Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 32 Nr 2 (2024)

Teologia systematyczna

Czym jest zasada maryjna w posoborowej eklezjologii? Sofiologiczne studium nauczania papieskiego

DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.8487  [Google Scholar]
Opublikowane: 29.11.2024

Abstrakt

Artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie: Jak dziś rozumieć zasadę maryjną w eklezjologii i co ona oznacza w kontekście nauki o Mądrości Bożej? W pierwszym paragrafie analizowane są dokumenty Soboru Watykańskiego II prezentujące wymiar maryjny nauki o Kościele. W dalszej części, jako recepcja mariologii soborowej, zaprezentowana zostaje myśl Hansa Ursa von Balthasara – kluczowa dla ukształtowania się zasady maryjnej. W kolejnych paragrafach przedstawiono nauczanie papieskie po Vaticanum II pozwalające zauważyć, że Magisterium Ecclesiae dokonuje interpretacji owej zasady w kluczu szerokiego traktatu sofiologicznego. W ostatniej części artykułu podjęta zostaje próba odniesienia hermeneutyki zaproponowanej przez kolejnych papieży do współczesnych uwarunkowań społeczno-kulturowych, zwłaszcza słusznych postulatów dotyczących namysłu nad rolą i znaczeniem kobiety czy szerzej – pierwiastka żeńskiego w Kościele. Autor uważa, że powodzenie reinterpretacji zasady maryjnej zależeć będzie od otwartości zaproponowanej wykładni na idee feministyczne, które nie powinny być lekceważone przez teologię. Kontekst sofiologiczny okazuje się do tego zadania najbardziej odpowiedni, ponieważ prezentuje schemat, w którym mariologia łączy się z eklezjologią w sposób zarówno ortodoksyjny, jak i perspektywiczny.

