Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich

Tom 33 Nr 36 (2023)

Artykuły

Poważny brak rozeznania oceniającego w doktrynie i orzecznictwie

DOI: https://doi.org/10.32077/bskp.5459  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.05.2023

Abstrakt

Rozeznanie oceniające można zdefiniować jako poziom dojrzałości wolnego i rozumnego człowieka zdolnego zarządzać sobą i swoim działaniem proporcjonalny do przedmiotu zgody małżeńskiej, dzięki któremu mężczyzna i kobieta ustanawiają między sobą wspólnotę, do której mają prawo i są sobie wzajemnie dłużni. Bez tego stopnia władzy nad sobą podmiot nie jest zdolny, w sposób wywołujący skutki prawne, przekazać praw małżeńskich do siebie ani przyjąć obowiązków. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na podstawowe pytanie: czy poważny brak rozeznania musi wynikać z jakiejś anomalii psychicznej i czy zawsze musi odnosić się do praw i obowiązkow małżeńskich? W moim przekonaniu nie można mówić o poważnym braku rozeznania jako tytule nieważności małżeństwa, gdy spełniony jest jedynie jeden z wyżej wskazych warunków, czyli wówczas gdy istnieje anomalia psychiczna, ale nie ma odniesienia do konkretnych praw i obowiązkow małżeńskich, albo gdy jest owo odniesienie w kontekście zdolnolności krytycznej i wolności wewnętrzej, ale nie ma stwierdzenia istnienia jakiejś anomalii psychicznej, gdyż zarówno doktryna, jak i orzecznictwo wyraźnie wskazuje na konieczność zaistnienia obydwu kryteriów.

Bibliografia

  1. Bianchi, Paolo. 2006. Kiedy małżeństwo jest nieważne? Tłum. Beata Nuzzo. Kraków: Wydawnictwo M. [Google Scholar]
  2. Burke, Cormac. 1992. „The Essential Obligations of Matrimony.” Studia Canonica 26:379-99. [Google Scholar]
  3. Burke, Raymond L. 1991. „Grave difetto di discrezione di giudizio: fonte di nullità del consenso matrimoniale.” Ius Canonicum 31:139-54. https://doi.org/10.15581/016.31.17318 [Google Scholar]
  4. Gil de las Heras, Feliciano. 1988. „Neurosis, Psicopatías e Inmadurez afectiva (su tratamiento jurisprudencial en los Tribunales eclesiásticos españoles.” Ius Canonicum 28:231-91. https://doi.org/10.15581/016.28.18341 [Google Scholar]
  5. Góralski, Wojciech. 1996. „Niezdolność do zawarcia małżeństwa według kan. 1095, nn. 1-3 kpk. Próba syntezy.” Prawo Kanoniczne 39, nr 3-4:25-42. [Google Scholar]
  6. Góralski, Wojciech. 2023. Similatae nuptiae nullis momenti sunt (D.23,2,30). Symulacja zgody małżeńskiej. W najnowszym orzecznictwie Roty Rzymskiej na przykładzie wybranych wyroków (2014-2021). Pelplin: Bernardinum. [Google Scholar]
  7. Gramunt, Ignatius, i Leroy A. Wauck. 1991. „Marriage Consent and its Pathology.” Ius Ecclesiae 3:529-58. [Google Scholar]
  8. Grzywa, Anna. 2005. Oblicza psychozy. Lublin: Wydawnictwo Czelej. [Google Scholar]
  9. Jaspers, Karl. 1964. Psicopatologia generale. Roma: Il pensiero Scientifico. [Google Scholar]
  10. Leszczyński, Grzegorz. 2004. „Niedojrzałość emocjonalna jako przyczyna niezdolności konsensualnej kontrahenta.” Forum Iuridicum 3:231-48. [Google Scholar]
  11. Leszczyński, Grzegorz. 2009. Psychoza maniakalno-depresyjna jako przyczyna niezdolności konseksualnej do zawarcia młżeństwa (kan. 1095, 1º-3º KPK). Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie. [Google Scholar]
  12. Mendonça, Augustine. 1987. „The Effects of Personality Disorders on Matrimonial Consent.” Studia Canonica 21:67-123. [Google Scholar]
  13. Minkowski, Eugène. 1973. Trattato di psicopatologia. Milano: Feltrinelli. [Google Scholar]
  14. Bilikiewicz, Adam. 2002. Psychiatria. Wrocław: Elsevier Urban & Partner. [Google Scholar]
  15. Paździor, Stanisław. 2004. Przyczyny poważnego braku rozeznania oceniającego w świetle kan. 1095 n. 2. Lublin: Polihymnia. [Google Scholar]
  16. Pompedda, Mario F. 1987. „Il canone 1095 del nuovo Codice di diritto canonico tra elaborazione precodiciale e prospettive di sviluppo interpretativo.” Ius Canonicum 27:535-55. https://doi.org/10.15581/016.27.18358 [Google Scholar]
  17. Pompedda, Mario F. 1999. „Kan. 1095 w systematyce generalnej KPK i w ewolucji interpretacyjnej.” Ius Matrimoniale 4:29-43. [Google Scholar]
  18. Viladrich, Pedro J. 2000. Konsens małżenski. Sposoby prawnej oceny i interpretacji w kanonicznych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Warszawa: UKSW. [Google Scholar]
  19. Zuanazzi, Gianfrancesco. 2006. Psicologia e psichiatria nelle cause matrimoniali canoniche. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. [Google Scholar]
  20. Żurowski, Marian A. 1983. „Przedmiot zgody małżeńskiej i zdolność do wypełnienia obowiązków w ocenie umysłu poprzedzającego rozważną decyzję nupturienta.” Prawo Kanoniczne 26, nr 1-2:243-83. [Google Scholar]
  21. Żurowski, Marian A. 1985. „Problem rozeznania oceniającego.” Prawo Kanoniczne 28, nr 3-4:3-15. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.