Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 106 (2006): Nasza Przeszłość

Artykuły

Kult św. Michała Archanioła w łacińskiej diecezji przemyskiej w XIV-XVIII wieku

  • Roman Pelczar
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2006.106.237-260  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2006

Abstrakt

Kult świętego Michała Archanioła powstał na Wschodzie, w czasach wczesnego chrześcijaństwa, później rozprzestrzenił się w Europie Zachodniej. W Polsce pojawił się wkrótce po przyjęciu chrześcijaństwa. W łacińskiej diecezji przemyskiej kult rozpowszechnił się jeszcze po jej założeniu (XIV w.). Jedną z form kultu były wezwania kościołów parafialnych i klasztornych. W okresie przedrozbiorowym pod wezwaniem św. Michała było 14 kościołów parafialnych (4 w miastach i 10 na wsi) oraz 3 kościoły klasztorne. Michałowi Archaniołowi poświęcone były także kościoły filialne i kaplice publiczne. Pod wezwaniem św. Michała Archanioła znajdowały się także ołtarze (główny i boczne) w kościołach i kaplicach. Na dziełach ikonograficznych osoba Michała Archanioła przedstawiana była na kilka sposobów. Najczęściej w formie obrazów, rzadziej w formie rzeźb, płaskorzeźb czy malowideł ściennych. Poświęcano mu również dzwony kościelne. Różne grupy zawodowe obierały go sobie za patrona. W diecezji przemyskiej od 1415 r. dzień św. Michała Archanioła (29 IX) uznawany jest za święto obowiązkowe. W tradycji ludowej istniały przysłowia i zwyczaje związane z tym świętym. Dzień św. Michała często pojawiał się w umowach i zobowiązaniach prawnych i finansowych. Przejawem kultu była popularyzacja imienia Michał, a także wybór nazw miejscowości nawiązujących do tego imienia. Przedstawienia świętego Michała znajdowały się na herbach miast regionu.

Bibliografia

  1. Fros H., Sowa F., Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków 1975. [Google Scholar]
  2. Jeanguenin G., Święty Michał Archanioł, Warszawa 2003. [Google Scholar]
  3. Kiryk F., Stosunki kościelne, w: Sanok. Dzieje miasta, t. I, red. F. Kiryk, Kraków 1995. [Google Scholar]
  4. Knapiński R., Titulus ecclesiae. Ikonografia wezwań współczesnych kościołów katedralnych w Polsce, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  5. Krasny P., Kościół parafialny p.w. Św. Michała Archanioła w Starej Soli, w: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, t. V, Kraków 1997. [Google Scholar]
  6. Lenartowicz S., Kościół parafialny p.w. Znalezienia Krzyża Świętego w Rychcicach, w: Kościoły i klasztory, t. VI, Kraków 1998. [Google Scholar]
  7. Litak S., Kościół łaciński w Rzeczypospolitej około 1772 roku, Lublin 1996. [Google Scholar]
  8. Motylewicz J., Dzieje Kańczugi, Przemyśl 1984. [Google Scholar]
  9. Walczak M., Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Mościskach - Zakościelu (dawniej Strzelczyska), w: Kościoły i klasztory, t. VII, Kraków 1999. [Google Scholar]
  10. Ziewiec I., Kościół i klasztor oo. Pijarów, w: Kościoły, klasztory i parafie dawnego Rzeszowa, red. M. Jaroszyńska, Rzeszów 2001. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>