Abstrakt
Na wstępie należy zauważyć, że użyte w tytule książki określenie „pozalekcyjne formy” kieruje nas na pole bardzo szerokiego zakresu ludzkich oddziaływań, które może dokonywać się zarówno w samej szkole w czasie wolnym od zajęć przewidzianych programem nauczania, jak również poza szkołą. Przestrzenią takiego oddziaływania może być działalność różnego rodzaju organizacji państwowych, religijnych mających zinstytucjonalizowaną formę, jak też wszelkiego rodzaju oddolnych ruchów, stowarzyszeń, bractw, itp. W pojęciu oddziaływań pozalekcyjnych możemy dostrzec działalność zamierzoną, systematyczną, jak też możemy wskazywać na pośredni wpływ różnych inicjatyw mających charakter tymczasowy i doraźny. Mamy w końcu świadomość, że w sensie ścisłym szeroko rozumiane oddziaływanie społeczne, każdy kontakt interpersonalny, może być jakąś formą oddziaływania wychowawczego, co z kolei otwiera bardzo szerokie pole interpretacyjne dla omawianego zagadnienia. Wskazane uwarunkowania dostrzega prof. Edmund Juśko, stwierdzając we wstępie: „należy zauważyć, iż wychowanie w szkołach galicyjskich nie było wyłącznie domeną nauczycieli, zajmowały się nim bowiem także bezpośrednio lub pośrednio różne instytucje oświatowe, społeczne oraz organizacyjne, które wychowanie miały za główne zadanie, jak i te, których związek z wychowaniem był tylko pośredni” (s. 14). Mając na uwadze szeroką rozpiętość tematyki, Autor dokonał jej uściślenia, ograniczając badania do młodzieży szkół średnich na terenie Galicji. Cezurę czasową stanowi okres tzw. autonomii galicyjskiej, czyli lata 1860-1918.
Bibliografia
- Archiwalia [Google Scholar]
- Archiwum Diecezjalne w Tarnowie [Google Scholar]
- - Zespół Akta Szkolne, sygn. ASz. [Google Scholar]
- - Zespół Bractwa i Stowarzyszenia, sygn. BS. [Google Scholar]
- Opracowania [Google Scholar]
- Baczkowski M., Czy Kraków mógł zostać stolicą Galicji na początku XIX wieku?, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 1304 (2009), „Prace Historyczne”, z. 136, s. 49-56. [Google Scholar]
- Dziadzio A., Austria wobec Galicji i Czech w dobie przemian ustrojowych monarchii habsburskiej (1861-1871), „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 50 (1998), z. 1, s. 83-115. [Google Scholar]
- Grzybowski K., Galicja 1848-1914. Historia ustroju politycznego na tle historii ustroju Austrii, Kraków-Wrocław-Warszawa 1959. [Google Scholar]
- Juśko E., Rada Szkolna Krajowa i jej działalność na rzecz szkoły ludowej w Galicji (1868-1921), Lublin-Tarnów 2013. [Google Scholar]
- Kieniewicz S., Wstęp, w: Galicja w dobie autonomicznej. Wybór tekstów źródłowych, Wrocław 1952, s. V-VIII. [Google Scholar]
- Łabuz M., Duchowieństwo Diecezji Tarnowskiej w latach 1886-1918, Tarnów 2007. [Google Scholar]
- Niedojadło A., Wpływ Rady Szkolnej Krajowej na wdrażanie narodowego modelu wychowawczego w latach 1918–1926 (na przykładzie OSK), „Edukacja – Technika – Informatyka”, 2018, nr specj. 1, s. 82-97. [Google Scholar]
- Okoń W., Osobowość nauczyciela. Rozprawy, w: Problemy osobowości nauczyciela, red. W. Okoń, Warszawa 1959, s. 5-24. [Google Scholar]
- Pelczar R., Wpływ Rady Szkolnej Krajowej na rozwój sieci szkół elementarnych w Galicji w pierwszym dziesięcioleciu jej działalności (1868-1878), „Edukacja – Technika – Informatyka”, 2018, nr specj. 1, s. 15-27. [Google Scholar]
- Pijaj S., Galicja – spadek po zaborach, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, Prace Historyczne nr 146, 2019, z. 1, s. 129-148. [Google Scholar]
- Sprawozdanie Dyrekcji c. k. Gimnazjum VIII. we Lwowie za rok szkolny 1912, Lwów 1912. [Google Scholar]
- Szczerba A., Duchowieństwo krakowskie w latach 1795-1918, Warszawa 2017 (Monografie z Dziejów Nauki, t. 49. [Google Scholar]
