Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Językoznawstwo baner

No. 3/24 (2025)

Articles

Anthropocentrism as an indicator of the homo–animal relationship (based on Polish and Russian phraseological units with the zoonym goat)

DOI: https://doi.org/10.25312/j.9821  [Google Scholar]
Published: 2025-10-07

Abstract

The article discusses anthropocentrism as a key factor shaping the linguistic representation of the relationship between humans and animals. An analysis of Polish and Russian phraseological units containing the component koza/коза reveals that animals are used as symbols of negative evaluation of human appearance, behavior, or intellectual traits. Animal-related phraseology exposes the asymmetric nature of the homo–animal relationship, rooted in domination and the instrumental treatment of fauna, in which humans attribute their flaws to animals while reinforcing the belief in their superiority.

References

  1. Bakke M. (2011), Studia nad zwierzętami. Od aktywizmu do akademii i z powrotem?, „Teksty Drugie”, nr 3(129), s. 193–204. [Google Scholar]
  2. Grabowska B. (2014), Zmiany relacji człowiek–zwierzę, czyli cena postępu, „Kultura i Wartości”, nr 2(10), s. 105–120. [Google Scholar]
  3. Karłowicz J., Kryński A.A., Niedźwiedzki W. (red.) (1900–1927), Słownik języka polskiego, t. I–VIII, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  4. Kempf Z. (1985), Wyrazy gorsze dotyczące zwierząt, „Język Polski”, t. LXV, s. 125–144. [Google Scholar]
  5. Kłosińska A., Sobol E., Stankiewicz A. (oprac.) (2009), Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  6. Krzyżanowski J. (red.) (1969–1978), Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  7. Lejman J. (2013), Filozoficzne źródła naszego stosunku do zwierząt. O aksjologicznym statusie zwierząt i ludzi, „Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL”, t. 26, nr 2(102), s. 67–95. [Google Scholar]
  8. Lovejoy A.O. (2009), Wielki łańcuch bytu. Studium historii pewnej idei, Gdańsk: Słowo/obraz Terytoria. [Google Scholar]
  9. Orlik P. (2017), Przekraczanie tradycji przyznawania człowiekowi uprzywilejowanej pozycji wobec zwierząt w aktach uobecniania indyferencji, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna”, t. 6, nr 1, s. 109–128. [Google Scholar]
  10. Pajdzińska A. (2017), Śmiercią jakby płytszą nie umierają, ale zdychają zwierzęta (obraz zwierząt w polszczyźnie na tle ustaleń nauk przyrodniczych), „Etnolingwistyka”, t. 29, s. 135–148. [Google Scholar]
  11. Saunders N.J. (1996), Dusze zwierząt, Warszawa: Świat Książki. [Google Scholar]
  12. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 1997 r., nr 111, poz. 724). [Google Scholar]
  13. Wawrzaszek A. (2021), Mleko kozie – wartości odżywcze, wpływ na zdrowie, zastosowanie. Jakie są korzyści z picia mleka koziego?, https://zywienie.medonet.pl/produkty-spozywcze/nabial/mleko-kozie-wartosci-odzywcze-wplyw-na-zdrowie-zastosowanie/3g3127y [dostęp: 14.08.2023]. [Google Scholar]
  14. Wielki słownik języka polskiego (b.r.), hasło: antropocentryzm, https://wsjp.pl/szukaj/podstawowe/wyniki?szukaj=antropocentryzm [dostęp: 12.01.2023]. [Google Scholar]
  15. Wysoczański W. (2005), Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych na materiale wybranych języków, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  16. Zgółkowa H. (1994–2005), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 1–50, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz. [Google Scholar]
  17. Гурбиш E. (1982), Cопоставительный анализ анималистической паремиологии русского и польского языков. Диссертация кандидата филологических наук, Ленинград./Gurbish E. (1982), Copostavitel'nyi analiz animalisticheskoi paremiologii russkogo i pol'skogo yazykov. Dissertatsiya kandidata filologicheskikh nauk, Leningrad. [Google Scholar]
  18. Даль В. (2006), Tолковый словарь живого великорусского языка, т. 1–4, Mосква: Русский язык Медиа./Dal' V. (2006), Tolkovyi slovar' zhivogo velikorusskogo yazyka, t. 1–4, Moskva: Russkii yazyk Media. [Google Scholar]
  19. Kозлова T.В. (2001), Идеографический словарь русских фразеологизмов с названиями животных, Mосква: Дело и Cервис./Kozlova T.V. (2001), Ideograficheskii slovar’ russkikh frazeologizmov s nazvaniyami zhivotnykh, Moskva: Delo i Servis. [Google Scholar]
  20. Mокиенко В.М., Никитина Т.Г. (2008a), Большой словарь народных сравнений, Mосква: ОЛМА Медиа Групп./Mokienko V.M., Nikitina T.G. (2008a), Bol’shoi slovar’ narodnykh sravnenii, Moskva: OLMA Media Grupp. [Google Scholar]
  21. Mокиенко В.М., Никитина Т.Г. (2008б), Большой словарь русских поговорок, Mосква: OЛМА Mедиа Групп./Mokienko V.M., Nikitina T.G. (2008b), Bol’shoi slovar’ russkikh pogovorok, Moskva: OLMA Media Grupp. [Google Scholar]
  22. Мокиенко В.М., Никитина Т.Г., Николаева E.K. (2010), Большой словарь русских пословиц, Mосква: OЛМА Mедиа Групп./Mokienko V.M., Nikitina T.G., Nikolaeva E.K. (2010), Bol’shoi slovar’ russkikh poslovits, Moskva: OLMA Media Grupp. [Google Scholar]
  23. Филин Ф.П., Сороколетов Ф.П. (ред.) (1965–2007), Словарь русских народных говоров, вып. 1–41, Ленинград–Санкт-Петербург: Наука, Ленинградское отд-ние./Filin F.P., Sorokoletov F.P. (red.) (1965–2007), Slovar' russkikh narodnykh govorov, vyp. 1–41, Leningrad–Sankt-Peterburg: Nauka, Leningradskoe otd-nie. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.