Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen

Bd. 63 (1985): Nasza Przeszłość

Artykuły

Erekcja parafii w Nabrożu i jej losy w XV wieku

  • Aleksander Swieżawski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1985.63.97-110  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 1985-06-30

Abstract

W średniowieczu Nabroż należał kościelnie do diecezji chełmskiej, a politycznie do ziemi bejskiej. Ziemia bejska była do 1377 roku księstwem, rządzonym przez litewskiego księcia Georga, syna Naxymunta. W 1377 roku ówczesny król Polski i Węgier, Ludwik Wielki, przyłączył tę ziemię do Rusi Czerwonej. W 1387 roku to obszar wraz z całą Rusią Czerwoną dzięki dziedziczce, Jadwidze, królowej Polski i córce Ludwika, przeszedł pod panowanie Polski; rok później ziemia bejska została nadana masowieckiemu księciu Siemowitowi IV jako lenno. Cała populacja tego obszaru należała do prawosławnej cerkwi. Pierwszy kościół katolicki został zbudowany tam około roku 1367. Nadanie ziemi masowieckiemu księciu i napływ osadników z Mazowsza skutkowały powstaniem kilku kościołów katolickich. Kościół parafialny w Nabrozach, ufundowany 15 listopada 1411 roku, powstał jako jeden z pierwszych na tym obszarze. Fundatorami byli Jan z Gpętnika (biorący udział w bitwie pod Grunwaldem) i jego żona Agnieszka. Pierwotnie drewniany kościół miał za patronów Matkę Boską, apostoła Jana, Katarzynę, Dorotę, Małgorzatę i Barbarę, a także Wszystkich Świętych. Fundatorzy obdarowali kościół hojnymi datkami, zwłaszcza w postaci ziemi. W akcie fundacyjnym nie podano dokładnej wielkości posiadłości ziemskiej, ale wymieniono nazwy poszczególnych części. Te nazwy znajdują się również w planie terenów kościelnych z 1319 roku, który autor odnalazł w archiwum parafialnym w Nabrożu. Na podstawie tych informacji autor ustalił, że przekazana parafii ziemia obejmowała 118,24 ha. Obszar ten był szczególnie duży w porównaniu z innymi nadaniami z tamtego okresu, co można udowodnić na podstawie ilości nasion. Wówczas parafia w Nabrożu otrzymała m.in. pole, na którym można było posiać 26 beczek nasion, podczas gdy np. parafia w Gródku założona w 1409 roku miała pole, na które wystarczały tylko 4 beczki nasion. O wewnętrznej organizacji parafii wiadomo niewiele. Nawet nie jest znane jej dokładne terytorium w XV wieku. Nie są również znane nazwiska wszystkich proboszczów. Udało się jedynie ustalić, że w 1424 roku funkcję proboszcza w Nabrożu pełnił pewien Jan, w 1466 roku - Stanisław, a w latach 1471-1494 - Maciej.

Literaturhinweise

  1. Abraham W., Powstanie organizacyi kościoła łacińskiego na Rusi, t. I, Lwów 1904. [Google Scholar]
  2. Bieńkowski L., Działalność organizacyjna biskupa Jana Biskupca w diecezji chełmskiej (1417— 1452), RH t. VII, 1938 z. 2. [Google Scholar]
  3. Bober P., Uwagi krytyczne w związku z pracą Jakuba Sawickiego, Concilla Poloniae, Źródła i Studia Krytyczne. IV. Najdawniejsze statuty synodalne diecezji chełmskiej z XV w., PS R. II, 1949 z. 2 s. 178. [Google Scholar]
  4. Fijałek J., Dwaj dominikanie krakowscy: Jan Biskupiec i Jan Falkenberg, Lwów 1925. [Google Scholar]
  5. Kłoczowski J., Dominikanie polscy na Śląsku w XIII—XIV w., Lublin 1956. [Google Scholar]
  6. Sarna W., Biskupi przemyscy obrz. łac., cz. I, Przemyśl 1903. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.