Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Częstochowskie Studia Teologiczne

Tom 52 (2025): Księga Pamiątkowa z okazji 100. lecia archidiecezji częstochowskiej

Artykuły naukowe

Okoliczności powstania diecezji częstochowskiej

DOI: https://doi.org/10.53120/czst.2025.41-53  [Google Scholar]
Opublikowane: 25.12.2025

Abstrakt

Artykuł przedstawia okoliczności powstania diecezji częstochowskiej. Przede wszystkim zwraca uwagę na odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r., określenie niepodważalnych granic państwowych i uporządkowanie wielu spraw wewnętrznych,
w tym także dotyczących działalności Kościoła katolickiego. W tym celu władze polskie podjęły rozmowy ze Stolicą Apostolską, dążąc do zawarcia konkordatu. By móc to osiągnąć, trzeba było wpierw dokonać reorganizacji struktur metropolitalnych
i diecezjalnych Kościoła polskiego. Dzięki zaangażowaniu rządu i episkopatu udało się doprowadzić do zawarcia konkordatu (10 lutego 1925 r.), w następstwie którego papież Pius XI wydał bullę cyrkumskrypcyjną Vixdum Poloniae unitas (28
października 1925 r.), powołującą do istnienia m.in. diecezję częstochowską. 

Bibliografia

  1. Źródła archiwalne [Google Scholar]
  2. Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie [Google Scholar]
  3. Materiały z sesji naukowej pt. Tryptyk Łaski z okazji 90-lecia Kościoła częstochowskiego, sygn. brak, M. Duda, Wprowadzenie do sympozjum, s. 2. [Google Scholar]
  4. Źródła drukowane [Google Scholar]
  5. Joannes Paulus II, Nova Polonicarum circumscriptionum ecclesiasticarum compositio «Totus Tuus Poloniae populus», „Acta Apostolicae Sedis” 84 (1992), 1099-1112. [Google Scholar]
  6. Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Rzymie dn. 10 lutego 1925 r., Dz.U. z 1925 r. Nr 72, poz. 501. [Google Scholar]
  7. Pius XI, Ditionis Polonicae de nova dioecesium latini ritus circumscriptione «Vixdum Poloniae unitas», „Acta Apostolicae Sedis” 17 (1925), s. 521-528. [Google Scholar]
  8. Schematyzm Kościoła rzymsko-katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, oprac. Z.A. Czernicki, Kraków 1925. [Google Scholar]
  9. Stanko P., Bulla «Vixdum Poloniae unitas» z 28 października 1925 roku. Geneza – znaczenie – dzieje – edycja, Katowice 2015. [Google Scholar]
  10. Stanko P., Bulla «Vixdum Poloniae unitas». Reprodukcje stron oryginału bulli – tekst łaciński – tłumaczenie na język polski, Katowice 2015, s. 3-4. [Google Scholar]
  11. Ustawa z dnia 17 marca 1921 roku. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 1921 r. Nr 44, poz. 267. [Google Scholar]
  12. Opracowania [Google Scholar]
  13. Bartnicki A.R., Geopolityczne konsekwencje traktatu wersalskiego, „Miscellanea Historico-Iuridica” 18 (2019) z. 1, s. 91-107. [Google Scholar]
  14. Biskup Teodor Kubina (1880-1951). Listy pasterski – orędzia – odezwy, oprac. M. Duda, Częstochowa 2023. [Google Scholar]
  15. Kakowski A., Z niewoli do niepodległości. Pamiętniki, red. T. Krawczak, R. Świętek, Kraków 2000. [Google Scholar]
  16. Krasowski K., Konkordat polski z 1925 roku. Geneza – postanowienia – wykonanie, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 59 (2007) z. 2, s. 109-139. [Google Scholar]
  17. Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968-1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 21 (1970), s. 309-404; 22 (1971), s. 319-402. [Google Scholar]
  18. Kumor B., Projekty zmian w organizacji metropolitalnej i diecezjalnej w Polsce (1918-1925), [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 53-62. [Google Scholar]
  19. Osica J., Walka o granice II Rzeczypospolitej, [w:] Z dziejów Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Garlicki, Warszawa 1986, s. 34-72; [Google Scholar]
  20. Rechowicz M., Otwarcie sesji naukowej „Kościół w II Rzeczypospolitej”, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 11-14. [Google Scholar]
  21. Rybczyński H., W sprawie konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską 10 II 1925 roku, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 49-52. [Google Scholar]
  22. Skubiszewski K., Konkordat z 10 lutego 1925 roku. Zagadnienia prawnomiędzynarodowe, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 35-47; [Google Scholar]
  23. Wątroba J., Racje powstania diecezji częstochowskiej, [w:] Błogosławione choć trudne czasy. Siedemdziesięciopięciolecie Kościoła częstochowskiego, red. J. Kowalski, Częstochowa 2000, s. 59-65. [Google Scholar]
  24. Wilk S., Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1992. [Google Scholar]
  25. Wojtyła K., Kazanie przed Szczytem Jasnogórskim w czasie wieczornej Mszy Świętej w dniu 3 maja 1975 r., „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne” 49 (1975) nr 7-8, s. 150-155. [Google Scholar]
  26. Wolny J., Panorama przeszłości kościelnej terytorium diecezji częstochowskiej, geneza jej powstania i pierwotny model organizacyjny, „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne” 49 (1975) nr 7-8, s. 175-184. [Google Scholar]
  27. Wójcik W., Konkordat Polski z 1925 roku. Próba oceny, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 15-34. [Google Scholar]
  28. Zdzitowiecki S., Do Wielebnego Duchowieństwa, „Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej” 19 (1925) nr 12, s. 480-482. [Google Scholar]
  29. Związek J., Dzieje diecezji częstochowskiej w okresie II Rzeczypospolitej, Częstochowa 1990. [Google Scholar]
  30. Związek J., Początki Kościoła częstochowskiego, [w:] Pamiętnik jubileuszu Kościoła częstochowskiego 1925-2000, red. B. Czemko, Częstochowa 2001, s. 17-77. [Google Scholar]
  31. Związek J., Powstanie diecezji częstochowskiej, „Częstochowskie Studia Teologiczne” 2 (1974), s. 13-38. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.