W rozumieniu orzekania o zdolności do pracy, praca umysłowa oceniana jest jako praca lekka. Pojęcie ciężkiej pracy umysłowej jest w Polsce mało znane. Z punktu widzenia medycznego do ciężkiej pracy umysłowej kwalifikują się osoby nieposiadające poważnych schorzeń organicznych, bez zaburzeń procesów fizjologicznych mózgu. Wśród pozazdrowotnych uwarunkowań ciężka praca umysłowa kojarzona jest z osobami o twórczym stylu działania, indywidualistami cechującymi się systematycznością w pracy, dociekliwością, długotrwałą koncentracją na problemie badawczy, wrażliwością, niezależnością i oryginalnością myślenia.