Historię klasztoru cystersów w Sulejowie bada się od ponad stulecia. Zdaniem autora cykl publikacji historyków, historyków sztuki, a ostatnio także archeologów, nie wyjaśnia w zadowalający sposób początków tej cysterskiej fundacji. Pomysł wyszedł bowiem od księcia Kazimierza Sprawiedliwego, a proces jego fundacji trwał w latach 1176-1191. Kiedy Kazimierz podjął decyzję w 1176 r., udało mu się uzyskać poparcie arcybiskupa Janika i jego najbliższych współpracowników. Jest prawie pewne, że w tym samym roku uzyskał aprobatę i współpracę albo Kapituły Generalnej, albo Opactwa Morimond. Pierwsi zakonnicy przybyli prawdopodobnie w latach 1177-78, a w 1178 r. zamienili się z księciem ziemią. Trzy lata później konsekrowano kościół klasztorny, a arcybiskup Piotr obdarzył klasztor dziesięciną. Nowa fundacja otrzymała także dotacje od sponsora, księcia Kazimierza, jego współpracowników Comesa Radosława i Comesa Bałdrzycha, arcybiskupa gnieźnieńskiego Piotra i księcia wielkopolskiego Mieszka III Starego.