [Google Scholar]
  73. Franciszek, Zranienie kobiety to znieważenie Boga (Homilia na uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, 1 I 2022), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 43 (2022) nr 1, s. 29-31. [Google Scholar]
  74. Jan Paweł II, List apostolski Novo millennio ineunte. Na zakończenie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 (6 I 2001), Poznań 2001. [Google Scholar]
  75. Kasper W., Papież Franciszek. Rewolucja czułości i miłości. Korzenie teologiczne i duszpasterskie, tłum. K. Markiewicz, Warszawa 2015. [Google Scholar]
  76. Kudasiewicz J., Matka Odkupiciela, Kielce 1991. [Google Scholar]
  77. Laurentin R., Matka Pana. Krótki traktat teologii maryjnej. Wydanie integralne, Warszawa 1989. [Google Scholar]
  78. Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Synodalność w życiu i misji Kościoła, tłum. A. Sejbuk, Kraków 2021. [Google Scholar]
  79. Moricová J., Panna Mária ako vzor teologálnych čnosti podl’a učenia pápeža Františka, [w:] Teologálne čnosti z interdisciplinárneho pohl’adu. Zborník príspevkov z interdisciplinárnej medzinárodnej vedeckej konferencie, red. M. Lichner, Trnava 2018, s. 285-299. [Google Scholar]
  80. Paweł VI, Adhortacja apostolska Marialis cultus. O rozwoju należycie pojętego kultu maryjnego (2 II 1974), [w:] Matka Odkupiciela Matką Kościoła, Warszawa 1990, s. 243-279. [Google Scholar]
  81. Pawlina K., Eklezjologia papieża Franciszka, „Studia Bobolanum” 2014, nr 1, s. 13-20. [Google Scholar]
  82. Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium (21 XI 1964). [Google Scholar]
  83. Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei verbum (18 XI 1965). [Google Scholar]
  84. Spadaro A., Serce wielkie i otwarte na Boga. Rozmowa z papieżem Franciszkiem. Z objaśnieniami i komentarzami jezuitów, tłum. Z. Kasprzyk, Kraków 2013. [Google Scholar]
  85. XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, Ku Kościołowi synodalnemu. Komunia, uczestnictwo, misja (Dokument końcowy, 26 X 2024), Poznań 2024. [Google Scholar]
  86. Wojtczak A., Czułe oblicze Matki. Przewodnie motywy mariologii papieża Franciszka, Poznań 2019. [Google Scholar]
  87. Wojtczak A., Maryja w służbie chrześcijańskiego humanizmu. Projekt papieża Franciszka, Poznań 2022. [Google Scholar]
  88. Wojtczak A., Maryjny tytuł „Królowa misji” w interpretacji papieża Franciszka, „Annales Missiologici Posnanienses” 29 (2024), s. 7-28. [Google Scholar]

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.

Articles similaires

1 2 3 4 5 > >> 

Vous pouvez également Lancer une recherche avancée de similarité pour cet article.