Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 104 (2005): Nasza Przeszłość

Miscellanea

Instrukcja dla nauczyciela szkoły parafialnej w Dobromilu z 1763 r. Przyczynek do dziejów oświaty staropolskiej

  • Roman Pelczar
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2005.104.259-266  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2005

Abstrakt

Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi dokumentu przechowywanego w aktach parafii Dobromil znajdującego się w Archiwum Archidiecezjalnym w Przemyślu. „Instrukcja” jest formą szczegółowej instrukcji dotyczącej organizacji życia miejscowej szkoły parafialnej. Można w niej wydzielić kilka problemów. Pierwszym z nich (najbardziej rozbudowanym) jest przygotowanie religijne młodzieży uwzględniające najważniejsze elementy nauki katolickiej (katechizmu) i obowiązki religijne dzieci w tym zakresie (odmawianie pacierza, codzienny udział we mszach świętych, comiesięczna spowiedź i komunia święta, udział w nabożeństwach wotywnych, wysłuchiwanie w niedziele i święta nauk i kazań w kościele oraz w szkole). Kolejnym zagadnieniem uwzględnionym przez proboszcza był program nauczania obejmujący pisanie, czytanie i rachunki. Nakazał on także organizować uczniom czas wolny (rekreację). Polecił też, aby nowymi uczniami opiekowali się uczniowie bardziej zaawansowani edukacyjnie. Innym ciekawym zapisem jest nakaz nauczania dziewcząt. Miały one jednak uczyć się oddzielnie od chłopców. Na ich nauczyciela wyznaczony został organista.

Bibliografia

  1. Gilewicz A., Działalność gospodarcza Władysława Opolczyka, w: Prace historyczne wydane ku uczczeniu 50-lecia Akademickiego Koła Historyków Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1878 - 1928, Lwów 1929. [Google Scholar]
  2. Hec M., Stolicia Herburtiw, Dobromil 1937. [Google Scholar]
  3. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, Warszawa 1985. [Google Scholar]
  4. Kot S., Szkolnictwo parafialne w Małopolsce w XVI - XVIII w., Lwów 1911. [Google Scholar]
  5. Litak S., Struktura i funkcje parafii w Polsce, w: Kościół w Polsce, t. II, red. J. Kłoczowski, Kraków 1969. [Google Scholar]
  6. Motylewicz J., Miasta ziemi przemyskiej i sanockiej w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, Rzeszów-Przemyśl 1993. [Google Scholar]
  7. Olczak S., Szkolnictwo parafialne w Wielkopolsce w XVII i XVIII w. (w świetle wizytacji biskupich), Lublin 1978. [Google Scholar]
  8. Pelczar R., Szkolnictwo parafialne w ziemi przemyskiej i sanockiej (XIV-XVIII w.), Warszawa 1998. [Google Scholar]
  9. Watulewicz J., Herburtowie fulsztyńscy kościół parafialny Fulsztynie, Przemyśl 1904. [Google Scholar]
  10. Zapart A., Szkolnictwo parafialne w archidiakonacie krakowskim od XVI do XVIII wieku, Lublin 1983. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.