Abstrakt
Do kasaty w 1773 roku jezuici na Śląsku prowadzili ożywioną działalność rekatolizacyjną. Ich placówki miały rangę kolegów, rezydencji oraz misji. Największe z nich – kolegia założyli w miastach śląskich: Głogowie, Legnicy, Nysie, Opawie, Opolu, Świdnicy, Wrocławiu i Żaganiu czy Kłodzku. Mimo to jedna z ważniejszych placówek jezuickich w tym rejonie – kolegium w Opawie – nie doczekała się monografii. Stąd celem niniejszego artykułu jest przybliżenie jej losów, a także naprowadzenie innych badaczy na łacińskie, czeskie i niemieckie źródła dotyczące kolegium. Jego dzieje są bowiem bogate. Do Opawy w 1625 roku jezuitów powołał książę Karol I Liechtenstein. Pięć lat później utworzyli kolegium. W 1635 roku Karol Euzebiusz Liechtenstein, syn i następca Karola I, podarował opawskim jezuitom majątek ziemski Jemetice. W 1642 roku placówka osiągnęła rangę kolegium. Działał przy nim konwikt św. Ignacego przeznaczony dla uczniów z ubogiej szlachty oraz cztery sodalicje mariańskie dla mieszczan, młodych rzemieślników oraz Czechów. Jezuici wybudowali w Opawie nowy kościół św. Jerzego oraz gmach kolegium. Po kasacie w 1773 roku ich majątek przejął państwowy fundusz szkolny.
Bibliografia
Archdiocese Archive in Wrocław, Tabulae exhibentes sedes antiqua Societatis Jesu, missionum stationes et collegia, 1556–1773, sign. V B 13a.
Archive of the Society of Jesus in Rome, Bohemia Catalogi Breves, sign. Boh. 91/II; Boh. 92a.
Biermann G., Geschichte des Protestantismus in Österreichisch-Schlesien, Calve, Prague 1897.
Duhr B., Geschichte der Jesuiten in den Ländern deutscher Zunge, vol. 1–4, München 1907–1928.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, developed by L. Grzebień et al., Krakow 2004.
Fechtnerová A., Rektoři kolejí Tovaryšstva Ježíšova v Čechách, na Moravě a ve Slezsku do roku 1773, part 2, Praha 1993.
Galas A., Galas A., Dzieje Śląska w datach, Wrocław 2001.
Grzebień L., Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 30 (1975), pp. 223–278.
Hoffmann H., Die Jesuiten in Brieg, Breslau 1931.
Hoffmann H., Die Jesuiten in Deutschwartenberg, Schweidnitz 1931.
Hoffmann H., Die Jesuiten in Glogau, Breslau 1926.
Hoffmann H., Die Jesuiten in Hirschberg, Breslau 1934.
Hoffmann H., Die Jesuiten in Oppeln, Breslau 1934.
Hoffmann H., Die Jesuiten in Schweidnitz, Schweidnitz 1930.
Hoffmann H., Die Saganer Jesuiten und ihr Gymnasium, Sagan 1928.
Hoffmann H., Friedrich II von Preussen und die Aufhebung der Gesellschaft Jesu, Rome 1969.
Huber J., Der Jesuiten-Orden nach seiner Verfassung und Doctrin, Wirksamkeit und Geschichte, Berlin 1873.
Kiedos J., Jezuici cieszyńscy i ich działalność do roku 1773, Skoczów [n.d.].
Kroess A., Geschichte der Böhmischen Provinz der Gesellschaft Jesu, vol. 1, Wien 1910.
Lec Z., Jezuici we Wrocławiu (1581–1776), Wrocław 1995.
Lec Z., Jezuici w Kłodzku (1597–1776): katalog osób i urzędów, materiały źródłowe, literatura, Szczecin 2013.
Lec Z., Jezuici w Legnicy (1689–1776), Wrocław 2001.
Lec Z., Grzebień L., Biogramy jezuitów działających na Śląsku i w hrabstwie kłodzkim w XVI–XVIII wieku, vol. 1: A–Ł, Szczecin 2018, vol. 2: M–Z, Szczecin 2019.
Lehmann M., Preußen und die katholische Kirche seit 1640. Nach den Acten des Geheimen Staatsarchives, parts 1–9, Leipzig 1878–1902.
Loesche G., Zur Gegenferormation in Schlesien Troppau Jägerndorf Leobschütz, Leipzig 1915.
Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku. Czasy wczesno nowożytne, vol. 2 (from 1520 to 1742), Warsaw 2011.
Pojsl M., Počátky církevní spravy na Moravě, biskupství a arcibiskupství v Olomouci, Uherské Hradišté 2015.
Poplatek J., Studia z dziejów jezuickiego teatru szkolnego w Polsce, Wrocław 1957.
Schmidl J., Historiae Societatis Jesu provinciae Bohemiae, vol. 1–4, Prague 1747–1759.
Silesia Jesuitica. Kultura i sztuka zakonu jezuitów na Śląsku i w hrabstwie kłodzkim 1580–1776, D. Galewski, A. Jezierska (eds.), Wrocław 2012.
Załęski S., Jezuici w Polsce, vol. 1–5, Lviv–Krakow 1900–1906.
Downloads
Download data is not yet available.
