Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 120 (2013): Nasza Przeszłość

Artykuły

Początki kościoła pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Gnieźnie

  • Michał Muraszko
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2013.120.25-30  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2013

Abstrakt

Artykuł przedstawia dyskusję na temat genezy kościoła św. Wawrzyńca w Gnieźnie. Omówiono m.in. osadę, w której zbudowano świątynię, najstarsze teksty o kościele oraz genezę świątyni. Na końcu podana jest nazwa kościoła. Kościół parafialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca spełniał istotną rolę w przestrzeni sakralnej średniowiecznej aglomeracji gnieźnieńskiej, realizując posługę duszpasterską dla ludności zamieszkującej osiedla rozłożone na południe od Wzgórza Panieńskiego. Świątynia została ufundowana najpóźniej w II połowie XIII stulecia, natomiast umiejscawianie jej początków we wczesnym średniowieczu (X-XI wiek) wydaje się nieuzasadnione.

Bibliografia

  1. Analecta Vaticana 1202-1366, wyd. J. Ptaśnik, Monumenta Poloniae Vaticana, t. 3, Kraków 1914, nr 321, s. 320; [Google Scholar]
  2. Bielińska M., Kancelarie i dokumenty wielkopolskie XIII wieku, Wrocław i in. 1967, s. 287-288; [Google Scholar]
  3. Chłopocka H., Gniezno głównym ośrodkiem polityczno-administracyjnym wielkopolski do połowy XIII w., [w:] Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, Warszawa 1965, s. 131. [Google Scholar]
  4. Chłopocka H., Lokacja na prawie zachodnioeuropejskim. Rola Gniezna w procesie jednoczenia państwa, [w:] Dzieje Gniezna, s. 135. [Google Scholar]
  5. Chudziak W., Mons Sancti Laurentii, t. 1 – Wczesnośredniowieczna przestrzeń sakralna in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim, Toruń 2003, s. 191. [Google Scholar]
  6. Die Chronik Wigands von Marburg, wyd. T. Hirsch [w:] Scriptores rerum Prussicarum, t. 2, Leipzig 1863, s. 480; [Google Scholar]
  7. Raczyński E., Wspomnienia Wielkopolski to jest województw poznańskiego, kaliskiego i gnieźnieńskiego, t. 2, Poznań 1843, s. 369. [Google Scholar]
  8. Gdeczyk S., Przewodnik historyczny po Gnieźnie i jego kościołach, Gniezno 1877, s. 72. [Google Scholar]
  9. Gieysztor A., Szymański J., Patrocinia, [w:] Słownik starożytności słowiańskich, red. G. Labuda, Z. Stieber, t. 4, Warszawa 1970, s. 45. [Google Scholar]
  10. Janiak T, Strzyżewski Cz., Osadnictwo wczesnośredniowieczne na terenie Gniezna i w jego regionie, [w:] Gniezno w świetle ostatnich badań archeologicznych. Nowe fakty. Nowe interpretacje, red. Z. Kurnatowska, Poznań 2001, s. 61 [Google Scholar]
  11. Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 5 – Województwo poznańskie, red. T. Ruszczyńska, A. Sławska, z. 3 – Powiat gnieźnieński, oprac. R. Ruszczyńska, A. Sławska i in., Warszawa 1963, s. 68; [Google Scholar]
  12. Rocznik Archidiecezji Gnieźnieńskiej 1997, red. Cz. Pest i in., Gniezno 1997. [Google Scholar]
  13. Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, Poznań 1877, t. 1. [Google Scholar]
  14. Korytkowski J., Brevis descriptio historico-geographica ecclesiarum archidioecesis Gnesnensis et Posnaniensis, Gniezno 1888. [Google Scholar]
  15. Kozierowski S., Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji gnieźnieńskiej, Poznań 1934. [Google Scholar]
  16. Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, wyd. I. Zakrzewski, t. 1, Poznań 1890. [Google Scholar]
  17. Łaski J, Liber beneficiorum, wyd. J. Łukowski, oprac. J. Korytkowski, t. 1, Gniezno 1880. [Google Scholar]
  18. Mikołajczyk G., Początki Gniezna. Studia nad źródłami archeologicznymi, Warszawa-Poznań 1972. [Google Scholar]
  19. Münch H., Geneza rozplanowania miast wielkopolskich XIII i XIV w., Kraków 1946. [Google Scholar]
  20. Raczyński E., wyd. J. Voigt, E. Raczyński, Poznań 1842, s. 39; [Google Scholar]
  21. Jana Długosza Kanonika Krakowskiego Dziejów Polski Ksiąg Dwanaście, przeł. K. Mecherzyński, t. 3, Kraków 1868. [Google Scholar]
  22. Piekarczyk S., Studia z dziejów miast polskich w XIII-XIV w. Rola miast w walce o zjednoczenie ziem polskich i we wcześniejszym okresie monarchii stanowej do 1370 r., Warszawa 1955. [Google Scholar]
  23. Schenk W., Kult świętych w Polsce. Zarys historyczny, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 13 (1966), z. 4, s. 82 [Google Scholar]
  24. Sikora F., Dokumenty i kancelaria Przemysła I oraz Bolesława Pobożnego 1239-1279 na tle współczesnej dyplomatyki wielkopolskiej, Wrocław i in. 1969. [Google Scholar]
  25. Skibiński E., Tłumaczenie przywileju lokacyjnego Kłecka, zamieszczonego na str. 81-85, [w:] J. Dydyński, Wiadomości historyczne o mieście Kłecku, Gniezno 1858, reprint, s. 127-131. [Google Scholar]
  26. Skwierczyński K., Custodia civitatis. Sakralny system ochrony miasta w Polsce wcześniejszego średniowiecza na przykładzie siedzib biskupich, Kwartalnik Historyczny, 103 (1996), z. 3, s. 44-45. [Google Scholar]
  27. Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, red. A. Gąsiorowski, cz. 4, z. 1, Poznań 2001. [Google Scholar]
  28. Warschauer A., Geschichte der Stadt Gnesen, Posen 1918. [Google Scholar]
  29. Widawski J., Miejskie mury obronne w państwie polskim do początku XV wieku, Warszawa 1973. [Google Scholar]
  30. Woliński F., Karty krajopisarskie Gniezna i ziemi gnieźnieńskiej. Studium historyczno-geograficzne, Szczecin 2003. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.