Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 33 Nr 36 (2023)

Artykuły

Oświadczenie woli w celu wspólnego pożycia w małżeństwie w epoce ponowoczesnej

DOI: https://doi.org/10.32077/bskp.4895  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.05.2023

Abstrakt

Autor wskazuje, że czasy współczesne, czyli tak zwana era ponowoczesna charakteryzuje się wyraźnym wzrostem niepewności wzoru zachowania, poczuciem chwiejności między dobrem i złem, poczuciem daremności wysiłków w opanowaniu chaosu. Osoba uwikłana coraz silniej w skomplikowany układ powiązań społecznych, coraz silniej od tych powiązań uzależniona, coraz częściej będzie narażona na to, że jej jakiekolwiek przejawy autonomii z jej strony będą zawsze miały pewien refleks na sytuację innych uczestników. W sieci władzy jakiej się poddała sprawuje nad nią władzę wpływając na jej umysł przede wszystkim, choć nie wyłącznie, za pomocą multimedialnych sieci komunikacji masowej. To prezentowane pojęcia odpowiednio dobrane i zhierarchizowane nie tylko stanowią niezbędny środek wyrazu, lecz warunkują wstępnie, stojący u podstaw światopoglądu tak zwany obraz świata. Uzależnienie od sieci wyklucza swobodę myśli, ocen, opinii, nie pozwalając na weryfikację informacji uzyskanych w sieci. Technologia zmierza więc do coraz większego kontrolowania ludzkich myśli, poglądów, postaw, ocen wpływając na ich urzeczywistnianie, tworząc model nowego człowieka. To one kształtują prywatne światopoglądy poszczególnych ludzi. Tak więc źródłem władzy jest konstruowanie znaczeń w ludzkich umysłach. Sposób myślenia jednostkowych osób decyduje o losie instytucji, norm i wartości wokół których zorganizowane są społeczeństwa. Zauważyć należy, iż emocje zdominowały rozum a nawet intelekt. Społeczeństwo usieciowione w tym jednostkowe osoby nie potrafią już składać świadomego i swobodnego oświadczenia woli, bowiem podlegają i ulegają wpływom świata oglądu, który prezentowany jest przez sieć. Składa więc oświadczenie woli pod wpływem błędu co do otaczającej go rzeczywistości. W życiu społecznym widoczna jest atrofia woli, a wraz z nią odpowiedzialność za siebie, za innych, która może być ujmowana jako pochodna socjalizacji społeczeństwa ponowoczesnego, m.in. narcyzm, pogoń za ciągłą stymulacją, konsumpcja, kult młodzieńczej niedojrzałości, hedonizm, wydłużający się okres zależności dzieci od nadopiekuńczych rodziców, która w konsekwencji prowadzi do kształtowania u nich osobowości niezdolnych do wysiłku, skupienia, trudów i wyrzeczeń, w celu realizacji aktów woli. Reguły moralne utraciły właściwy swój smak i sens, dobro utożsamiane jest z korzyścią a normy moralne z zasadami działania, których przestrzeganie przynosi jakiś pożytek. Ujawnia się poważny kryzys relacji międzyludzkich, relacje często są pozbawione pozytywnych emocji, związków uczuciowych, więzi, konsekwencji i odpowiedzialności. Temu zjawisku należy położyć kres, ale najpierw trzeba je dobrze zrozumieć.

