Usankcjonowany w kan. 1095, 2° Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. tytuł nieważności małżeństwa w postaci poważnego braku rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich wzajemnie przekazywanych i przyjmowanych nie znajduje zbyt częstego zastosowania w wielu trybunałach niższych stopni jurysdykcji, gdzie panuje nieuzasadniona tendencja do sprowadzania przypadków wnoszonych na forum sądowe do figury prawnej incapacitas assumendi (kan. 1095, 3° KPK/83). Tymczasem zarówno doktryna kanonistyczna, jak i orzecznictwo Trybunału Roty Rzymskiej wniosły już bogaty wkład we właściwe rozumienie zarówno samej discretio iudicii, jak i gravis defectus discretionis iudicii. W nawiązaniu do tego dorobku, autor przybliża pojęcie rozeznania oceniającego oraz omawia jego elementy konstytutywne (wystarczające poznanie intelektualne; zdolność krytyczno-oceniająca, wolność wewnętrzna).