Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen

Bd. 99 (2003): Nasza Przeszłość

Artykuły

Katolicka wizja ustroju społecznego Polski u progu II Rzeczpospolitej w programach partii politycznych autorstwa ks. S. Adamskiego i ks. T. Kubiny

  • Mariusz Trąba
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2003.99.281-318  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 2003-06-30

Abstract

Pierwsze lata po zakończeniu I wojny światowej obfitowały w ożywione dyskusje i polemiki na temat porządku politycznego i społecznego nowego państwa polskiego. Debata ta przyciągnęła wybitne wkłady duchowieństwa katolickiego, wśród nich ojca Stanisława Adamskiego i ojca Teodora Kubiny. Obydwaj zapisali się w polskim życiu politycznym i społecznym w latach 1918-1922: Adamski jako programowy rzecznik demokracji chrześcijańskiej, Kubina jako obrońca ruchu robotniczego. Ich poglądy były niezwykle podobne, projektując katolicką wizję społecznego i politycznego porządku Polski. Obydwaj wierzyli, że religia powinna odegrać ważną rolę w życiu społeczeństwa lub, jeśli tak nie było, życie uległoby zniekształceniu. Życzyli sobie, aby katolicy aktywnie uczestniczyli w życiu wspólnotowym, a idee religijne szerzyły się na wszystkich poziomach struktury społecznej (rodzina, szkoła, stosunki międzynarodowe) i kształtowały jak najwięcej jej konkretnych produktów. Oczekiwali, że wszystkie klasy społeczne mogą pracować na rzecz dobra Polski. Nalegali, aby wszelkie konflikty między klasami, narodami czy religiami były rozwiązywane drogą pokojową, a pojawienie się takich konfliktów można było zapobiec, szanując prawa poszczególnych wspólnot etnicznych i religijnych. Wreszcie, wzywali do utworzenia szerokiego frontu katolickich stowarzyszeń religijnych, organizacji edukacyjnych i kulturalnych, stowarzyszeń politycznych oraz związków zawodowych, dedykowanych zadaniu nasycając życie społeczne i polityczne Polski ideami chrześcijańskimi.

Literaturhinweise

  1. Adamski S., Zadania Chrześcijańskiej Demokracji, Poznań 1922. [Google Scholar]
  2. Holzer J., Mozaika polityczna Drugiej Rzeczpospolitej, Warszawa 1974. [Google Scholar]
  3. Olszar H., Duchowieństwo katolickie diecezji śląskiej (katowickiej) w Drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2000. [Google Scholar]
  4. Piela M., Udział duchowieństwa w polskim życiu politycznym w latach ¡914- -1924, Lublin 1994. [Google Scholar]
  5. Stanaszek B., Duchowieństwo diecezji sandomierskiej w latach 1918-1939, Lublin 1999. [Google Scholar]
  6. Strzeszewski Cz., Chrześcijańskie stronnictwa polityczne, w: Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832-1939, Warszawa 1981. [Google Scholar]
  7. Szaraniec K., Ks. Stanisław Adamski, cz. 1: W kręgu działalności społecznej 1904-1918, Katowice 1990. [Google Scholar]
  8. Turowski K., Historia ruchu chrześcijańsko-demokratycznego w Polsce, Warszawa 1989. [Google Scholar]
  9. Wachowiak S., Czasy, które przeżyłem. Wspomnienia z lat 1890-1939, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  10. Walkusz J., Duchowieństwo katolickie diecezji chełmińskiej 1918-1939, Pelplin 1992. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.