Salta al menu principale di navigazione Salta al contenuto principale Salta al piè di pagina del sito
Nasza Przeszłość

V. 143 (2025): Nasza Przeszłość

Artykuły

List Konstancji Habsburżanki z 17 lipca 1607 r. do gnieźnieńskiej kapituły metropolitalnej w sprawie pozyskania fragmentu relikwii św. Wojciecha

Pubblicato: 2025-07-28

Abstract

Artykuł analizuje nieznany dotąd historiografii list Konstancji Habsburżanki (zm. 1631), drugiej żony Zygmunta III Wazy (zm. 1632), skierowany 17 lipca 1607 r. do gnieźnieńskiej kapituły metropolitalnej. Epistoła zawiera prośbę o przekazanie królowej cząstki relikwii św. Wojciecha (zm. 997). W tekście omówiono treść listu, jego konsekwencje oraz szerszy kontekst relacji dynastii Wazów z gnieźnieńskim środowiskiem katedralnym i postacią św. Wojciecha. Wyniki analizy wskazują, że próba uzyskania relikwii w 1607 r. prawdopodobnie zakończyła się niepowodzeniem. Zewnętrzne formy przywiązania rodziny królewskiej do pierwszego patrona Rzeczypospolitej nasiliły się natomiast szczególnie w okresie gdy arcybiskupem gnieźnieńskim był Wawrzyniec Gembicki.

