Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Teka Commission of Legal Sciences Polish Academy of Sciences Branch in Lublin

Vol. 16 No. 1 (2023)

Articles

The Realisation of the Principle of Human Dignity in the Actions of Public Administration – Selected Issues

DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.4945  [Google Scholar]
Published: 2023-06-30

Abstract

Human dignity is one of the constitutional values in a number of contemporary states, including Poland. Article 30 of the Polish Constitution says that the inherent and inalienable human dignity is a source of human and civic freedoms and rights. It is inviolable and must be respected and protected by public authorities. Respect for human dignity is expressed as a normative principle or a value that public administration must keep in mind in its operations. Given its universal nature, it determines the way in which people are treated by public administration, which must not only consider but also respect human dignity. Therefore, the state administration should not take action that would violate human dignity and should take action where that dignity is at risk. This obligation becomes the source of the public administration’s special duties concerning the respect for and protection of human dignity.

References

  1. Blicharz, Jolanta. 2012. Administracja publiczna i społeczeństwo obywatelskie w państwie prawa. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. E-Monografia. [Google Scholar]
  2. Boć, Jan. 2007 (ed.). Prawo administracyjne. Wrocław: Kolonia Limited. [Google Scholar]
  3. Borski, Maciej. 2014. “Godność człowieka jako wartość uniwersalna.” Przegląd Prawa Publicznego 3:7-20. [Google Scholar]
  4. Bosek, Leszek. 2012. Gwarancje godności ludzkiej i ich wpływ na polskie prawo cywilne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. [Google Scholar]
  5. Bronk, Andrzej. 2010. “Kategoria godności człowieka.” Annales UMCS. Sectio I, vol. 35, 77-96. [Google Scholar]
  6. Bucińska, Jolanta. 2001. “Godność człowieka jako podstawowa wartość porządku prawnego.” Państwo-Administracja-Kościół 2-3:31-49. [Google Scholar]
  7. Chmaj, Marek. 2002. “Godność człowieka jako źródło jego wolności i praw.” In Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. Zasady ogólne, edited by Marek Chmaj, Leszek [Google Scholar]
  8. Leszczyński, Wiesław Skrzydło, et al., 85. Kraków: Zakamycze. [Google Scholar]
  9. Complak, Krystian. 1998. “Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej konstytucji.” Przegląd Sejmowy 5:41-52. [Google Scholar]
  10. Complak, Krystian. 2002. “O prawidłowe pojmowanie godności osoby ludzkiej w porządku RP.” In Prawa i wolności obywatela w Konstytucji RP, edited by Bogusław Banaszak, and Artur Preisner, 63-79. Warszawa: C.H. Beck. [Google Scholar]
  11. Czarny, Piotr. 2001. “Konstytucyjne pojęcie godności człowieka a rozumienie godności w polskim języku prawnym.” In Godność człowieka jako kategoria prawna, edited by Krystian Complak, 195-200. Wrocław: Wydawnictwo Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  12. Ćwil, Włodzimierz. 2010. “Godność osoby ludzkiej źródłem praw człowieka w świetle nauczania Jana Pawła II.” Studia z Prawa Wyznaniowego vol. 13, 227-41. [Google Scholar]
  13. Duniewska, Zofia. 2005a. “Polisemia godności w terminologii prawniczej.” Studia Prawno-Ekonomiczne vol. LXXI, 9-27. [Google Scholar]
  14. Duniewska, Zofia. 2005b. “Poszanowanie i ochrona godności człowieka w działaniach podmiotów administrujących.” Ius et Administratio 4, no. 8:19-20. [Google Scholar]
  15. Duniewska, Zofia. 2019. “Zasada ochrony godności człowieka.” In Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, edited by Małgorzata Stahl, 155-68. Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA. [Google Scholar]
  16. Dziedziak, Wojciech. 2019. “Godność człowieka jako podstawa sprawiedliwości.” Annales Universitatis Mariae Curie –Skłodowska Lublin – Polonia LXVI, no. 1:87-99. [Google Scholar]
  17. Fundowicz, Sławomir. 2009. “Dynamiczne rozumienie zadania publicznego.” In Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, edited by Jerzy Supernat, 154-66. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski. [Google Scholar]
  18. Giełda, Małgorzata. 2017. “Godność człowieka w otoczeniu administracji publicznej – wybrane zagadnienia.” Acta Universitatis Wratislaviensis Przegląd Prawa i Administracji CXI 3802:45-61. [Google Scholar]
  19. Granat, Mirosław. 2014. “Godność człowieka z art. 30 Konstytucji RP jako wartość i jako norma prawna.” Państwo i Prawo 8:3-22. [Google Scholar]
  20. Jabłoński, Mariusz. 2001. “Pojęcie i ochrona godności człowieka w orzecznictwie organów władzy sądowniczej w Polsce.” In Godność człowieka jako kategoria prawa, edited by Krystian Complak, 295-310. Wrocław: Wydawnictwo Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  21. Kapis, Michał. 2011. “Odpowiedzialność moralna fundamentem odpowiedzialności społecznej organizacji.” Studia Ekonomiczne 64:19-38. [Google Scholar]
  22. Krukowski, Józef. 1997. “Godność człowieka podstawą konstytucyjnego katalogu praw i wolności jednoski.” In Podstawowe prawa jednoski i ich sądowa ochrona, edited by Leszek Wiśniewski, 38-50. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. [Google Scholar]