Bibliografia

  1. Augustyn. Pisma monastyczne. 2nd ed. Edited by Przemysław Nehring. Translated by Przemy-sław Nehring, Marek Starowieyski, and Renata Szaszka. Źródła Monastyczne. Starożytność 19. Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec, 2006. [Google Scholar]
  2. Balthasar, Hans Urs von. Antyrzymski resentyment: Papiestwo a Kościół. Translated by Wie-sław Szymona. Poznań: W drodze, 2004. [Google Scholar]
  3. Bartnik, Czesław Stanisław. Dogmatyka katolicka. Vol. 2. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2003. [Google Scholar]
  4. Benedykt XVI. Encyklika Deus caritas est. 2005. [Google Scholar]
  5. Benedykt XVI. “‘Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?’: Rozważanie przed modlitwą ‘Anioł Pański’ (18 grudnia 2011).” Salvatoris Mater 14, nos. 1/4 (2012): 311–12. [Google Scholar]
  6. Benedykt XVI. “«Tak», które przybliżyło niebo ziemi: Rozważanie przed modlitwą ‘Anioł Pań-ski’ (Rzym, 8 grudnia 2011 r.)” Salvatoris Mater 14, nos. 1/4 (2012): 310–11. [Google Scholar]
  7. Benedykt XVI. “W poszukiwaniu prawdy Mędrcy kierują się rozumem i wiarą. Rozważanie przed modlitwą „Anioł Pański” (6.01.2010),” 2010. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_ xvi/modlitwy/ap_06012010.html. [Google Scholar]
  8. Benedykt XVI. “Wolni od pychy intelektualnej, dążymy do prawdziwej Mądrości. Przemówie-nie do wykładowców i studentów rzymskich uczelni kościelnych (30.10.2008),” 2008. https://opoka. org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/uczelnie_30102008. [Google Scholar]
  9. Benedykt XVI. “Życie Maryi i każdego chrześcijanina jest pójściem „z pośpiechem” za Jezu-sem. Homilia podczas Mszy św. w uroczystość Wniebowzięcia NMP (15.08.2009),” 2009. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/homilie/wniebowziecie_nmp_15082009.html. [Google Scholar]
  10. Bolewski, Jacek. Misterium mądrości: Traktat sofio-mariologiczny. Myśl Teologiczna. Kra-ków: Wydawnictwo WAM, 2012. [Google Scholar]
  11. Buczek, Jerzy. “Maryja wzorem więzi z Duchem Świętym w nauczaniu Jana Pawła II.” Salvatoris Mater 7, nos. 3/4 (2005): 36–57. [Google Scholar]
  12. Eliade, Mircea. Traktat o historii religii. 2nd ed. Translated by Jan Wierusz-Kowalski. Łódź: Opus, 1993. [Google Scholar]
  13. Franciszek. Encyklika Lumen fidei. 2013. [Google Scholar]
  14. Franciszek. “Przemówienie do członków Międzynarodowej Komisji Teologicznej (30.11.2023),” 2023. https://www.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2023/november/documents/20231130cti.html. [Google Scholar]
  15. Jan Paweł II. Encyklika Fides et ratio. 1998. [Google Scholar]
  16. Jan Paweł II. Encyklika Redemptoris Mater. 1987. [Google Scholar]
  17. Jan Paweł II. List apostolski Mulieris dignitatem. 1988. [Google Scholar]
  18. Jan Paweł II. List apostolski Rosarium Virginis Mariae. 2002. [Google Scholar]
  19. Jan Paweł II. Pieśń Mdr 9,1–6,9–11 – modlitwa o dar mądrości. Audiencja generalna (29.01.2003). 2003. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/audiencje/ag_29012003. [Google Scholar]
  20. Kumala, Janusz. “Geneza adhortacji Marialis cultus.” Salvatoris Mater 6, no. 3 (2004): 267–89. [Google Scholar]
  21. Laurentin, René. Matka Pana: Krótki traktat teologii maryjnej. Translated by Róża Siemień-ska. Warszawa: Regina Poloniae, 1989. [Google Scholar]
  22. Liszka, Piotr. “Maryja Nosicielka Ducha Świętego.” Salvatoris Mater 8, nos. 3/4 (2006): 88–102. [Google Scholar]
  23. Napiórkowski, Stanisław Celestyn, and Jan Usiądek. Matka i nauczycielka: Mariologia Soboru Watykańskiego II. Biblioteka Mariologiczna 1. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Francisz-kanów, 1992. [Google Scholar]
  24. Paweł VI. Adhortacja apostolska Marialis cultus. 1974. [Google Scholar]
  25. Paweł VI. Adhortacja apostolska Signum magnum. 1967. [Google Scholar]
  26. Paweł VI. Orędzie do kobiet wydane na zakończenie Soboru Watykańskiego II (8.12.1965). 1965. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/przemowienia/kobiety_08121965. [Google Scholar]
  27. Paweł VI. Przemówienie na audiencji generalnej Maryja – wzorem wiary (10.05.1967). 1967. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/audiencje/ag_10051967.html. [Google Scholar]
  28. Paweł VI. Przemówienie na zakończenie III Sesji Soboru Watykańskiego II (21.10.1964). 1964. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/przemowie-%20nia/maryja_matka_21111964. [Google Scholar]
  29. Pio IX. Bulla Ineffabilis Deus. Vol. 4 of Doctrina pontificia, 171–93. Biblioteca de Autores Cristianos. II. Teología y cánones 128. Madrid: Editorial Católica, 1954. Tłumaczenie polskie: Pius IX, Bulla Ineffabilis Deus. O niepokalanym poczęciu Najświętszej Maryi Panny, trans. Zbigniew Wójtowicz (1854), accessed August 21, 2024, https://papiez.wiara.pl/doc/377326.INEFFABILIS-DEUS. [Google Scholar]
  30. Pius IX. Bulla Ineffabilis Deus. O niepokalanym poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Translat-ed by Zbigniew Wójtowicz. 1854. Accessed August 21, 2024. https://papiez.wiara.pl/doc/377326.INEFFABILIS-DEUS. [Google Scholar]
  31. Rahner, Hugo. “Mariologia w patrystyce łacińskiej.” Częstochowskie Studia Teologicz-ne 7 (1979): 131–87. [Google Scholar]
  32. Ratzinger, Joseph. “Eklezjologia Soboru Watykańskiego II.” In Kościół – ekumenizm – polity-ka, Joseph Ratzinger, edited by Lucjan Balter, 13–27. Poznań: Pallottinum, 1990. [Google Scholar]
  33. Skrzypczak, Robert, ed. Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II: Zbiór wystąpień. Transla-ted by Michał Romanek and Michał T. Szczepański. Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II Instytucja Kultury m. st. Warszawy, 2011. [Google Scholar]
  34. Sobór Watykański I. Konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej Dei Filius. 1870. [Google Scholar]
  35. Sobór Watykański II. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium. 1964. [Google Scholar]
  36. Sobór Watykański II. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum concilium. 1963. [Google Scholar]
  37. Wojciechowska, Kalina. “Pierwszy człowiek i człowiek doskonały jako postać androgyniczna.” In Queerowe drogi teologii, 45–59. Warszawa: Newsroom, 2016. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.