Uwagi te dotyczą zarówno charakteru św. Chrystiana – cystersa, opata łęczyńskiego w Wielkopolsce i pierwszego biskupa Prus – jak i jego misji niesienia chrześcijaństwa narodom tej części Europy. Zamiarem autora jest dokonanie przeglądu dotychczasowej historii oraz obecnego stanu badań w tej dziedzinie w kontekście celów długoterminowych, które zakładają nadanie najwyższego priorytetu wypełnieniu niektórych z najbardziej rażących luk, zwłaszcza tych związanych ze źródłami i dokumentacją funkcjonowania instytucji kościelnych na obszarze misyjnym (tj. ich potrzeby, projekty budowlane i podstawy ekonomiczne, a także warunki, w jakich musiały funkcjonować). Niniejszy przegląd treści i zakresu najbardziej pilnych celów badawczych doprowadził do opracowania następującego programu: 1. rozpoznanie siedziby lub siedzib biskupa misyjnego (w tym dokładne zbadanie ich otoczenia). Należy podjąć próbę odnalezienia pozostałości przypuszczalnego kościoła katedralnego, rezydencji biskupiej i innych obiektów zespołu biskupiego. Systematyczne badania archeologiczne należy rozpocząć przede wszystkim w Grudziądzu (szczególnie na terenie wczesnośredniowiecznego miasta w sąsiedztwie kościoła św. Mikołaja) i Zantyrze. Mówi się, że w tym ostatnim miejscu wzniesiono kamienną katedrę zbudowaną przez Chrystiana i zniszczoną w 1236 r. przez Henryka, margrabiego miśnieńskiego; zarzuca się również, że jego ruiny były czymś w rodzaju punktu orientacyjnego przynajmniej do XV wieku. Następne na liście wykopalisk jest Chełmno, gdzie niedawno archeolodzy odnaleźli pozostałości murowanego kościoła (jego konstrukcja wygląda na zniszczoną) z czasów biskupa Chrystiana. 2. rzucenie światła na wysiłki biskupa pruskiego zmierzające do zakładania wspólnot cystersów na jego terenie misyjnym. Domy te były dwojakiego rodzaju, z czego, jak się wydaje, tylko jeden spełniał kryteria reguły cysterskiej. Biskup Chrystian wysłał odpowiedni statut do Citeaux w 1242 roku; ale jego śmierć w 1245 r. uniemożliwiła jego zatwierdzenie. Drugi typ wspólnoty reprezentowały prawdopodobnie grupy mnichów zobowiązanych do wspierania działalności misyjnej biskupa. Te małe wspólnoty mogły funkcjonować w rezydencjach biskupich lub placówkach na terenie misyjnym. Zagadnienie to wymaga dalszych badań terenowych na historycznych prowincjach pruskich oraz bardziej wnikliwych analiz źródeł pisanych i lokalnych tradycji onomastycznych. 3. poznanie natury związków Chrystiana z rodzimym opactwem w Łęknie w okresie jego działalności misyjnej w Prusach. W szczególności należy dowiedzieć się, czy i w jakim stopniu w swoich planach budowlanych mógł liczyć na wsparcie klasztoru w Łęknie. 4. poznanie sposobów finansowania misji pruskiej w związku z prawem biskupa Chrystiana do bicia własnych monet.