Od przybycia do Polski w 1564 roku jezuici rozwinęli szeroką gamę działalności. Uważali się za przywódcę kontrreformacji i ciężko pracowali, aby podnieść ducha Kościoła katolickiego, zmagającego się z rosnącymi falami protestantyzmu. Jednym z ich priorytetów, obok organizowania wyjazdów z głoszeniem Ewangelii oraz zakładania szkół wyższych i seminariów, była działalność wydawnicza. W licznych publikacjach jezuici obnażali błędy innowierców, bronili doktryny katolickiej i nawoływali wiernych, aby nie zaniedbywali życia duchowego. Najbardziej niezwykłym z wczesnych dzieł polskich jezuitów była bez wątpienia "Harfa duchowna" Marcina Laterny. Wydana w Krakowie w 1585 r., w kolejnych latach doczekała się kilkudziesięciu przedruków. Dzięki swojej niezwykłej popularności, która trwała prawie trzy stulecia, "Harfa Duchowna" odegrała istotną rolę w kształtowaniu pobożności mas katolickich i ich zrozumienia doktryny Kościoła. Wykład tego ostatniego znajduje się w pierwszym rozdziale zatytułowanym „Podsumowanie nauki chrześcijańskiej”, w ogólnych wstępach do poszczególnych rozdziałów oraz w notatkach towarzyszących najważniejszym modlitwom. W swoim wykładzie nauczania katolickiego autor odwołuje się do Pisma Świętego, tradycji katolickiej (reprezentowanej m.in. przez Doktorów Kościoła i autorów średniowiecza) oraz deklaracji i wyjaśnień Soboru Trydenckiego (1545-1563). Dobór modlitw wskazuje na preferencje dla mszałów rzymskich i brewiarzy, choć wykorzystuje się także dawne "Hortuli". Zamiar wpajania wiernm nawyków życia duchowego jest wyraźnie widoczny w rozważaniach nad niektórymi wersetami Biblii oraz w natarczywości, z jaką autor wspomina o rachunku sumienia i uczestnictwie we Mszy św. Wpływ twórczości Laterny wykraczał poza jej głównych użytkowników, dostarczył modelu dla wielu innych autorów modlitewników. Należy mieć nadzieję, że niezwykłe bogactwo "Harfy Duchownej" będzie przedmiotem dalszych badań.