Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Nr 16 (2017)

Biblistyka

Baal a Belzebub – degradacja bóstwa

Opublikowane: 20.12.2017

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu była próba ukazania zmiany znaczeniowej, do jakiej doszło w przypadku terminu Belzebub. Podstawą i zarazem punktem wyjścia dla tych rozważań był starotestamentalny termin  lwbz l[b. Termin ten posiada paralele etymologiczne i treściowe w innych językach semickich. Prawdopodobnie do przekształcenia imienia tego bóstwa doszło za sprawą niebiblijnej tradycji żydowskiej, która chcąc ukrócić bałwochwalcze praktyki nieznacznie przekształciła to imię, powodując przy tym ogromną zmianę znaczeniową. Przeprowadzona w artykule analiza pozwoliła ustalić, że zmiana znaczeniowa nie nastąpiła szybko ale była wynikiem długotrwałego procesu, w którym wspomniana ingerencja  niebiblijnej tradycji żydowskiej zdaje się być pierwszym etapem. Ponadto ustalono, że takie czynniki jak: walka monoteizmu z kultem Baala,  synkretyzm religijny, przenikanie motywu Baala na karty Starego Testamentu oraz dualizm doprowadziły do sytuacji, w której nowotestamentalne rozumienie Belzebuba jest już ugruntowanym poglądem postrzegającym Belzebuba jako władcę demonów.

Bibliografia

  1. Anderson J. S., Monotheism and Yahweh's Appropriation of Baal, London – New York 2015. [Google Scholar]
  2. Beck M., Elia und die Monolatrie. Ein Beitrag zur religionsgeschichtlichen Rückfrage nach dem vorschriftprophetischen Jahwe-Glauben, Berlin – New York 1999. [Google Scholar]
  3. Burke D. G., Baal, w: The Oxford Companion to the Bible, red. B. M. Metzger – M. D. Coogan, New York – Oxford 1993, s. 70. [Google Scholar]
  4. Day J., Yahweh and the Gods and Goddesses of Canaan, London – New York 2010. [Google Scholar]
  5. Dearmen J. A., Baal in Ancient Israel. The Contribution of Some Place Names and Personal Names to the Understanding of Early Israelite Religion, w: History and Interpretation. Essays in Honour of John H. Hayes, red. P. Graham i in., Sheffield 1993, s. 173-91. [Google Scholar]
  6. Gamberoni J., lbuz> zebhul, w: Theological Dictionary of the Old Testament, T. 4, red. G. J. Botterweck – H. Ringgren, Grand Rapids 1980, s. 29-31. [Google Scholar]
  7. Herrmann H., Baal Zebub, w: Dictionary of Deities and Demons in the Bible, red. K. van der Torn i in., Leiden – Boston – Köln 1999, ss. 154-56. [Google Scholar]
  8. Von Gott und den Göttern. Gesammelte Aufsätze zum Alten Testament, Berlin – New York 1999. [Google Scholar]
  9. Kościelniak K., Zło osobowe w Biblii, Kraków 2002. [Google Scholar]
  10. Egzegetyczne, historyczne, religioznawcze i kulturowe aspekty demonologii biblijnej, Kraków 2002. [Google Scholar]
  11. Leick G., A Dictionary of Ancient Near Eastern Mythology, New York 2002. [Google Scholar]
  12. Lehnart B., Prophet und König im Nordreich Israel. Studien zur sogenannten vorklassischen Prophetie im Nordreich Israel anhand der Samuel-, Elija- und Elischa-Überlieferungen, Leiden – Boston 2003. [Google Scholar]
  13. Majewski M., Ugarit – historia, religia, literatura, język na tle Biblii Starego Testamentu, Kraków 2010. [Google Scholar]
  14. Mulder J., Kanaanitische Goden in het Oude Testament , Den Haag 1965. [Google Scholar]
  15. Pardee D. – Pardee N., Gods of Glory Ought to Thunder. The Canaanite Matrix of Psalm 29, w: Psalm 29 through Time and Tradition, red. L. K. Handy, Cambridge 2011, s. 115-25. [Google Scholar]
  16. Ravinell A. – Green W., The Storm-God in the Ancient Near East, Winona Lake 2003. [Google Scholar]
  17. Smith M. S., The Early History of God. Yahweh and the Other Deities in Ancient Israel, Grand Rapids 2002. [Google Scholar]
  18. Wyatt N., The Religion of Ugarit. An Overview, w: Handbook of Ugaritic Studies, red. W. Watson – N. Wyatt, Leiden – Boston – Köln 1999, s. 529-86, zwł. 544-45. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.