Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 30 Nr 2 (2022)

Filozofia

Spojrzenie Hugona ze Świętego Wiktora na proceder symonii. Dziesiąta część drugiej księgi De sacramentis christianae fidei – wstęp, przekład, komentarz

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2022.30.2.231-252  [Google Scholar]
Opublikowane: 08.02.2023

Abstrakt

Artykuł prezentuje tłumaczenie części dziesiątej drugiej księgi traktatu De sacramentis christianae fidei Hugona ze Świętego Wiktora (ur. ok. 1096, zm. 1141), poświęconej zagadnieniu symonii (De simonia). Aby ułatwić czytelnikowi porównanie oryginału z tłumaczeniem, przedrukowano wybrany fragment z De sacramentis christianae fidei w wersji tekstualnej dzieła podawanej przez Jacquesa-Paula Migne’a w 176. tomie jego wiekopomnego zbioru Patrologia Latina. Przekład polski poprzedzono krótkim słowem wprowadzającym i opatrzono kilkudziesięcioma przypisami, w których pomieszczono podstawowe informacje o datacji i zasadniczej idei dzieła, a także streszczono zawartość części dziesiątej drugiej księgi tej teologicznej sumy.

Bibliografia

  1. A Companion to the Abbey of Saint Victor in Paris, H. Feiss, J. Mousseau (eds.), Leiden–Boston 2017. [Google Scholar]
  2. Adamiak S., „Psalm abecadłowy przeciw donatystom” świętego Augustyna – wprowadzenie, przekład i komentarz, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 10/4 (2017), s. 445–461. [Google Scholar]
  3. Augustyn z Hippony, Mowa 266 na wigilię Pięćdziesiątnicy przeciw donatystom, tłum. P.M. Szewczyk, Patres.pl, http://patres.pl/augustyna-mowa-266-na-wiglie-piecdziesiatnicy-przeciw-donatystom/ [dostęp: 13.08.2022]. [Google Scholar]
  4. Chrostowski W., Szymonianie, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 19, E. Gigilewicz (red.), Lublin 2013, k. 231–232. [Google Scholar]
  5. Daniluk M., Janeczek S., Hugon ze św. Wiktora, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 6. E. Gigilewicz (red.), Lublin 1993, k. 1292–1296. [Google Scholar]
  6. Daniluk M., Janeczek S., Hugon ze Świętego Wiktora, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, A. Maryniarczyk (red.), Lublin 2003, s. 620–622. [Google Scholar]
  7. Drączkowski F., Donatyzm, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4, R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz (red.), Lublin 1985, k. 111–113. [Google Scholar]
  8. Dudziak J., Dziesięcina papieska w Polsce średniowiecznej. Studium historyczno-prawne, Lublin 1974. [Google Scholar]
  9. Dzieje Piotra Apostoła i Szymona, tłum. Z. Izydorczyk i M. Bielewicz, oprac. Z. Izydorczyk, „Warszawskie Studia Teologiczne” 16 (2003), s. 101–150. [Google Scholar]
  10. Eynde D. Van den, Essai sur la succession et la date des écrits de Hugues de Saint-Victor, seria: Spicilegium Pontificii Athenaei Antoniani 13, Romae 1960. [Google Scholar]
  11. Filipiak A., Co to jest dziesięcina i czy dziś obowiązuje?, „Katecheta” 3 (2011), s. 52–54. [Google Scholar]
  12. Franklin-Brown M., Reading the World: Encyclopedic Writing in the Scholastic Age, London 2012. [Google Scholar]
  13. Glossarium mediae et infimae latinitatis, C. du Fresne, sieur du Cange (ed.), Niort 1883–1887, http://ducange.enc.sorbonne.fr/ [dostęp: 16.10.2022]. [Google Scholar]
  14. Haar S., Simon Magus: the First Gnostic?, seria: Beihefte zur Zeitschrift für die Neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der Älteren Kirche 119, Berlin–New York 2003. [Google Scholar]
  15. Hugh of Saint Victor, On the Sacraments of the Christian Faith („De sacramentis”), tłum. R.J. Deferrari, Cambridge 1951. [Google Scholar]
  16. Hugo de Sancto Victore, De sacramentis christiane fidei, [w:] Patrologia Latina, t. 176, J.-P. Migne (ed.), Parisiis 1854, k. 173–618. [Google Scholar]