Riferimenti bibliografici

  1. Birkowski Fabian, Kwiaty koron królewskich nieśmiertelne, Kraków 1633. [Google Scholar]
  2. Bużeński Stanisław, Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich, prymasów Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, przeł. Michał Bohusz Szyszko, wstęp Mikołaj Malinowski, t. 3, Wilno 1860. [Google Scholar]
  3. Piasecki Paweł, Kronika Pawła Piaseckiego, biskupa przemyślskiego, przeł. Julian Bartoszewicz, Kraków 1870. [Google Scholar]
  4. Augustyniak Urszula, Historia Polski 1572 – 1795, Warszawa 2008. [Google Scholar]
  5. Besala Jerzy, Najsłynniejsze miłości królów polskich, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  6. Bolz Bogdan, Dzwony katedry gnieźnieńskiej, „Studia Gnesnensia”, 2 (1976), s. 297-303. [Google Scholar]
  7. Callier Edmund, Szkice geograficzno-historyczne, Poznań 1888. [Google Scholar]
  8. Cynarski Stanisław, Stronnictwo Królewskie w dobie rokoszu Zebrzydowskiego (próba charakterystyki), „Małopolskie Studia Historyczne”, 8 (1965), z. 3-4, s. 3-24. [Google Scholar]
  9. Czapliński Władysław, Anna Katarzyna Konstancja, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 135. [Google Scholar]
  10. Czapliński Władysław, Konstancja, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 13, Wrocław – Warszawa – Kraków 1967-1968, s. 600-602. [Google Scholar]
  11. Czapliński Władysław, Nowodworski Adam, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 23, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1978, s. 355-356. [Google Scholar]
  12. Czyżewski Krzysztof Józef, Konstancja Austriaczka w kręgu świętych niewiast i władczyń. O pewnej królewskiej fundacji w katedrze krakowskiej, „Kronika Zamkowa. Roczniki”, 72 (2019), s. 7-45. [Google Scholar]
  13. Dettloff Szczęsny, Dwie konfesje św. Wojciecha w katedrze gnieźnieńskiej, [w:] Św. Wojciech 997-1947, red. Zbigniew Bernacki, Feliks Jordan, Kirył Sosnowski, Mieczysław Suchocki, Gniezno 1947, s. 255-292. [Google Scholar]
  14. Dzięgielewski Jan, Maciszewski Jarem, Maciejowski Bernard, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 19, Wrocław 1974, s. 48-52. [Google Scholar]
  15. Franczak Radosław, Oprawy woluminów z księgozbioru kanonika gnieźnieńskiego Leonarda Walkonowskiego w zasobach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 107 (2017), s. 103-114. [Google Scholar]
  16. Franczak Radosław, Pozostałości księgozbioru kanonika gnieźnieńskiego Leonarda Walkonowskiego w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, „Archiwista Polski”, 3 (2014), s. 31-39. [Google Scholar]
  17. Gierowski Józef Andrzej, Historia Polski 1505-1764, Warszawa 1984. [Google Scholar]
  18. Guzowski Piotr, Bernard Maciejowski i Mikołaj Zebrzydowski – biografie (prawie) równoległe, [w:] Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. Jerzy Urwanowicz i in., Białystok 2003, s. 71-93. [Google Scholar]
  19. Guzowski Piotr, Postawa prymasa Bernarda Maciejowskiego w dobie rokoszu sandomierskiego, „Studia Podlaskie”, 11 (2001), s. 35-50. [Google Scholar]
  20. Karpiński Andrzej, Pożary w miastach Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Katalog, Warszawa 2020. [Google Scholar]
  21. Karwowski Stanisław, Gniezno, Poznań 1892. [Google Scholar]
  22. Kieniewicz Leszek, Sekretariat Stefana Batorego. Zbiorowość i kariery sekretarzy królewskich, „Społeczeństwo staropolskie”, 4 (1986), s. 33-69. [Google Scholar]
  23. Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI – pocz. XX w.), oprac. Stanisław Jujeczka, Wrocław 2018. [Google Scholar]
  24. Korytkowski Jan, Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do roku 1821 czyli do połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim według źródeł archiwalnych, t. 3, Poznań 1889. [Google Scholar]
  25. Korytkowski Jan, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, t. 2-4, Gniezno 1883. [Google Scholar]
  26. Kosman Marceli, Poczet arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski, Kraków 2012. [Google Scholar]
  27. Kowalska Halina, Seve Wincenty de, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 36, Warszawa – Kraków 1995 – 1996, s. 343-344. [Google Scholar]
  28. Łepkowski Józef, O zabytkach Kruszwicy, Gniezna i Krakowa, Kraków 1866. [Google Scholar]
  29. Łętowski Ludwik, Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich. Prałaci i kanonicy krakowscy, t. 3, Kraków 1852. [Google Scholar]
  30. Markiewicz Mariusz, Historia Polski 1492 – 1795, Kraków 2006. [Google Scholar]