  23. Łukasiewicz, Jan. 2004. Zarys nauki administracji. Warszawa: LexisNexis. [Google Scholar]
  24. Mazurek, Franciszek J. 2001. Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  25. Mrozek, Janusz J. 2014. “Godność osoby ludzkiej jako źródło praw człowieka i obywatela.” Civitas et Lex 1:41-47. [Google Scholar]
  26. Najman, Michał. 2021. “Jak rozumieć godność w prawie.” Acta Universitatis Wratislaviensis Przegląd Prawa i Administracji CXXVII, no. 4072:95-113. [Google Scholar]
  27. Piechowiak, Marek. 1997. “Pojęcie praw człowieka.” In Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, edited by Leszek Wiśniewski, 7-37. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. [Google Scholar]
  28. Piechowiak, Marek. 1999. Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  29. Piechowiak, Marek. 2003. “Filozoficzne podstawy rozumienia dobra wspólnego.” Kwartalnik Filozoficzny 2:5-35. [Google Scholar]
  30. Piechowiak, Marek. 2004. “Godność jako fundament powinności prawa wobec człowieka.” In Urzeczywistnianie praw człowieka w XXI wieku. Prawo i etyka, edited by Piotr Morciniec, and Stanisław L. Stadniczeńko, 41-54. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. [Google Scholar]
  31. Piechowiak, Marek. 2009. “Klauzula limitacyjna a nienaruszalność praw i godności.” Przegląd Sejmowy 2:55-77. [Google Scholar]
  32. Piechowiak, Marek. 2011. “Klasyczna koncepcja osoby jako podstawa pojmowania praw człowieka. Wokół Tomasza z Akwinu i Immanuela Kanta propozycji ugruntowania godności człowieka.” In Prawo naturalne – natura prawa, edited by Piotr Dardziński, Franciszek Longchamps de Bérier, and Krzysztof Szczucki, 3-20. Warszawa: C.H. Beck. [Google Scholar]
  33. Piechowiak, Marek. 2012. Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego. Warszawa: Biuro Trybunału Konstytucyjnego. [Google Scholar]
  34. Piechowiak, Marek. 2013a. “Prawne a pozaprawne pojęcia dobra wspólnego.” In Dobro wspólne. Teoria i praktyka, edited by Wojciech Arndt, Franciszek Longchamps de Bérier, and Krzysztof Szczucki, 23-45. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. [Google Scholar]
  35. Piechowiak, Marek. 2013b. “Przemowa Demiurga w Platońskim „Timajosie” a współczesne pojęcie godności.” In Abiit non obiit Księga poświęcona pamięci Księdza Profesora Antoniego Kościa SVD, edited by Antoni Dębiński, Piotr Stanisz, Tomasz Barankiewicz, et al., 654-65. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  36. Piechowiak, Marek. 2020. Preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Aksjologiczne podstawy prawa. Legalis el. [Google Scholar]
  37. Polak, Piotr, and Janusz Trzciński. 2018. “Konstytucyjna zasada godności człowieka w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.” Gdańskie Studia Prawnicze vol. XL, 257-74. [Google Scholar]
  38. Potrzeszcz, Jadwiga. 2005. “Godność człowieka w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego.” Roczniki Nauk Prawnych XV, no. 1:27-49. [Google Scholar]
  39. Redelbach, Andrzej. 2001. Natura praw człowieka. Strasburskie standardy ich ochrony. Toruń: TNOiK. [Google Scholar]
  40. Sadowski, Mirosław. 2007. “Aksjologiczna podstawa państwa i prawa.” Studia Erasmiana Wratislaviensis 1:8-28. [Google Scholar]
  41. Safjan, Marek, and Leszek Bosek (eds.). 2016. Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1-86. Legalis el. [Google Scholar]
  42. Smarż, Joanna. 2018. “Nowe zasady ogólne kodeksu postępowania administracyjnego chroniące interes jednostki w postępowaniu administracyjnym.” In Ochrona praw jednostki w postępowaniu administracyjnym i podatkowym, edited by Sławomir Fundowicz, Piotr Możyłowski, and Tadeusz Stanisławski, 15-22. Radom: Wydawnictwo Spatium. [Google Scholar]
  43. Urbanek, Łukasz. 2000. “Pojęcie godności człowieka w Konstytucji RP z 1997 r. a problem definicji.” Prawa Człowieka 7:65-74. [Google Scholar]
  44. Winczorek, Piotr. 2008. Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Warszawa: K.E. Liber. [Google Scholar]
  45. Wojtyczek, Krzysztof. 2001. “Ochrona godności człowieka, wolności i równości przy pomocy skargi konstytucyjnej w polskim systemie prawnym.” In Godność człowieka jako kategoria prawa, edited by Krystian Complak, 201-12. Wrocław: Wydawnictwo Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  46. Zieliński, Michał. 2010. “Regulacja godności we współczesnych konstytucjach.” In ,,Prawa człowieka: idea, instytucje, krytyka”. Wrocławskie Studia Erazmiańskie IV:155-73. [Google Scholar]
  47. Zieliński, Sebastian. 2019. “Rozumienie godności człowieka i jej znaczenie w procesie stanowienia i stosowania prawa. Propozycja testu zgodności regulacji prawnych z zasadą godności człowieka.” Przegląd Sejmowy 4 (153):107-27. [Google Scholar]
  48. Zoll, Andrzej. 2006. “Godność człowieka jako źródło wolności i praw.” In Hominum causa omne ius constitutum est. Księga jubileuszowa ku czci Profesor Alicji Grześkowiak, edited by Antoni Dębiński, Małgorzata Gałązka, Radosław G. Hałas, et al., 279-86. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.