Abstrakt
Stwierdzenie kan. 1055 § 1 KPK/83, iż małżeństwo z natury swojej jest skierowane m.in. ku zrodzeniu potomstwa oznacza, że nupturienci są związani poważnym obowiązkiem wobec społeczeństwa do zachowania istoty i natury tego związku. Nic też dziwnego, że wzajemne przekazanie i przyjęcie dokonujące się między małżonkami implikuje podejmowanie przez nich aktów skierowanych ku prokreacji. Jakkolwiek ordinatio ad prolem należy do istoty małżeństwa (jest istotnym elementem małżeństwa), to jednak nieosiągnięcie tego celu w małżeństwie nie czyni go nieważnym ani też nie zawiesza jego ważności do momentu poczęcia dziecka. Nie można bowiem mówić o prawie do dziecka (ius in prolem), lecz jedynie o prawie do aktów otwartych na poczęcie dziecka (ius ad actus per se aptos ad prolis generationem).
Konsekwencją naturalnego ukierunkowania małżeństwa ku zrodzeniu potomstwa jest nieważność tego związku w przypadku wykluczenia przez jedną ze stron – pozytywnym aktem woli – ordinatio ad prolem (kan. 1101 § 2 KPK/83); nieważność ta pochodzi prawa naturalnego.
Nawiązując do najnowszego orzecznictwa Roty Rzymskiej, Autor omawia kolejno: treść prawną pojęcia bonum prolis, pozytywny akt woli wykluczającej bonum prolis, formy i sposoby dokonania takiego wykluczenia, rozróżnienie pomiędzy wykluczeniem samego prawa (ipsum ius) do aktów małżeńskich otwartych na prokreację a wykluczeniem korzystania z tego prawa (usus iuris) oraz sposób dowodzenia wykluczenia bonum prolis.
Analiza współczesnego orzecznictwa Roty Rzymskiej wskazuje, że sprawy prowadzone z tytułu wykluczenia bonum prolis wymagają zarówno dobrej znajomości zasad i domniemań wypracowanych przez ten Trybunał, jak i szczególnej wnikliwości sędziego.
Bibliografia
- Carlini, Andrea. 1979. ,,Volonta.” W Enciclopedia Filosofica, 779-98. Roma: Gontier-Lesevic. [Google Scholar]
- Franceschi, Héctor. 1998. ,,Il contenuto del bonum prolis e del bonum fidei alla luce del fenomeno della procreazione artificiale.” Ius Ecclesiae 10, nr 1:240-53. [Google Scholar]
- Gil De Las Heras, Francisco. 1994. ,,El concepto canónico de la simulación.” W Simulación matrimonial en el Derecho Canónico, red. Juan Ignacio Bañares, 229-57. Pamplona: Universidad de Navarra. [Google Scholar]
- Glinkowski, Benedykt. 2004. Symulacja całkowita zgody małżeńskiej w orzecznictwie Roty Rzymskiej (1965-1995). Poznań: Redakcja Wydawnictw UAM. [Google Scholar]
- Gołębiowska, Anna. 2012. „Forma wykluczenia bonum prolis w doktrynie i orzecznictwie Roty Rzymskiej.” Ius Matrimoniale 17/23:65-84. [Google Scholar]
- Góralski, Wojciech. 1997. ,,Wykluczenie prawa do potomstwa w świetle nowszego orzecznictwa rotalnego.” Ius Matrimoniale 2:77-93. [Google Scholar]
- Góralski, Wojciech. 2014. ,,Istotna treść pojęcia bonum prolis.” W Adekwatne rozumienie pojęcia ,,bonum prolis” wyzwaniem dla współczesnej kanonistyki, red. Andrzej Pastwa, 15-33. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. [Google Scholar]
- Góralski, Wojciech. 2018a. Matrimonium facit consensus. Z orzecznictwa Trybunału Roty Rzymskiej w sprawach o nieważność małżeństwa rozpoznanych z tytułów dotyczących zgody małżeńskiej (1997-2016). Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
- Góralski, Wojciech. 2018b. ,,Symulacja całkowita zgody małżeńskiej na przykładzie wyroku Roty Rzymskiej c. Defilippi z 13.10.2010 roku.” W Prawo w służbie małżeństwu i rodzinie. Księga jubileuszowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Ryszardowi Sztychmilerowi z okazji 70. rocznicy urodzin, red. Mieczysław Różański, Justyna Krzykowska, i Magdalena Rzewuska, 60-74. Olsztyn: Wydawnictwo UWM. [Google Scholar]
- Góralski, Wojciech. 2021. ,,Pozytywny akt woli (kan. 1101 § 2 KPK w świetle doktryny i orzecznictwa rotalnego.” Roczniki Nauk Prawnych 21, nr 2:123-52. [Google Scholar]
- Kasper, Walter. 1979. Teologia del matrimonio cristiani. Brescia: Sal Terrae. [Google Scholar]
- Krajczyński, Jan. 2018. ,,Probationum regina w procesie o nieważność małżeństwa z tytułu wykluczenia nierozerwalności małżeństwa.” W Prawo w służbie małżeństwu i rodzinie. Księga jubileuszowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Ryszardowi Sztychmilerowi z okazji 70. rocznicy urodzin, red. Mieczysław Różański, Justyna Krzykowska, Magdalena Rzewuska, 96-107. Olsztyn: Wydawnictwo UWM. [Google Scholar]
- Müller, Gerhard L. 2013. ,,Indissolubilità del matrimonio e dibattito sui divorziati risposati e i sacramenti.” L’Osservatore Romano (23.10.2013): 2. [Google Scholar]
- Navarrete, Urbano, 2007. ,,A proposito del S.T. Apostolica del 23 novembre 2005.” Periodica 96, nr 2:307-61. [Google Scholar]
- Pastuszko, Marian, 1982. Całkowita symulacja małżeństwa. Warszawa: Wydawnictwo ATK. [Google Scholar]
- Pastwa, Andrzej. 2007. Istotne elementy małżeństwa. W nurcie odnowy personalistycznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. [Google Scholar]
- Reggi, Sonia. 2011. Atto positivo di volontà e simulazione (can. 1101 § 2). Dottrina e giurisprudenza. Venezia: Marcianum Press. [Google Scholar]
- Stankiewicz, Antoni. 1997. ,,De iurisprudentia rotali recentiore circa simulationem totalem et partialem.” Monitor Ecclesiasticus 32, nr 2:189-234. [Google Scholar]
- Stankiewicz, Antoni. 1998. ,,Concretizzazione del fatto simulatorio nel positivus voluntatis actus.” Periodica 87:257-86. [Google Scholar]
- Stankiewicz, Antoni. 2003. ,,L’esclusione della procreazione ed educazione della prole.” W Diritto matrimoniale canonico, t. 2: Il consenso, red. Piero A. Bonnet, i Carlo Gullo, 301-24. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. [Google Scholar]
- Sztychmiler, Ryszard. 1993. Doktryna Soboru Watykańskiego o celach małżeństwa i jej recepcja w Kodeksie Prawa Kanonicznego z roku 1983. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
- Viladrich, Juan P. 2002. Konsens małżeński. Sposoby prawnej oceny i interpretacji w kanonicznych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. [Google Scholar]
- Wąsik, Wojciech. 2013. ,,Symulacja zgody małżeńskiej jako przyczyna nieważności małżeństwa w prawie Kościoła łacińskiego.” Kieleckie Studia Teologiczne 12:241-52. [Google Scholar]
Downloads
Download data is not yet available.
