Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
EPPiSM Baner

No. 3 (2023)

Artykuły

German Reparations for World War II – an Overlooked Argument

DOI: https://doi.org/10.52097/eppism.8640  [Google Scholar]
Published: 2024-05-10

Abstract

Statements issued on the occasion of the signing of the 2+4 Treaty committed Germany to regulating the payment of benefits to individual war victims in bilateral interstate agreements. The September 1990 agreement between the U.S., Britain and France and West Germany upheld provisions that Germany could not make any claims for lost (confiscated) property – including that seized by Poland in the socalled western and northern territories; in the Unification Treaty (1990) Germany renounced territorial claims against other states and pledged not to make them in the future. To date, no German-Polish agreement on these issues has emerged. There is also no information about initiatives on the Polish side containing a draft of such an act. This inaction is surprising. Analyses of the right to compensation, reparations, etc. from the Germans overlook the fact that it was only in 1955 that
Poland formally declared that it was not at war with Germany. Formally, therefore, all actions of the Polish side against Germany up to that time would have to be judged as having been undertaken in a state of war – which cannot but affect their evaluation. The attitude of the Germans to the issue of compensatory liability for war losses caused by their conduct may also have a historical-psychological source.
As it seems, the historical genotype of Germans has not been purged of elements of tribal (cultural) superiority to “eastern societies”. The notion that Poland’s war damage has already been accounted for is firmly rooted in the German consciousness
and has been passed down from generation to generation. It can be combated not only with precise calculations, but also with arguments demonstrating the difference in categories: “territorial conquests”, “war reparations”, “compensations” and
“redress”. This is well reflected in the words of the former Polish ambassador in Berlin: “The main problem in our relations, in my opinion, is a kind of sense of superiority of the Germans towards the Poles. It has been building up for a long time, culminating probably in the time of Bismarck and it is still present in various forms”.

References

  1. Akt symboliczny świadczenia z Niemiec dla ofiar zbrodni nazistowskich w Polsce. Formuła „pragmatyczna” w świetle porozumień z lat 1991 i 2000. Wybór dokumentów, Wyd. Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2022. [Google Scholar]
  2. Arendarska J., Łada-Konefał A., Senthardt B., Sąsiedztwo w ramach. Polacy i Niemcy o sobie nawzajem w przekazie prasowym, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2022. [Google Scholar]
  3. Bachmann K., Warum Polens Reparationsforderungen die Grenze von Polen in frage stellen, „Berliner Zeitung” z 2 sierpnia 2022. [Google Scholar]
  4. Barcz J., Kranz J., Reparacje od Niemiec po II wojnie światowej w świetle prawa międzynarodowego. Aspekty prawa i praktyka, Elipsa, Warszawa 2019. [Google Scholar]
  5. Kershaw I., Do piekła i z powrotem. Europa 1914–1949, wyd. Znak, Kraków 2016. [Google Scholar]
  6. Muszyński M., Skuteczność oświadczenia rządu PRL z 23 sierpnia 1953 r. w sprawie zrzeczenia się reparacji: rozważania w świetle prawa międzynarodowego, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2004, 3. [Google Scholar]
  7. Puhl J., 6 220 000 000 000 zloty Schulden – Warum es bei den polnischen Reparations - forderungen wirklich geht, „Der Spiegel” z 1 września 2022. [Google Scholar]
  8. Putzke H., Morber G., Powiernictwo pruskie – problem legalności działania, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2008, 1. [Google Scholar]
  9. Rak K., Niemiecki kompleks Polaków, „Rzeczypospolita” z 26 sierpnia 2015. [Google Scholar]
  10. Reparation für Polen – dann gehören auch die Ostgebiete auf dem Tisch, Merkur de, 30 August 2019. [Google Scholar]
  11. Rödder A., Geschichte der Deutschen Wiedervereinigung, C.H. Beck, München 2011. [Google Scholar]
  12. Roth K.H, Rübner H., Reparationsschuld, Hypotheken der deutschen Basatzung-sherrschaft in Griechenland und Europa, Metropol 2017; tłum. pol. Wyparte – odroczone – odrzucone. Niemiecki dług reparacyjny wobec Polski i Europy, Poznań, [Google Scholar]
  13. , wcześniejsze wydanie – Wyd. Instytutu Zachodniego, Poznań 2020. [Google Scholar]
  14. Ruchniewicz K., Polskie zabiegi o odszkodowania niemieckie 1944/45–1975, Wrocław 2007. [Google Scholar]
  15. Sandorski J., Nieważność zrzeczenia się przez Polskę reparacji wojennych a niemieckie roszczenia odszkodowawcze, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, 3. [Google Scholar]
  16. Sokół A., Polsko-niemiecka współpraca kulturalna, programy i instytucje, http//bibliotekanauki.pl. [Google Scholar]
  17. Sowiński R., Zadośćuczynienie za krzywdy niemieckie drugiej wojny światowej z perspektywy etyki chrześcijańskiej, EPPiSM, specjalne wydanie pokonferencyjne (w przygotowaniu). [Google Scholar]
  18. Stolarczyk M., Reparacje wojenne dla Polski od Niemiec w latach 1945–2020, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2020, 2. [Google Scholar]
  19. The National Archives Churchill and Stalin Documents from the British Archives, 1943, no 48 Record of conversation at Soviet Embassy, The Teheran, 1 December 1943– On the future of Poland. [Google Scholar]
  20. Urban T., Auf Konfrontationskurs, Cicero Online z 2 sierpnia 2022. [Google Scholar]
  21. Warum Deutschland Polen keine Reparationen schuldet, „Die Welt” z 3 sierpnia 2017. [Google Scholar]
  22. Wojtaszyn D., Podwójnie oszukani, „Przegląd Historyczny” 2008, 1, 99. [Google Scholar]