Bibliografia

  1. Abbagnano, Nicola. 1998. Storia della filosofia. T. 9. Torino: Utet. [Google Scholar]
  2. Bach-Golecka, Dobrochna. 2006. „Jednostka jako centralny punkt odniesienia w europejskim i międzynarodowym porządku prawnym.” W Prawa stają się prawem. Status jednostki a tendencje rozwojowe prawa, red. Mirosław Wyrzykowski, 53-76. Warszawa: Liber. [Google Scholar]
  3. Bartyzel, Jacek, i Łukasz Dominiak. 2006. „W gąszczu socjalizmów. Próba klasyfikacji.” Cywilizacja nr 19:36-63. [Google Scholar]
  4. Bauman, Zygmunt. 2000. Globalizacja i co z tego dla ludzi wynika. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  5. Bauman, Zygmunt. 2018. Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  6. Belcer, Agnieszka, i Anna Wojnarowska. 2014. „Rodzina jako środowisko życia i wychowania.” W Edukacja – wychowanie – oświata, red. Artur Łacina-Łanowski, i Janusz Stanek, 75-88. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej. [Google Scholar]
  7. Bokszański, Zbigniew. 2006. Tożsamości zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  8. Burszta, Wojciech J. 1998. Antropologia kultury. Tematy, teorie i interpretacje. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka. [Google Scholar]
  9. Castells, Manuel. 2007. Społeczeństwo sieci. Tłum. Mirosława Marody. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  10. Castells, Manuel. 2013. Władza komunikacji. Tłum. Jakub Jedliński, i Paweł Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  11. Delsol, Chantal. 2017. Nienawiść do świata. Totalitaryzm i ponowoczesność. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax. [Google Scholar]
  12. Foucault, Michel. 1990. „Qu’est-ce que la critique ? (Critique et Aufklärung).” Biulletin de la Société française de philosophie n°1990 84 2. [Google Scholar]
  13. Franck, Thomas M. 1999. The Empowered Self. Law and Society in the Age of Individualism. Oxford: Oxford University Press. [Google Scholar]
  14. Fukuyama, Francis. 2004. Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. Bartłomiej Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak. [Google Scholar]
  15. Góralski, Wojciech, i Ginter Dzierżon. 2001. Niezdolność konsensualna do zawarcia małżeństwa kanonicznego kan. 1095, nn. 1-3 KPK. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. [Google Scholar]
  16. Góralski, Wojciech. 1989. „Nieważność małżeństwa z tytułu niezdolności psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich.” Kościół i Prawo 6:69-75. [Google Scholar]
  17. Góralski, Wojciech. 2013. „Wolność wewnętrzna a ważność małżeństwa kanonicznego.” Prawo Kanoniczne 56, nr 3:55-81. [Google Scholar]
  18. Góralski, Wojciech. 2018. Matrimonium facit consensus. T. 3: Z orzecznictwa Trybunału Roty Rzymskiej w sprawach o nieważności małżeństwa rozpoznanych z tytułu dotyczących zgody małżeńskiej (1997-2016). Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  19. Góralski, Wojciech. 2019. „Gravis defectus discretionis iudicii – czy tytuł nieważności małżeństwa wystarczająco rozpoznawany?” Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich XXIX, nr 32:49-67. https://doi.org/10.32077/skp.2019.32.1-3 [Google Scholar]
  20. Habermas, Jürgen. 2003. Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej? Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Scholar. [Google Scholar]
  21. Hahne, Peter. 2007. Dość tej zabawy! Koniec społeczeństwa przyjemności. Tłum. Adam Pradela. Katowice: Księgarnia św. Jacka. [Google Scholar]
  22. Harari, Yuval N. 2018. Homo Deus. Krótka historia jutra. Tłum. Michał Romanek. Warszawa: Wydawnictwo Literackie. [Google Scholar]
  23. Hassan, Ihab. 1982. The Dismemberment of Orpheus. Madison: University of Wisconsin Press. [Google Scholar]
  24. Hojnacki, Lechosław. 2006. „Pokolenie m-learningu – nowe wyzwanie dla szkoły.” E-mentor nr 1:23-27. [Google Scholar]
  25. Kiepas, Andrzej. 1993. „Dylematy etyki inżynierskiej.” W Technika w świecie wartości, red. Stanisław Jedynak. Kielce: Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej. [Google Scholar]
  26. Kiereś, Henryk. 2000. Trzy socjalizmy. Tradycja łacińska wobec modernizmu i postmodernizmu. Lublin: Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej. [Google Scholar]
  27. Koczanowicz, Leszek. 2005. Wspólnota i emancypacje. Spór o społeczeństwo postkonwencjonalne. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP. [Google Scholar]