  17. Hugo de Sancto Victore, De tribus diebus, D. Poirel (éd.), seria: Corpus Christianorum. Continuatio Mediaevalis 177, Turnhout 2002. [Google Scholar]
  18. Hugo de Sancto Victore, Super ierarchiam Dionisii, D. Poirel (éd.), seria: Corpus Christianorum. Continuatio Mediaevalis 178, Turnhout 2015. [Google Scholar]
  19. Hugonis de Sancto Victore „De sacramentis Christiane fidei”, R. Berndt (ed.), seria: Corpus Victorinum. Textus Historici 1, Münster 2008. [Google Scholar]
  20. Hugo von Sankt Viktor, Über die Heiltümer des christlichen Glaubens, R. Berndt (Hrsg.), seria: Corpus Victorinum. Schriften 1, tłum. P. Knauer, Münster 2010. [Google Scholar]
  21. Hugon ze Świętego Wiktora, Problem miłości bezinteresownej (II, 13, 8), [w:] P. Böhner, É. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej. Od Justyna do Mikołaja Kuzańczyka, tłum. S. Stomma, Warszawa 1962, s. 382–384. [Google Scholar]
  22. Hugues de Saint-Victor et son école, P. Sicard (ed.), seria: Témoins de Notre Histoire 2, Turnhout 1991. [Google Scholar]
  23. Janecki M.J., „Adamie, gdzie jesteś?”. Dialogiczna egzegeza Hugona ze św. Wiktora we fragmencie jego „Super Ecclesiasten”, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 15/2 (2022), s. 21–40. [Google Scholar]
  24. Janecki M.J., Hugon ze św. Wiktora, [w:] Mądrość wiktorynów. Kultura intelektualna szkoły św. Wiktora, W. Bajor, M.J. Janecki, D. Poirel (red.), Kęty 2022 [w druku]. [Google Scholar]
  25. Kochanek P., Szymon Mag, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 19, E. Gigilewicz (red.), Lublin 2013, k. 229–230. [Google Scholar]
  26. Köstenberger A.J., Tithe, [w:] The Encyclopedia of Christian Civilization, G.T. Kurian (ed.), [b.m.] 2011, https://doi.org/10.1002/9780470670606.wbecc1391 [dostęp: 11.10.2022]. [Google Scholar]
  27. L’abbaye parisienne de Saint-Victor au Moyen Âge. Communica-tions présentées au XIIIe colloque d’humanisme médiéval de Paris (1986–1988), J. Longère (ed.), Paris–Turnhout 1991. [Google Scholar]
  28. L’école de Saint-Victor de Paris: Influence et rayonnement du Moyen Âge à l’époque moderne, D. Poirel (ed.), Paris–Turnhout 2010. [Google Scholar]
  29. L’oeuvre de Hugues de Saint-Victor, t. 1: De institutione nouitiorum – De virtute orandi – De laude caritatis – De arrha animae, seria: Sous la Règle de Saint Augustin, tekst łac. H.B. Feiss, P. Sicard, tłum. D. Poirel, H. Rochais, P. Sicard, oprac. D. Poirel, Turnhout 1997. [Google Scholar]
  30. Libowski Ł., „Forma sanctitatis et omnium imago virtutum”. Iwona z Chartres kazanie o znaczeniu szat kapłańskich, „Liturgia Sacra” 29/1 (2022), s. 207–239. [Google Scholar]
  31. Libowski Ł., „Sacrarium autem vestium ritus”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu świętych szat: czwarta część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”, „Świdnickie Studia Teologiczne” 18 (2021), s. 71–96. [Google Scholar]
  32. Libowski Ł., „Voluit Christus a nobis manducari, ut nos sibi incorporaret”. Hugona ze Świętego Wiktora spojrzenie na rzeczywistość sakramentu ciała i krwi Pańskiej: ósma część drugiej księgi jego „De sacramentis christianae fidei”, [w:] Eucharystia w życiu i posłannictwie Kościoła, D. Kiełb, A. Pawlak (red.), Rzeszów 2021, s. 89–140. [Google Scholar]
  33. Libowski Ł., Hugona ze Świętego Wiktora „De institutione novitiorum” – wstęp, przekład, komentarz, Lublin 2022 (mps pracy magisterskiej). [Google Scholar]
  34. Longosz S., Wstęp. Optat z Milewy i jego dzieło, [w:] Optat z Milewy, Traktat przeciw donatystom („Tractatus contra Donatistas”), tłum. A. Gołda, oprac. S. Longosz, „Vox Patrum” 44–45 (2003), s. 433–442. [Google Scholar]
  35. Miziński A., Symonia, [w:] Leksykon Prawa Kanonicznego, M. Sitarz (red.), Lublin 2019, k. 2686–2689. [Google Scholar]
  36. Miziński A.G., Symonia, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 18, E. Gigilewicz (red.), Lublin 2013, k. 1315. [Google Scholar]
