Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 28 Nr 1 (2020)

Teologia pastoralna

Budowanie homilii na bazie tekstów euchologijnych w świetle wskazań Dyrektorium homiletycznego

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2020.28.1.237-260  [Google Scholar]
Opublikowane: 29.06.2020

Abstrakt

Autor poświęcił artykuł zagadnieniu przygotowania homilii na bazie tekstów euchologijnych. Inspirację odnalazł w opublikowanym przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w 2015 roku Dyrektorium homiletycznym. Poświęcenie uwagi tekstom euchologijnym sprowokowane zostało wrażeniem, jakoby we wspomnianym dyrektorium poświęcono im zbyt mało miejsca, szczególnie zaś możliwym do zastosowania metodom w pracy nad nimi w perspektywie przygotowania homilii. W dyrektorium jest mowa o tym, że do spektrum inspirującego twórczość homiletyczną należą – oprócz czytań czerpanych z Biblii – teksty typowo liturgiczne, a więc nade wszystko formuły euchologijne, niemniej dokładniejsza lektura dokumentu prowokuje wrażenie, jakoby uwaga skupiona na czytaniach biblijnych była w nim zdecydowanie dominująca. Metodą proponowaną przez dyrektorium jest wyrastająca z patrystycznej egzegezy duchowych sensów Pisma Świętego lectio divina. W metodzie tej chodzi o teksty biblijne przynależne do kanonu ksiąg uznanych za natchnione. Euchologijne formuły natomiast przynależą do otwartego katalogu, który jest wciąż uzupełniany, więc odróżniają się od tekstów biblijnych. Stąd powstaje w artykule teza, iż metodą lectio divina można się w pracy nad formułami modlitewnymi posługiwać modelowo, traktować ją inspirująco, niemniej sięgać należy po metody typowe dla hermeneutyki liturgicznej. W treści opracowania proponuje się korzystanie przy pracy nad homilią na bazie tekstów euchologijnych z metody historyczno-krytycznej, która pozwala odczytać ich diachroniczność, oraz z metody lingwistycznej (semiotycznej), dzięki której można zgłębić ich bogactwo synchroniczne. Zestawienie tych metod pozwala dostrzec, jak korespondują ze sobą, a przez to potwierdzają racjonalność przeprowadzonego wywodu oraz słuszność tezy wskazującej na potrzebę posługiwania się przy pracy nad homilią na bazie formuł euchologijnych metodami adekwatnymi.

Bibliografia

Augé M., Tekst euchologijny, [in:] Liturgia w podstawowych formach wyrazu, serie: Kościół w trzecim tysiącleciu, vol. 9, A. Żądło (ed.), Katowice 2011, pp. 136–149.

Augustine, In Evangelium Joannis Tractatus 80, [in:] PL 35, 1839–1840.

Benedict XVI, Verbum Domini, 30.09.2010.

Benedict XVI, Orędzie końcowe Synodu Biskupów do ludu Bożego Słowo Boże w historii, „L’Osservatore Romano” 1 (2009), Polish edition, pp. 24–31.

Bronk A., Hermeneutyka, [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 6, col. 770–774.

Casel O., Das christliche Opfermysterium. Zur Morphologie und Theologie des eucharistischen Hochgebets, Graz–Wien–Köln–Styria 1968.

Chmiel J., Geneza i charakter homilii sakramentalnej, “Ruch Biblijny i Liturgiczny” 36 (1983), no. 1, pp. 21–26.

Congregation for Divine Worship and Discipline of the Sacraments, Dyrektorium homiletyczne, 10.02.2015, Polish edition, Poznań 2015.

Congregation for Divine Worship and Discipline of the Sacraments, Redemptionis sacramentum, 25.03.2004.

Congregation for Divine Worship and Discipline of the Sacraments, Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego, Polish edition, Poznań 2006.

Congregation for Divine Worship and Discipline of the Sacraments, Wprowadzenie do drugiego wydania Lekcjonarza mszalnego, Polish edition, [in:] Lekcjonarz mszalny, vol. 1: Okres Adwentu. Okres Narodzenia Pańskiego, Poznań 2015, pp. 7–55.

Czerski J., Metodologia Nowego Testamentu, serie: Opolska Biblioteka Teologiczna, vol. 126, Opole 2012.

Czerski J., Metody interpretacji Nowego Testamentu, serie: Opolska Biblioteka Teologiczna, vol. 21, Opole 1997.

Czerwik S., Duchowość Eucharystii, “Anamnesis” 42 (2005), no. 3, pp. 59–64.

Durak A., Metody hermeneutyczne w twórczości, “Seminare. Poszukiwania naukowe” 15 (1999), pp. 75–81.

Francis, Evangelii gaudium, 24.11.2013.

