Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 71 (1989): Nasza Przeszłość

Artykuły

Kształcenie nauczycieli dla parafialnych szkół unickich w Królestwie Polskim w latach 1840-1864

  • Florentyna Rzemieniuk
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1989.71.213-254  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1989

Abstrakt

W 1840 roku, rok po kasacie Kościoła greckokatolickiego w Rosji, władze Królestwa Polskiego założyły w Oheim instytut nauczycielski, którego zadaniem było kształcenie djaków i nauczycieli dla liniowej diecezji chełmskiej. Zgodnie z zamysłem władz politycznych szkoła ta powinna służyć jako narzędzie likwidacji Unii w Królestwie Polskim. Władze rosyjskie nie walczyły z Kościołem katolickim. Do osłabienia tego kościoła przyczyniło się także oddzielenie od niego unitów (w 1852 roku było ich ponad dwieście tysięcy). Jedną z najbardziej charakterystycznych form antykatolickich działań podejmowanych przez ówczesne władze było „oczyszczenie” liturgii greckokatolickiej poprzez zniesienie elementów łacińskich i pozyskanie nowych wiernych – tzw. „kradzież dusz”. Szkoła w Chełmie była całkowicie kontrolowana przez państwo, dlatego też musiała zaakceptować narzucony przez szkołę program nauczania, kadrę pedagogiczną i podręczniki. Powoływaniem, przenoszeniem i zwalnianiem absolwentów szkoły do ​​i z pracy zajmowały się władze polityczne.W ciągu ponad dwudziestu lat istnienia szkoła w Chełmie wyszkoliła do pracy na terenie diecezji chełmskiej 467 absolwentów. Unici negatywnie ocenili zarówno założenie szkoły, jak i pracę samych nauczycieli Djaken. Przyczyną tego braku afirmacji było nie tylko ich często naganne zachowanie, np. alkoholizm, ale przede wszystkim fakt, że sale parafialne oraz budynki mieszkalne i gospodarcze dla nauczycieli Djakena były budowane i utrzymywane przez ludność unicką przy użyciu własnych środków. Po przeprowadzeniu w 1864 r. reformy szkolnictwa, szkoła w Chełmie nadal kształciła wyłącznie kandydatów do Djak-Dienst. Do kursów pedagogicznych przypisano kształcenie nauczycieli zespolonych szkół podstawowych.

Bibliografia

  1. Kossowski A., Lucjan Felicjan Szumborski (1771—1851) biskup chełmski unicki, Lublin 1937. [Google Scholar]
  2. Likowski E., Historia unii Kościoła ruskiego z Kościołem rzymskim, Poznań 1875. [Google Scholar]
  3. Śliwa T., Kościół greckokatolicki w Królestwie Polskim (1815— —1875), w: Historia Kościoła w Polsce, Poznań 1979. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.