Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 26 Nr 2 (2018)

Teologia systematyczna

Wpływ gnostycyzmu i fideizmu na przekaz wiary i kształtowanie życia religijnego

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2018.26.2.197-214  [Google Scholar]
Opublikowane: 29.05.2019

Abstrakt

Już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa dogmaty wiary były rozmywane przez gnozę i wyraźnie fałszowane przez formuły heretyckie. U początków nowożytności tworzono z nich abstrakcyjne schematy i usuwano z codziennego życia chrześcijańskiego. Oświecenie zastąpiło kartezjański rozum mistyczną wyobraźnią. W XIX w. usuwano dogmaty wraz z wiarą chrześcijańską z życia publicznego, któremu nadawano charakter jednostronnie doczesny, materialny, techniczny. W XX stuleciu dogmaty gubią się w postmodernistycznym pluralizmie i uważane są za przeszkodę w tworzeniu globalnej cywilizacji humanitarnej. Na początku XXI w. pojawiają się opracowania oceniające dzieje dogmatów w kontekście nurtów wrogich chrześcijaństwu i stawiany jest z całą powagą postulat ich pogłębiania i kształtowania na ich podstawie życia Kościoła. Dogmaty zawsze były drogowskazami na drodze życia Kościoła.

Bibliografia

  1. AGUD MARTINEZ J.A.,, Fernardo de Castro: un ejemplo de conflicto entre fe y cultura en la España del s. XIX, w: Cristianismo y culturas. Problemática de inculturación del mensaje cristiano, Actas del VIII simposio de teología histórica, Facultad de teología San Vicente Ferrer, Series Valentina XXXVII, Valencia 1995, 265-274. [Google Scholar]
  2. ANTÓN PRADO, J.A., Swedenborg y la religiosidad romántica, “Isidorianum” 4 (1993) s. 99-114. [Google Scholar]
  3. BENEDYKT XVI, Ojciec Św., Homilia podczas Mszy Św. w Monachium, 10 września 2006 roku; Cyt. za R. SKRZYPCZAK, Uwaga na antychrysta. Dzieje pojęcia w myśli i wrażliwości chrześcijańskiej od czasów apostolskich po współczesność, „Fronda” 2008, nr 44/45, 198-233, s. 199. [Google Scholar]
  4. BERGER, K., „Gnosis/Gnostizismus I” W: Theologische Realenzyklopädie, t. XIII, Gesellschaft/Gesellschaft und Christentum VI - Gottesbeweise, W. de Gruyter, Berlin-New York 1984, s. 535-550. [Google Scholar]
  5. BEUTEL, A., Aufklärung, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 2, s. 929-948. [Google Scholar]
  6. CISZEWSKI, M., Irenizm, w: Encyklopedia Katolicka, T. VII, red. S. Wielgus, TN KUL, Lublin 1997, 452-455. [Google Scholar]
  7. Christianity Fights for Life, „Daily Oklahoma (Oklahoma City, Oklahoma), 14 kwietnia 1940; Za: S. GULIBAUT, Jak Nowy Jork ukradł ideę sztuki nowoczesnej. Ekspresjonizm abstrakcyjny, wolność i zimna wojna, tł. E. Mikina, Wydawnictwo Hotel Sztuki, Warszawa 1992, s. 85. [Google Scholar]
  8. DANZ, Ch., Naturalismus, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 6, s. 111-112. [Google Scholar]
  9. FILORAMO, G., Gnosis/Gnostizismus, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 3, s. 1043-1044; [Google Scholar]
  10. FRENSCHKOWSKI, M., Theosophie, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 8, s.348-350. [Google Scholar]
  11. GERMANN, M., Laizismus, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 5, s. 38-39. [Google Scholar]
  12. GONZALES de CARDEDAL, O., España por pensar, ed. 2o, Salamanca 1985, s. 58. [Google Scholar]