  37. „Omnium expetendorum prima est sapientia”. Studies on Victorine Thought and Influence, D. Poirel, M.J. Janecki, W. Bajor, M. Buraczewski (eds.), Turnhout 2021. [Google Scholar]
  38. Palka P., Sprzedajne nadużycie władzy kościelnej w prawodawstwie kanonicznym, „Studia Prawnoustrojowe” 13 (2011), s. 223–232. [Google Scholar]
  39. Pilarczyk K., Szymon Mag w Dziejach Apostolskich (8,4–25). Miejsce narracji w strukturze księgi i jej znaczenie, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 14/1 (2021), s. 65–95. [Google Scholar]
  40. Poirel D., Des symboles et des anges. Hugues de Saint-Victor et le réveil dionysien du XIIe siècle, seria: Bibliotheca Victorina 23, Turnhout 2013. [Google Scholar]
  41. Poirel D., Huges de Saint-Victor, „De sacramentis christiane fidei”, éd. Rainer Berndt S.J., Münster, Aschendorff Verlag, 2008; 1 vol., 647 p. („Corpus Victorinum. Textus historici”, 1), „Le Moyen Âge” 96 (2010), s. 449–450. [Google Scholar]
  42. Poirel D., Hugues de Saint-Victor, seria: Initiations au Moyen Âge, Paris 1998. [Google Scholar]
  43. Poirel D., Livre de la nature et débat trinitaire au XIIe siècle. Le „De tribus diebus” de Hugues de Saint-Victor, seria: Bibliotheca Victorina 14, Turnhout 2002. [Google Scholar]
  44. Poirel D., Wprowadzenie do filozofii wiktoryńskiej, tłum. M.J. Janecki, [w:] Mądrość wiktorynów. Kultura intelektualna szkoły św. Wiktora, W. Bajor, M.J. Janecki, D. Poirel (red.), Kęty 2022 [w druku]. [Google Scholar]
  45. Poirel D., Wprowadzenie. Opactwo św. Wiktora? Cóż to takiego?, tłum. M.J. Janecki, [w:] Mądrość wiktorynów. Kultura intelektualna szkoły św. Wiktora, W. Bajor, M.J. Janecki, D. Poirel (red.), Kęty 2022 [w druku]. [Google Scholar]
  46. Rorem P., Hugh of Saint Victor, seria: Great Medieval Thinkers, Oxford 2009. [Google Scholar]
  47. Rudolph K., Simon – Magus oder Gnosticus? Zum Stand der Debatte, „Theologische Rundschau” 42 (1977), s. 279–359. [Google Scholar]
  48. Soszyński J., Wstęp, [w:] Hugon ze Świętego Wiktora, Didascalicon, czyli co i jak czytać, seria: Bibliotheca Litterarum Medii Aevi 4, tłum. P. Pludra-Żuk, kom. P. Pludra-Żuk, J. Soszyński, Warszawa 2017, s. 15–24. [Google Scholar]
  49. Szachowski S., Rzecz o symonii, „Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności” 25 (1981), s. 225–408. [Google Scholar]
  50. Turner W., Summae, [w:] Catholic Encyclopedia, t. 14, C. Herbermann (ed.), New York 1912, https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/Summ%C3%A6 [dostęp: 15.10.2022]. [Google Scholar]
  51. Tuzlak A., The Magician and the Heretic: The Case of Simon Magus, [w:] Magic and Ritual in the Ancient World, P. Mirecki, M. Meyer (eds.), seria: Religions in the Graeco-Roman World 141, Leiden–Boston–Köln 2002, s. 416–426. [Google Scholar]
  52. Tymosz S., Prebenda, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 16, E. Gigilewicz (red.), Lublin 2012, k. 337–338. [Google Scholar]
  53. Wierdak D., De scripturis et scriptoribus sacris Hugona ze św. Wiktora. Wprowadzenie i przekład, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 15/2 (2022), s. 67–93. [Google Scholar]
  54. Wipszycka E., Ani wszystko, ani zawsze, ani od wszystkich, „Res Publica Nowa” 7–8 (1994), s. 45–46. [Google Scholar]
  55. Wipszycka E., O symonii, czyli o zawiłościach historycznego rzemiosła, „Mówią Wieki” 2 (1992), s. 16–21. [Google Scholar]
  56. Zmorzanka A.Z., Szymon Mag, [w:] Nowy słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, oprac. M. Starowieyski, W. Stawiszyński, Poznań 2018, s. 907–908. [Google Scholar]
  57. Zmorzanka A.Z., Szymon Mag, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 9, A. Maryniarczyk (red.), Lublin 2009, s. 318–320. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.