Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Językoznawstwo baner

Nr 1/20 (2024)

Artykuły

Towarzysz, przyjaciel, wróg… – postrzeganie psa na przykładzie wybranych tekstów

DOI: https://doi.org/10.25312/j.6106  [Google Scholar]
Opublikowane: 29.05.2024

Abstrakt

Artykuł stanowi przegląd badań na temat społeczno-kulturowego obrazu psa. Autorka odnosząc się do nich, przedstawia różne sposoby postrzegania tego zwierzęcia zależne od czasów i rodzaju tekstu. W artykule uwzględniono opracowania dotyczące występowania psa w literaturze, filmie oraz tekstach użytkowych. Jak pokazała przeprowadzona przez autorkę analiza, istotny materiał w badaniach nad postrzeganiem tego zwierzęcia wyekscerpowano ze słowników zawierających katalog utrwalonych kulturowo związków frazeologicznych. Wartościowe okazały się także nowsze źródła, zwłaszcza internetowe. Prześledzenie różnorodnych opracowań na temat psa w wybranych tekstach pozwoliło na pokazanie, jak zmieniał się jego obraz, oraz wskazanie głównych czynników wpływających na te zmiany, a także sformułowanie prognoz dotyczących dalszych przeobrażeń w jego postrzeganiu.

Bibliografia

  1. Bagnowska M. (2019), Najlepszy przyjaciel człowieka. Pies w roli terapeuty, „Parezja”, t. 2, s. 108–121. [Google Scholar]
  2. Błajet P., Błajet Z. (2017), Metafora z motywem psa, czyli o bliskości odległych kultur, „Edukacja Międzykulturowa”, nr 1(6), s. 163–181. [Google Scholar]
  3. Burkacka, I. (2015), Dlaczego pieseł i koteł są lepsze od psa i kota, a nieogar jest nie halo? Uwagi o nowszych neologizmach występujących w słownictwie młodzieżowym, [w:] U. Sokólska (red.), Odkrywanie słowa – historia i współczesność, Białystok, s. 395–408. [Google Scholar]
  4. Cyrek B. (2017), Uprzedmiotowienie i uczłowieczenie - wizerunek psa w serwisach ogłoszeniowych, „Maska”, nr 4, s. 91–102. [Google Scholar]
  5. Długosz-Kurczabowa K. (2008), Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa. [Google Scholar]
  6. Karczmarczuk R. (1997), Pies i człowiek w ciągu stuleci, „Kosmos. Problemy nauk biologicznych”, t. 46, nr 2, s. 301–312. [Google Scholar]
  7. Kempf Z. (1985), Wyrazy gorsze dotyczące zwierząt, „Język Polski”, nr 65, s. 125–144. [Google Scholar]
  8. Kijak A. (2023), Imiona psów biorących udział w zawodach sportowych i motywacje ich nadawania, „Język Polski”, nr 103(2), s. 40–51. [Google Scholar]
  9. Kolberová U. (2014), Wyzwiska z komponentem „pies” w języku polskim, „Opera Slavica”, t. 24(2), s. 29–37. [Google Scholar]
  10. Kolberová U. (2016), Językowy obraz psa zawarty w inskrypcjach nagrobnych na wirtualnych cmentarzach zwierzęcych, „Poradnik Językowy”, nr 9, s. 48–57. [Google Scholar]
  11. Kotyczka M. (2017), Kot Bob, pies Bailey i inni. Terapeutyczne właściwości zwierzęcych bohaterów w literaturze popularnej, „Jak czytać (pop)literaturę”, nr 8, s. 169–186. [Google Scholar]
  12. Kotyczka M. (2019), Na początku była Lassie: fenomen psów i kotów w literaturze popularnej, [w:] T. Buliński, K. Linda-Grycza, W. Blacharska (red.), Kot, pies, człowiek: o relacjach międzygatunkowych i kulturowych tego konsekwencjach, Gdańsk–Sopot, s. 190–206. [Google Scholar]
  13. Lemański J. (2011), Negatywny obraz psa w biblii. Przyczyny i konsekwencje, „Colloquia Theologhica Ottoniana”, nr 1, s. 51–96. [Google Scholar]