SJP PWN, term: “directory”, http://sjp.pwn.pl/sjp/dyrektorium;2555701.html [access: 14.03.2019].

Leksykon liturgii, term: “Lectio divina,” developed by B. Nadolski, Poznań 2006, pp. 724, 725.

Homilia integralna. Studium treści przepowiadania homilijnego, M. Klementowicz, M. Dąbrówka (eds.), Tarnów 2017.

Katechizm Kościoła Katolickiego, Polish edition Poznań 2002.

Konecki K., Zasady interpretacji tekstów euchologijnych, “Ruch Biblijny i Liturgiczny” 46 (1993), no. 3–4, pp. 176–183.

Kudasiewicz J., Szier-Kramarek B., Lectio divina, part 2, [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 10, col. 629–631.

Kunzler M., Liturgia Kościoła, serie: Amateca: Podręczniki teologii katolickiej, transl. and ed. by L. Balter, Poznań 1999.

Langkammer H., Metody lingwistyczne, [in:] Metodologia Nowego Testamentu, idem (ed.), Pelplin 1994, pp. 233–270.

Mateja L., Pięć najważniejszych etapów czytania Pisma, https://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/slowo-boze/art,75,5-najwazniejszych-etapow-czytania-pisma.html [access: 13.02.2019].

Pacomio L., Lectio divina. Accostarsi alla Bibbia, leggere, meditare, pregare, contemplare, amare, Casale Monferrato 1986.

Papal Biblical Commission, Interpretacja Pisma Świętego w Kościele, 15.04.1993, Polish translation Poznań 1994.

Pasternak F., Dyrektorium, [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 4, col. 432, 433.

Pastuszko M., Pojęcie Najświętszej Eucharystii (can. 897), “Prawo Kanoniczne” 48/3–4 (2005), pp. 17–34.

Sadowski D.J., Teologia uroczystości Narodzenia Pańskiego w świetle euchologii Mszału rzymskiego Pawła VI. Hermeneutyczne studium liturgicznoteologiczne (typescript of the doctorate), Opole 2014.

Simon H., Teksty liturgiczne jako źródło przepowiadania, [in:] Liturgia i przepowiadanie, serie: Redemptionis missio, vol. 29, W. Przyczyna (ed.), Krakow 2010, pp. 172–185.

SJP PWN, term: “directory,” http://sjp.pwn.pl/sjp/dyrektorium;2555701.html [access: 14.03.2019].

Sławiński H., Znaczenie, geneza i struktura „Dyrektorium homiletycznego, “Polonia Sacra” 40 (2015), no. 3, pp. 155–176.

Sobeczko H.J., Metody interpretacji tekstów liturgicznych, [in:] Ratio et revelatio. Z refleksji filozoficzno-teologicznych. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi z okazji 65. rocznicy urodzin, J. Cichoń (ed.), Opole 1998, pp. 231–240

Szustak A., Lectio divina, https://stacja7.pl/wiara/lectio-divina/ [access: 12.02.2019].

Sacred Congregation of Rituals, Inter oecumenici, 26.09.1964.

Świerzawski W., Mała metoda głoszenia homilii, “Anamnesis” 10 (1996/97), no. 3, pp. 69–75.

Trzaskawka T., Wprowadzenie w praktykę „lectio divina,” http://mateusz.pl/mt/lectio/ts.asp [access: 19.05.2018].

Twardy J., Aktualizacja słowa Bożego w kaznodziejstwie, Przemyśl 2009.

Vatican Council II, Dei Verbum.

Żądło A., „Lex orandi – lex credendi” w modlitwach nad darami Adwentu w Mszale Pawła VI. Studium hermeneutyczno-liturgiczne, serie: Kościół w trzecim tysiącleciu, vol. 11, Katowice 2013.

Żądło A., Eklezjologiczny wymiar kolekt Adwentu w Mszale rzymskim Pawła VI. Studium lingwistyczno-teologiczne, Krakow 2002.

Żądło A., Hermeneutyka tekstów euchologijnych w kluczu diachronicznym i synchronicznym, “Studia Theologica Varsaviensia” 49 (2011), no. 1, pp. 85–97.

Żądło A., Hermeneutyka tekstów euchologijnych w służbie przepowiadania liturgicznego, “Roczniki Teologiczne” 62 (2015), no. 12, pp. 91–111.

Żądło A., Hermeneutyka w badaniach nad formułami modlitw liturgicznych, [in:] Studia Liturgiczne, vol. 11: Badania nad liturgią w Polsce po Vaticanum II. Historia – kierunki badań – metodologia, vol. 168, C. Krakowiak, W. Pałęcki (eds.), Lublin 2015, pp. 81–113.

Downloads

Download data is not yet available.