Parafrazowanie pytań filozoficznych

Damazy Stasiak

doi:10.25312/j.9776

№ 2/23 (2025)

Artykuły

Parafrazowanie pytań filozoficznych

Damazy Stasiak^▸^▾

DOI: https://doi.org/10.25312/j.9776 [Google Scholar]
Опубликован: 2025-06-17

Аннотация

Niniejszy artykuł poświęcony jest wartości, jaką dla filozofii może stanowić samo sformułowanie pytania.
Opierając się na logice erotetycznej, w szczególności na pracach Anny Brożek, autor analizuje strukturę
poznawczą pytań, koncentrując się na ich presupozycjach i rozstrzygalności. Argumentuje, że dobrze sformułowane pytania, zwłaszcza hipotetyczne, mogą w znaczący sposób kierować dociekaniami filozoficznymi i naukowymi poprzez kształtowanie programów badawczych i wyjaśnianie luk pojęciowych. Co więcej, proces terapii logicznej i parafrazowania może przekształcić niejasne lub semantycznie błędne pytania w możliwe do rozwiązania lub wykazać ich nierozstrzygalność, co jest cenne z filozoficznego punktu widzenia. Poprzez perspektywę myślicieli, takich jak Ajdukiewicz, Collingwood i Agassi, ukazane zostaje, że zadawanie pytań jest nie tylko fundamentalne dla metodologii filozoficznej, ale samo w sobie może stanowić istotny wkład. Ostatecznie artykuł wspiera tezę, że samo zadawanie pytań może być cennym wkładem w filozofię.

Библиографические ссылки

Ajdukiewicz K. (1975), Logika pragmatyczna, Warszawa: PWN. [Google Scholar]
Brożek A. (2008), O pojęciach rozstrzygalności i nierozstrzygalności w świetle teorii pytań, [in:] A. Brożek (ed.), Filozoficzne problemy nauk. Seminarium lwowsko-warszawskie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, pp. 355–363. [Google Scholar]
Brożek A. (2011), Theory of questions: erotetics through the prism of its philosophical background and practical applications, Warszawa: Rodopi. [Google Scholar]
Brożek A., Jadacki J. (2006), Analiza »analizy«, „Studia Philosophiae Christianae”, no. 42/1, pp. 37–54. [Google Scholar]
Gęgotek J. (2003), Metafizyczne presupozcyje pytań naukowych. Koncepcje Collingwooda i Agassiego, [in:] W. Krajewski, W. Strawiński (ed.), Odkrycie naukowe i inne zagadnienia współczesnej filozofii nauki. Pamięci Elżbiety Pietruskiej-Madej i Jana Żytkowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, pp. 189–196. [Google Scholar]
Habgood-Coote J., Watson L., Whitcomb D. (2023a), Can a good philosophical contribution be made just by asking a question?, “Metaphilosophy”, no. 54, p. 54, doi.org/10.1111/meta.12599 [Google Scholar]
Habgood-Coote J., Watson L., Whitcomb D. (2023b), Commentary on »Can a good philosophical contribution be made just by asking a question?«, “Metaphilosophy”, no. 54, pp. 55–60, doi.org/10.1111/meta.12600 [Google Scholar]
Jadacki J. (2002), Spór o granice języka. Elementy semiotyki i metodologii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper. [Google Scholar]
Jadacki J. (2008), „Czy spory filozoficzne są rozstrzygalne?” [in:] A. Brożek (ed.), Filozoficzne problemy nauk. Seminarium lwowsko-warszawskie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, p. 307. [Google Scholar]
Jedynak A. (2008), Czy spory filozoficzne są rozstrzygalne? [in:] A. Brożek (ed.), Filozoficzne problemy nauk. Seminarium lwowsko-warszawskie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, pp. 309–309. [Google Scholar]
Puczyłowski T. (2022), A Taxonomy of Noncanonical Uses of Interrogatives, „Axiomathes”, no. 32 (3), pp. 505–527. [Google Scholar]
Puczyłowski T., Ziembicki D. (2018), O implikaturach konwersacyjnych pytań, „Filozofia Nauki”, no. 26(1), pp. 23–48, doi.org/10.14394/filnau.2018.0002 [Google Scholar]