  14. Mosiołek K. (1992), Stereotypy psa zawarte w języku polskim, „Poradnik Językowy”, nr 4, s. 301–304. [Google Scholar]
  15. Mosiołek-Kłosińska K. (1995), Motywacja związków frazeologicznych zawierających wyrazy „pies” i „kot”, „Etnolingwistyka”, t. 7, s. 21–31. [Google Scholar]
  16. Nowakowska A. (2003), Człowiek jak zwierzę. Sfrazeologizowane porównania doczasownikowe na podstawie Słownika frazeologicznego języka polskiego, „Acta Universitatis Wratislaviensis, Język a Kultura”, t. 15, s. 97–102. [Google Scholar]
  17. Oronowicz-Kida E. (2022), Zwierzę jak człowiek, czyli antropomorfizacja psów w zoonimach i chrematonimach, „Prace Językoznawcze”, t. 24(2), s. 35–46. [Google Scholar]
  18. Pacuła J. (2020), Not only the pies [dog] – on several animalistic names of prison officers in the history of Polish criminal Jargon, „Jazykovedný časopis (Journal of Linguistics)”, vol. 71(1), s. 91– 108. [Google Scholar]
  19. Palmes L. (2006), Językowy obraz psa (badania porównawcze na materiale języka polskiego i niemieckiego), „Poradnik Językowy”, nr 1, s. 42–56. [Google Scholar]
  20. Peisert M. (2004), Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław. [Google Scholar]
  21. Piwowarczyk D.R. (2021), O możliwej indoeuropejskiej etymologii wyrazu pies, „Polonica”, t. 41, s. 51–59. [Google Scholar]
  22. Raszewska-Żurek B. (2010), Ewolucja niektórych elementów stereotypu psa w polszczyźnie, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 45, s. 65–80. [Google Scholar]
  23. Skorupka S. (2002), Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2. Warszawa. [Google Scholar]
  24. SeBr – Brückner A. (1927), Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków. [Google Scholar]
  25. SJPD – Doroszewski W. (1964), Słownik języka polskiego, t. 6., Warszawa. [Google Scholar]
  26. SJP PWN – Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 30.07.2023]. [Google Scholar]
  27. Sobstyl K. (2019), „Bydlę mnie chapsnęło” – negatywny obraz psa w komunikacji internetowej, [w:] E. Borkowska, A. Borkowski, M. Długołęcka-Pietrzak, B. Stelingowska, E. Kozak (red), Pies w literaturze, kulturze, języku i mediach, s. 227–238. [Google Scholar]
  28. Sobstyl K. (2020), Semantyka grzebowisk dla zwierząt na tle miejsc pochówków ludzi. Analiza porównawcza makroznaków, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury”, t. 32, s. 157–171. [Google Scholar]
  29. Sojka-Masztalerz H. (2010), O inwektywach zwierzęcych w języku polskim, „Acta Universitas Wratislaviensis. Kształcenie”, t. 8(18), s. 11–24. [Google Scholar]
  30. SWil – Zdanowicz A. (red.) (1861), Słownik języka polskiego Wilno. [Google Scholar]
  31. WSJP PAN – Żmigrodzki P. (red) (2007), Wielki słownik języka polskiego PAN, https://wsjp.pl/ [dostęp: 18.07.2023]. [Google Scholar]
  32. Ziajka B. (2019), Wiek zwierząt jako czynnik determinujący sposób ich konceptualizacji, „Prace Językoznawcze”, t. 21(4), s. 235–251. [Google Scholar]
  33. Zimnowoda J. (2003), Opozycja homo-animal w ekspresywnych zwrotach językowych, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Język a Kultura”, t. 15, s. 103–115. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.