Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Częstochowskie Studia Teologiczne

Vol. 52 (2025): Jubilee Book on the Occasion of the 100th Anniversary of the Archdiocese of Częstochowa

Artykuły naukowe

The Circumstances of the Establishment of the Diocese of Częstochowa

DOI: https://doi.org/10.53120/czst.2025.41-53  [Google Scholar]
Published: 2025-12-25

Abstract

The article presents the circumstances surrounding the establishment of the Diocese of Częstochowa. It focuses primarily on Poland’s regaining of independence in 1918, the determination of its indisputable state borders, and the organization
of numerous internal affairs, including those related to the activity of the Catholic Church. To this end, the Polish authorities initiated talks with the Holy See, aiming to conclude a concordat. In order to achieve this, it was first necessary to reorganize
the metropolitan and diocesan structures of the Polish Church. Thanks to the efforts of both the government and the episcopate, the concordat was concluded on February 10, 1925. As a result, Pope Pius XI issued the circumscription bull Vixdum Poloniae unitas on October 28, 1925, which established, among others, the Diocese of Częstochowa.

References

  1. Źródła archiwalne [Google Scholar]
  2. Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie [Google Scholar]
  3. Materiały z sesji naukowej pt. Tryptyk Łaski z okazji 90-lecia Kościoła częstochowskiego, sygn. brak, M. Duda, Wprowadzenie do sympozjum, s. 2. [Google Scholar]
  4. Źródła drukowane [Google Scholar]
  5. Joannes Paulus II, Nova Polonicarum circumscriptionum ecclesiasticarum compositio «Totus Tuus Poloniae populus», „Acta Apostolicae Sedis” 84 (1992), 1099-1112. [Google Scholar]
  6. Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Rzymie dn. 10 lutego 1925 r., Dz.U. z 1925 r. Nr 72, poz. 501. [Google Scholar]
  7. Pius XI, Ditionis Polonicae de nova dioecesium latini ritus circumscriptione «Vixdum Poloniae unitas», „Acta Apostolicae Sedis” 17 (1925), s. 521-528. [Google Scholar]
  8. Schematyzm Kościoła rzymsko-katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, oprac. Z.A. Czernicki, Kraków 1925. [Google Scholar]
  9. Stanko P., Bulla «Vixdum Poloniae unitas» z 28 października 1925 roku. Geneza – znaczenie – dzieje – edycja, Katowice 2015. [Google Scholar]
  10. Stanko P., Bulla «Vixdum Poloniae unitas». Reprodukcje stron oryginału bulli – tekst łaciński – tłumaczenie na język polski, Katowice 2015, s. 3-4. [Google Scholar]
  11. Ustawa z dnia 17 marca 1921 roku. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 1921 r. Nr 44, poz. 267. [Google Scholar]
  12. Opracowania [Google Scholar]
  13. Bartnicki A.R., Geopolityczne konsekwencje traktatu wersalskiego, „Miscellanea Historico-Iuridica” 18 (2019) z. 1, s. 91-107. [Google Scholar]
  14. Biskup Teodor Kubina (1880-1951). Listy pasterski – orędzia – odezwy, oprac. M. Duda, Częstochowa 2023. [Google Scholar]
  15. Kakowski A., Z niewoli do niepodległości. Pamiętniki, red. T. Krawczak, R. Świętek, Kraków 2000. [Google Scholar]
  16. Krasowski K., Konkordat polski z 1925 roku. Geneza – postanowienia – wykonanie, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 59 (2007) z. 2, s. 109-139. [Google Scholar]
  17. Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968-1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 21 (1970), s. 309-404; 22 (1971), s. 319-402. [Google Scholar]
  18. Kumor B., Projekty zmian w organizacji metropolitalnej i diecezjalnej w Polsce (1918-1925), [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 53-62. [Google Scholar]
  19. Osica J., Walka o granice II Rzeczypospolitej, [w:] Z dziejów Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Garlicki, Warszawa 1986, s. 34-72; [Google Scholar]
  20. Rechowicz M., Otwarcie sesji naukowej „Kościół w II Rzeczypospolitej”, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 11-14. [Google Scholar]
  21. Rybczyński H., W sprawie konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską 10 II 1925 roku, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 49-52. [Google Scholar]
  22. Skubiszewski K., Konkordat z 10 lutego 1925 roku. Zagadnienia prawnomiędzynarodowe, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 35-47; [Google Scholar]
  23. Wątroba J., Racje powstania diecezji częstochowskiej, [w:] Błogosławione choć trudne czasy. Siedemdziesięciopięciolecie Kościoła częstochowskiego, red. J. Kowalski, Częstochowa 2000, s. 59-65. [Google Scholar]
  24. Wilk S., Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1992. [Google Scholar]
  25. Wojtyła K., Kazanie przed Szczytem Jasnogórskim w czasie wieczornej Mszy Świętej w dniu 3 maja 1975 r., „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne” 49 (1975) nr 7-8, s. 150-155. [Google Scholar]
  26. Wolny J., Panorama przeszłości kościelnej terytorium diecezji częstochowskiej, geneza jej powstania i pierwotny model organizacyjny, „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne” 49 (1975) nr 7-8, s. 175-184. [Google Scholar]
  27. Wójcik W., Konkordat Polski z 1925 roku. Próba oceny, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1980, s. 15-34. [Google Scholar]
  28. Zdzitowiecki S., Do Wielebnego Duchowieństwa, „Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej” 19 (1925) nr 12, s. 480-482. [Google Scholar]
  29. Związek J., Dzieje diecezji częstochowskiej w okresie II Rzeczypospolitej, Częstochowa 1990. [Google Scholar]
  30. Związek J., Początki Kościoła częstochowskiego, [w:] Pamiętnik jubileuszu Kościoła częstochowskiego 1925-2000, red. B. Czemko, Częstochowa 2001, s. 17-77. [Google Scholar]
  31. Związek J., Powstanie diecezji częstochowskiej, „Częstochowskie Studia Teologiczne” 2 (1974), s. 13-38. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.