  31. Muraszko Michał, Bernard Maciejowski, [w:] Poczet prymasów Polski, red. Krzysztof Woźniak i in., Gniezno 2017, s. 61. [Google Scholar]
  32. Muraszko Michał, Pozostałości księgozbioru kardynała Bernarda Maciejowskiego (1548-1608) w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 53 (2022), s. 263-277. [Google Scholar]
  33. Muraszko Michał, Zygmunt III Waza u grobu św. Wojciecha. 400. rocznica wizyty królewskiej w Gnieźnie, Gniezno 2023. [Google Scholar]
  34. Niesiecki Kasper, Herbarz polski, t. 6, Lipsk 1841. [Google Scholar]
  35. Obłąk Jan, Kardynał Bernard Maciejowski jako biskup krakowski, Olsztyn 2008. [Google Scholar]
  36. Ochmann – Staniszewska Stefania, Dynastia Wazów w Polsce, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  37. Ozorowski Edward, Birkowski Fabian Adam, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, red. Hieronim Eugeniusz Wyczawski, Warszawa 1981, s. 163-165. [Google Scholar]
  38. Palewodziński Edmund, Bogacz Jarosław, Dzieje skarbca, [w:] Skarbiec katedry gnieźnieńskiej, red. Jarosław Bogacz, Poznań 2021, s. 7-20. [Google Scholar]
  39. Pawłowska Agnieszka, Kobieta jako katalizator sporów politycznych w nowożytnej Rzeczypospolitej na przykładzie małżeństwa Zygmunta III Wazy z Konstancją Habsburżanką, [w:] Płeć i władza w kontekstach historycznych i współczesnych, red. Monika Kubiaczyk, Filip Kubiaczyk, Gniezno 2014, s. 325-336. [Google Scholar]
  40. Pawłowska Agnieszka, Program wzmocnienia władzy w kręgach stronnictwa prokrólewskiego w czasie rokoszu sandomierskiego 1605–1609, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 22 (2012), z. 3, s. 39-58. [Google Scholar]
  41. Prokop Krzysztof Rafał, Arcybiskupi gnieźnieńscy w tysiącleciu, Kraków 2000. [Google Scholar]
  42. Prokop Krzysztof Rafał, Polscy kardynałowie, Kraków 2001. [Google Scholar]
  43. Prokop Krzysztof Rafał, Sylwetki biskupów łuckich, Biały Dunajec 2001. [Google Scholar]
  44. Przyboś Adam, Gembicki Wawrzyniec, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 7, Kraków 1948 – 1958, s. 382-384. [Google Scholar]
  45. Przyboś Adam, Gembicki Wawrzyniec, [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, red. Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski, Warszawa – Poznań 1981, s. 200. [Google Scholar]
  46. Rajman Jerzy, Zarys dziejów politycznych państwa polskiego. Dzieje Powszechne Ilustrowane, suplement, t. 8, Inowrocław b.r.w. [Google Scholar]
  47. Rudzki Edward, Polskie królowe. Żony królów elekcyjnych, t. 2, Warszawa 1987. [Google Scholar]
  48. Sęderecka Anna, Autografy królowych Polski – próba katalogu, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne”, 22 (2021), z. 2, s. 69-99. [Google Scholar]
  49. Siemieński Marcin, Monumenta Ecclesiae Metropolitanae Gnesnensis, Poznań 1823. [Google Scholar]
  50. Sipayłło Maria, Polskie superexlibrisy XVI – XVIII wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  51. Skorupa Dariusz, Bitwa pod Bukowem 20 października 1600 r., [w:] Staropolska sztuka wojenna XVI-XVII wieku, red. Mirosław Nagielski, Warszawa 2002, s. 17-43. [Google Scholar]
  52. Sobieszczański Franciszek Maksymilian, Łempicki (Jakób), [w:] Encyklopedyja powszechna, t. 17, Warszawa 1864, s. 577. [Google Scholar]
  53. Śmigiel Kazimierz, Prymasostwo polskie. Instytucja, prymasi, dokumenty, Warszawa 2018. [Google Scholar]
  54. Śmigiel Kazimierz, Słownik biograficzny arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski, Poznań 2002. [Google Scholar]
  55. Topolski Jerzy, Gniezno. Zarys dziejów, Poznań 1979. [Google Scholar]
  56. Topolski Jerzy, Rozwój przestrzenny i cechy zabudowy miasta, [w:] Dzieje Gniezna, red. Jerzy Topolski, Warszawa 1965, s. 260-270. [Google Scholar]
  57. Walkowski Józef, Wspomnienia o kościele metropolitalnym w Gnieźnie, Gniezno 1876. [Google Scholar]
  58. Wieteska Józef, Katalog prałatów i kanoników prymasowskiej kapituły łowickiej od 1433 do 1970 r., Warszawa 1971. [Google Scholar]
  59. Wisner Henryk, Rokosz Zebrzydowskiego, Kraków 1989. [Google Scholar]
  60. Wisner Henryk, Zygmunt III Waza, Wrocław – Warszawa – Kraków 1991. [Google Scholar]
  61. Wrede Marek, Itinerarium króla Zygmunta III 1587 – 1632, Warszawa 2019. [Google Scholar]
  62. Występski Walerian, Droga dzwonu św. Wojciecha do Gniezna, „Kronika Wielkopolski”, 82 (1997), nr 3, s. 125-127. [Google Scholar]

Downloads

I dati di download non sono ancora disponibili.

Articoli simili

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Puoi anche Iniziare una ricerca avanzata di similarità per questo articolo.