Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Nr 4/25 (2025)

Artykuły

Subiektywnie–pozytywnie o psie (na podstawie wypowiedzi respondentów – miłośników i sympatyków czworonogów)

DOI: https://doi.org/10.25312/j.10204  [Google Scholar]
Opublikowane: 11.12.2025

Abstrakt

Niniejszy artykuł stanowi kontynuację działań badawczych związanych z problematyką postrzegania psa. Na tym etapie dokonano eksploracji z wykorzystaniem metod, technik i narzędzi socjologicznych. Przeprowadzono badania ankietowe, w ramach których zadano respondentom pytania o skojarzenia wyrazowe i frazeologiczne z leksemem pies. Ze względu na językową odrębność tych form analizowano je oddzielnie. W obu przypadkach dokonano jednak podziału na skojarzenia pozytywne, negatywne oraz neutralne (z dodatkowymi kategoriami wyrazowymi). Skojarzenia wyrazowe ponadto pogrupowano zgodnie z podziałem wprowadzonym przez autorów Wielkiego słownika języka polskiego PAN. W efekcie uzyskano katalog subiektywnych wskazań, na podstawie którego można stwierdzić, że osobom opiekującym się psem to zwierzę kojarzy się bardzo pozytywnie. Istotnym wnioskiem okazało się ustalenie, że obecnie odgrywa ono dużą rolę w życiu psychicznym człowieka. W związkach frazeologicznych wciąż utrwalony jest negatywny obraz psa, jednak dostrzegalne są stopniowe zmiany, polegające na nadaniu nowego znaczenia znanym połączeniom wyrazowym, a także na próbach tworzenia nowych – pozytywnie odnoszących się do psa.

Bibliografia

  1. Batko-Tokarz B. (2018), Klasyfikacja tematyczna w WSJP PAN, [w:] P. Żmigrodzki, M. Bańko, B. Batko-Tokarz (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 79–92. [Google Scholar]
  2. Błajet P., Błajet Z. (2017), Metafora z motywem psa, czyli o bliskości odległych kultur, „Edukacja Międzykulturowa”, vol. 1(6), s. 163–181. [Google Scholar]
  3. Burkacka I. (2015), Dlaczego pieseł i koteł są lepsze od psa i kota, a nieogar jest nie halo? Uwagi o nowszych neologizmach występujących w słownictwie młodzieżowym, [w:] U. Sokólska (red.), Odkrywanie słowa – historia i współczesność, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 395–408. [Google Scholar]
  4. Cyrek B. (2017), Uprzedmiotowienie i uczłowieczenie – wizerunek psa w serwisach ogłoszeniowych, „Maska. Magazyn społeczno-kulturowo-antropologiczny”, vol. 4, s. 91–102. [Google Scholar]
  5. Karczmarczuk R. (1997), Pies i człowiek w ciągu stuleci, „Kosmos. Problemy nauk biologicznych”, vol. 46, s. 301–312. [Google Scholar]
  6. Kijak A. (2024), Towarzysz, przyjaciel, wróg… – postrzeganie psa na przykładzie wybranych tekstów, „Językoznawstwo”, nr 1, s. 152–160. [Google Scholar]
  7. Lemański J. (2011), Negatywny obraz psa w Biblii: przyczyny i konsekwencje, „Colloquia Theologica Ottoniana”, nr 1, s. 51–96. [Google Scholar]
  8. Mosiołek K. (1992), Stereotypy psa zawarte w języku polskim, „Poradnik Językowy”, vol. 4, s. 301–304. [Google Scholar]
  9. Mosiołek-Kłosińska K. (1995), Motywacja związków frazeologicznych zawierających wyrazy „pies” i „kot”, „Etnolingwistyka”, vol. 7, s. 21–31. [Google Scholar]
  10. Müldner-Nieckowski P., Müldner-Nieckowski Ł. (2022), Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego. Pomoc dla piszących, Warszawa: Wydawnictwo Aula. [Google Scholar]
  11. Pacuła J. (2020), Not only the pies [dog] – on several animalistic names of prison officers in the history of Polish criminal Jargon, „Jazykovedný časopis (Journal of Linguistics)”, vol. 71(1), s. 91–108. [Google Scholar]
  12. Skorupka S. (2002), Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, Warszawa: Wiedza Powszechna. [Google Scholar]
  13. Sobstyl K. (2019), „Bydlę mnie chapsnęło” – negatywny obraz psa w komunikacji internetowej, [w:] E. Borkowska, A. Borkowski, M. Długołęcka-Pietrzak, B. Stelingowska, E. Kozak (red.), Pies w literaturze, kulturze, języku i mediach, Siedlce: iWN Wydawnictwo Naukowe IKRiBL, s. 227–238. [Google Scholar]
  14. Sojka-Masztalerz H. (2010), O inwektywach zwierzęcych w języku polskim, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Kształcenie”, vol. 8(18), s. 11–24. [Google Scholar]
  15. WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, https://wsjp.pl/ [dostęp: 20.11.2025]. [Google Scholar]
  16. Zimnowoda J. (2003), Opozycja homo–animal w ekspresywnych zwrotach językowych, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Język a Kultura”, vol. 15, s. 103–115. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.