  28. Linton, Ralph. 1936. The study of man: an introduction. New York–London: D. Appleton-Century Company. [Google Scholar]
  29. Lyotard, Jean-François. 2014. La condizione postmoderna. Bergamo: Universale Economica Feltrinelli. [Google Scholar]
  30. Marciszewski, Witold, i Paweł Stacewicz. 2011. Umysł – komputer – świat. O zagadce umysłu z informatycznego punktu widzenia. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit. [Google Scholar]
  31. Müller, Gerhard L. 2013. „Indissolubilità del matrimonio e dibattito sui divorzati risposati e i sacramenti.” L’Osservatore Romano, ed. quotidiana, nr 243 (23.10.2013). [Google Scholar]
  32. Nowak, Leszek. 1993. „Postmodernizm: pewna próba wykładni metafizycznej i wyjaśnienia historycznego.” W Wobec kryzysu kultury, red. Lech Grudziński. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. [Google Scholar]
  33. Peeters, Marguerite A. 2010. Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej. Kluczowe pojęcia, mechanizmy działania. Tłum. Grzegorz Grygiel. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek. [Google Scholar]
  34. Piekutowski, Jarema, i Andrzej Zybertowicz. 2022. Cyber kontra real. Cywilizacja w technopułapce. Warszawa: Wydawnictwo Naszej Konfederacji. [Google Scholar]
  35. Piłat, Robert. 2000. Powinność i samowiedza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW. [Google Scholar]
  36. Piwowarski, Władysław. 2000. Socjologia religii. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. [Google Scholar]
  37. Plopa, Mieczysław. 2015. Psychologia rodziny: teorie i badania. Kraków: Impuls. [Google Scholar]
  38. Possenti, Vittorio. 2017. Osoba nową zasadą. Tłum. Jarosław Marecki. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu. [Google Scholar]
  39. Prensky, Marc. 2001. „Digital natives, digital immigrants.” Gifted 135:29-31. [Google Scholar]
  40. Rewers, Ewa. 2007. „Inna nowoczesność?” W Nowoczesność po ponowoczesności, red. Grzegorz Dziamski, i Ewa Rewers. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. [Google Scholar]
  41. Sareło, Zbigniew. 1996. „Założenia antropologiczne w etycznych poglądach Z. Baumana.” W Moralność i etyka w ponowoczesności. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej. [Google Scholar]
  42. Sareło, Zbigniew. 1998. Postmodernizm w pigułce. Poznań: Pallottinum. [Google Scholar]
  43. Spaemann, Robert. 2001. Osoby. O różnicy między czymś a kimś. Tłum. Jarosław Merecki. Warszawa: Oficyna Naukowa. [Google Scholar]
  44. Stacewicz, Paweł. 2015. Informatyka a filozofia. Od informatyki i jej zastosowań do światopoglądu informatycznego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. [Google Scholar]
  45. Stacewicz, Paweł. 2016. „Informational Worldview. Scientific Foundations and Philosophical Perspectives.” Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 48, nr 1:35-47. https://doi.org/10.1515/slgr-2016-0054 [Google Scholar]
  46. Taylor, Charles. 2012. Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Tłum. Marcin Gruszyński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  47. Wielomski, Adam. 2022. Yuval Noah Harari. Grabarz człowieczeństwa. Warszawa: Fundacja Pro Vita Bona. [Google Scholar]
  48. Wiśniewski, Ryszard. 1996. „Jakiej etyki potrzebujemy? W sprawie uproszczeń postmodernistycznej krytyki etyki.” W Moralność i etyka w ponowoczesności, red. Zbigniew Sareło, 77-83. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej. [Google Scholar]
  49. Wust, Peter. 1995. Niepewność i ryzyko. Tłum. Karol Toeplitz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  50. Wylężałek, Joanna. 2010. „Zmiany społeczne a kryzys tożsamości współczesnego człowieka.” W Człowiek w przestrzeni spotkań, red. Krystyna Najder-Stefaniak, i Yuriy Plyska, 62-76. Warszawa: Zakład Filozofii. Wydział Nauk Humanistycznych SGGW. [Google Scholar]
  51. Zanussi, Krzysztof. 2021. Czy warto umierać za smartfona? Nowy Sącz: RTCK. [Google Scholar]
  52. Żardecka, Magdalena. 2006. „Postmodernizm.” W Filozofia współczesna, red. Leszek Gawor, i Zbigniew Stachowski. Bydgoszcz–Warszawa–Lublin: Branta. [Google Scholar]
  53. Żurowski, Marian. 1985. „Problem rozeznania oceniającego.” Prawo Kanoniczne 28, nr 3-4:3-15. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.