Salta al menu principale di navigazione Salta al contenuto principale Salta al piè di pagina del sito

V. 83 (1995): Nasza Przeszłość

Artykuły

Między Krakowem i Lipskiem. Prowincja szkolna polskich cystersów w średniowieczu

  • Krzysztof Kaczmarek
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1995.83.125-138  [Google Scholar]
Pubblicato: 1995-06-30

Abstract

W połowie XIII w. cystersi zaczęli zakładać kolegia uniwersyteckie. Na początku XVI wieku na prawie każdym większym uniwersytecie europejskim istniało kolegium cystersów. Polska gałąź Zakonu stosunkowo późno włączyła się w „misję szkolną”. Pierwsza inicjatywa w tym zakresie pojawiła się dopiero w XV wieku. To właśnie w latach 1401 i 1416-7 powstały w Krakowie dwie fundacje cystersów. Obszar dorzecza studium krakowskiego został wyznaczony w 1417 r. na soborze w Konstancji przez opata z Citeaux. Oznajmił, że Kraków powinien być ośrodkiem cystersów z Królestwa Polskiego i obszaru arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Jednakże orzeczenie to stanowiło naruszenie praw opata Altzelle. W 1413 roku opatowi, kierującemu kolegium św. Bernarda w Lipsku, powierzono „misję szkolną” na Śląsku i Pomorzu Gdańskim. Rozbieżność prawna doprowadziła do przedłużającego się konfliktu pomiędzy opactwem Mogiła w Krakowie a Altzelle. Sprawę rozstrzygnięto dopiero pod koniec stulecia, kiedy to Kraków potwierdził swoje roszczenia do kontroli nad szkolnictwem śląskich klasztorów. Klasztory północne (zwłaszcza Pelplin), które konsekwentnie odmawiały uginania się przed Krakowem, uzyskały pozwolenie na samodzielne decydowanie o wyborze uczelni dla swoich uczniów.

Riferimenti bibliografici

  1. Kaczmarek K., Z badań nad studiami uniwersyteckimi polskich cystersów w średniowieczu, „Nasza Przeszłość” 79: 1993. [Google Scholar]
  2. Lekai L.J., The Cistercian College o f Saint Bernard in Paris in the Fifteenth Century, „Cistercian Studies” 6: 1971. [Google Scholar]
  3. Leszczyński H. , Studia w klasztorach cysterskich w XII-XIX wieku, w: Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, Poznań 1987. [Google Scholar]
  4. Rechowicz M., Początki i rozwój kultury scholastycznej (do końca XIV w.), w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 1, red. M. Rechowicz, Lublin 1974. [Google Scholar]
  5. Tomek W. , Geschichte der Prager Universität, Prag 1849. [Google Scholar]

Downloads

I dati di download non sono ancora disponibili.