  13. GONZALES de CARDEDAL,O., La entraña del cristianismo, wyd. 2, (wyd. 1, 1997), Salamanca 1998, s. 189. [Google Scholar]
  14. GONZÁLES MONTES, A., Religion y nacionalismo, la doctrina luterana de los dos reinos como teología civil, Universidad Pontificia de Salamanca, Bibliotheca Salmantinensis, Estudios 51, Salamanca 1982, s. 21. [Google Scholar]
  15. GRAF, F.W., Liberale Theologie, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 5, s. 310-311. [Google Scholar]
  16. HAZARD, P., Kryzys świadomości europejskiej 1680-1715, tł. J. LALEWICZ, A. SIEMEK, PIW, Warszawa 1974, s. 191. [Google Scholar]
  17. HEGEL, G. W. F., Życie Jezusa, przeł. M. J. Siemek, Warszawa 1995. [Google Scholar]
  18. HRYNIEWICZ, W., Proces recepcji prawdy w Kościele. Jego znaczenie hermeneutyczne i ekumeniczne, „Collectanea Theologica” 45(1975) nr 2, s. 19-34. [Google Scholar]
  19. JAHNICHEN, T., Kommunismus (und Bolschewismus), W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 4, s. 1522-1530. [Google Scholar]
  20. JANKOWSKI, Z., Teodycea kartezjańska, Arkana, Kraków 1998, s. 221. [Google Scholar]
  21. KOZUBSKA, E., TOMKOWSKI, J., Mistyczny świat Williama Blake’a, Wydawnictwo warsztat Specjalny, Milanówek 1993, s. 57. [Google Scholar]
  22. KÖPF, U., Reformation, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, t.7, s. 145-159. [Google Scholar]
  23. LISICKI, P., Szantaż serca, „Fronda” 13/14 (1998) s. 253. [Google Scholar]
  24. MADARIAGA, S. De , España. Ensayo de historia contemporánea, Madrid 1978, s. 125. [Google Scholar]
  25. MARTY, F., Laizismus, W: Lexikon für Theologie und Kirche, Hrsg. von Herder, Freiburg, Basel, Rom, Wien. 1997. [Google Scholar]
  26. MENÉNDEZ PELAYO, M., Historia de los heterodoxos españoles, t. 1, España romana y visigota. Periodo de la Reconquista. Erasmistas y protestantes, podpisane w Brukseli dnia 26 listopada 1877 roku. Wyd. 4, Biblioteca se Autores Cristianos, La Editorial Católica, S.A.,. Madrid 1986, s. 117. [Google Scholar]
  27. MEYER-ABICH, K.M., Naturalismus, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, t. 6, s. 109-110. [Google Scholar]
  28. NOGACKI, R., Świat według Ericha von Dänikena, „Fronda” 13/14 (1998) 172-190. [Google Scholar]
  29. PROKOPSKI, J.A., Søren Kierkegaard. Dialektyka Paradoksu wiary, Wrocław 2002, s. 99. [Google Scholar]
  30. SAIZ BARBERA, J., Pensamiento histórico cristiano, Ediciones y publicaciones españolas S.A., Madrid 1967, s. 7. [Google Scholar]
  31. SCHUT, H-P., Cartesianismus, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S.Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 2, s. 75-76. [Google Scholar]
  32. SZCZUREK, J., Trójjedyny, Traktat o Bogu w Trójcy Świętej Jedynym, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 1999, s. 24-25. [Google Scholar]
  33. TUPIKOWSKI, J., Relacje między Bogiem a światem w ujęciu św. Tomasza z Akwinu oraz u A.N. Whiteheada, Lublin 1999, doktorat, maszynopis, s. 212. [Google Scholar]
  34. URDÁNOZ, T., Contenido ideológico del liberalizmo, „Verbo” 241-242 (1986), s. 195. [Google Scholar]
  35. WOLFES, M., Liberale Theologie, W: Religion in Geschichte und Gegenwart, Handwörterbuch für Theologie und Religionswissenschaft. H. D. Betz, Don S. Browning, B. Jankowski, E. Jüngel, Tübingen 1998, t. 5, s.311-312. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.