Ir al menú de navegación principal Ir al contenido principal Ir al pie de página del sitio
Nasza Przeszłość

Vol. 83 (1995): Nasza Przeszłość

Artykuły

Święty Chrystian - cysters - misyjny biskup Prus (próba nowego spojrzenia)

  • Krystyna Zielińska-Melkowska
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1995.83.35-61  [Google Scholar]
Publicado: 1995-06-30

Resumen

Praca stanowi próbę nowego spojrzenia na postać św. Chrystiana (ok. 1170-1245), mnicha cystersa. Jest też polemiką ze stereotypami, które przedostały się do wydawanej w Rzymie "Bibliotheca Sanctorum" na podstawie publikacji uczonych niemieckich. Chrystian niemal na pewno urodził się w Chociwlu na Pomorzu na długo przed niemiecką kolonizacją tych terenów. Pochodził ze szlacheckiego rodu pomorskiego. Ważnymi miejscami w jego karierze zakonnej były pomorskie i polskie klasztory cystersów w Kołbaczu, Oliwie, Łeknie i Lądzie. Był członkiem, a później kierownikiem polskiego zespołu misyjnego w Prusach. Jako biskup utrzymywał bliskie stosunki z biskupami i książętami polskimi, w związku z tym jego polska tożsamość nie podlega dyskusji. Artykuł obszernie ukazuje konflikt Chrystiana z Zakonem Krzyżackim w sprawie jego urzędu biskupa misyjnego. Jako biskup próbował założyć klasztor cystersów w Prusach, lecz jego wysiłki nie powiodły się. Kiedy Krzyżacy stanęli po stronie cesarza, Chrystian znalazł przychylność w oczach papieża Innocentego IV, który mianował go arcybiskupem Prus na soborze lyońskim w 1245 roku (Chrystian brał udział w obradach tego soboru). Niestety, zmarł w Marburgu 4 grudnia 1245 roku, w drodze do domu. Podejrzenia, że został otruty, nie zostały obalone. Rozwojowi jego kultu,Oprócz sprzeciwu Krzyżaków, przeszkodził brak pewności co do jego pochówku. Według jednej wersji został pochowany w katedrze Santyr, spalonej przez krzyżaków tefeutońskich, drugi umiejscowił jego grób w Marburgu. Ale ani w jednym, ani w drugim miejscu nie udało się znaleźć grobu. Wreszcie, wbrew opiniom wielu uczonych, istnieją wystarczające dowody na to, że Chrystian rzeczywiście pozostawił pewne własne pisma.

Citas

  1. Białłowicz-Krygierowa Z., Malowidła ścienne z XTV wieku w Lądzie nad Wartą, „Pozn. Tow. Przyj. Nauk. Prace Komisji Historii Sztuki” t. 5:1957. [Google Scholar]
  2. Chłopocka H., Powstanie i rozwój wielkiej własności ziemskiej opactwa cystersów w Kołbaczu w XII-XIV wieku, Poznań 1953. [Google Scholar]
  3. Forstreuter K., Die Gründung des Erzbistums Preussen 1245/1246, „Jahrbuch der Albertus Universität zu Königsberg” Pr. Bd. 10:1960. [Google Scholar]
  4. Freed J.B., Dzieje saskiej prowincji franciszkanów w XIII w: Zakony franciszkańskie w Polsce, Kraków 1982. [Google Scholar]
  5. Gródecki R., Chrystian, biskup pruski, w: Polski Słownik Biograficzny t. 3: 1937. [Google Scholar]
  6. Łowmiański H., Początki i rola polityczna zakonów rycerskich nad Bałtykiem w wieku XIII i XIV, w: Polska w okresie rozbicia feudalnego, Wrocław 1973. [Google Scholar]
  7. Manteuffel T. , Próba stworzenia cysterskiego państwa biskupiego w Prusach, „Zapiski TN w Toruniu” t. 18: 1953. [Google Scholar]
  8. Powierski J., Chronologia stosunków pomorsko-krzyżackich w l. 1236- 1242, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (dalej cyt. KMW) 1970. [Google Scholar]
  9. Rospond S. , Chociwel, w: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984. [Google Scholar]
  10. Stadler H., Leksykon papieży i soborów, Warszawa 1992. [Google Scholar]
  11. Szacherska S.M., Opactwo oliwskie a próba ekspansji duńskiej w Prusach, „Kwartalnik Historyczny” (dalej cyt. KH) t 74:1967. [Google Scholar]
  12. Silnicki T. , Sobory Powszechne a Polska, Warszawa 1962. [Google Scholar]

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.