Abstrakt
Niniejszy artykuł poświęcony został badaniom nad kwestiami wyznaniowymi w testamentach mężczyzn szlachetnie urodzonych w Prusach Królewskich XVII wieku, na obszarze niegdysiejszej niemieckiej kolonizacji na Wschodzie. Praca stanowi próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, jak często i jak silnie zagadnienia pozostające w związku ze sferą sacrum pojawiają się w kontekście wyrażenia ostatniej woli zawartej w badanych testamentach. Prezentowana w niniejszym artykule analiza obejmuje zawarte w eksplorowanych testamentach przywołania Boga, Matki Bożej oraz świętych Kościoła. Wyliczone zostały poszczególne role i tła, w których podmioty te stwierdzono w analizowanych archiwaliach. Praca pozwala ujrzeć stopień religijności testatorów oraz funkcję testamentu, jaką pełnił on dla męskiej szlachty Prus Królewskich XVII wieku.
Bibliografia
Ariès Philippe, Człowiek i śmierć, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2011.
Durkheim Emile, The Elementary Forms of the Religious Life, London: George Allen & Unwin Ltd 2012, https://www.gutenberg.org/files/41360/41360-h/41360-h.htm [dostęp: 26.03.2021].
Dutta Anatol, Warum Erbrecht? Das Vermögensrecht des Generationenwechsels in funktionaler Betrachtung, Tübingen: Mohr Siebeck 2014.
Eggers Hans, Deutsche Sprachgeschichte III. Das Frühneuhochdeutsche, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag 1969.
Eliade Mircea, Sacrum a profanum, tłum. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2008.
Florian Victor, Mikulincer Mario, Fear of Death and the Judgment of Social Transgressions: A Multidimensional Test of Terror Management Theory, „Journal of Personality and Social Psychology” 73(1997)2, s. 369-380.
Giddens Anthony, Socjologia, tłum. A. Szulżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2004.
Groll Klaus Michael, Ein Zwischenruf zum Jahresanfang: Das kluge Testament als kultureller Akt, „Zeitschrift für Erbrecht und Vermögensnachfolge” 1(2006), s. 1-2.
Kultura śmierci, kultura umierania, red. A. Guzowski, E. Krajewska-Kułak, G. Bejda, t. 4, Białystok: Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Wydział Nauk o Zdrowiu 2016.
Hampe Karl, Der Zug nach Osten. Die kolonisatorische Großtat des deutschen Volkes im Mittelalter, Leipzig – Berlin: Teubner 1921.
Huszał Grzegorz, Przygotowanie do śmierci w XVII wieku, „Roczniki Humanistyczne” 31(1983)1, s. 105-151.
Januszowski Jan, Nauka umierania chrzescianskiego: Tákze iáko konáiącégo Pánu Bogu oddawáć, y czego ná ten czás pilnowáć trzebá: Prʒy tym y prʒykłády o roskoßách niebieskich y mękách Cʒyścowych y piekielnych, Druk., Kraków: Skalski Bazyli 1604.
Kowalkowski, Jacek, Nowosad, Wiesław, Wstęp, w: Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, red. J. Kowalkowski, W. Nowosad, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2013, s. 9-56.
Krasuski Jerzy, Historia Niemiec, Wrocław – Warszawa – Kraków: Ossolineum 2008.
Longchamps de Bérier Franciszek, Szacunek dla woli zmarłego na przykładzie rzymskich fideikomisów, w: Profesorowi Janowi Kodrębskiemu in memoriam, red. A. Pikulska-Robaszkiewicz, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2000, s. 209-219.
Ludat Hans, Słowianie połabscy i marchie nadłabskie jako problem europejskiej historii, w: Powojenna mediewistyka niemiecka, red. J. Strzelczyk, A. Krawiec, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje 2017, s. 250-263.
Morawiec Jakub, Początki państw. Dania, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2019.
Owsiński, Piotr A., Zu Konfessionsfragen in ausgewählten deutschen Dorfwillküren in Polen, „Kieleckie Studia Teologiczne” 17(2018), s. 181-197.
Owsiński Piotr A.; Paluch Anna, Sacrum między profanum, czyli o kwestiach wyznaniowych w testamentach szlachetnie urodzonych kobiet w Prusach Królewskich XVII-go wieku, „Kieleckie Studia Teologiczne” 19(2020), s. 75-95.
Popiołek Bożena, Woli mojej ostatniej Testament ten… Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2009.
Szawiel Tadeusz, Religijność ludowa: perspektywy spojrzenia, „Znak” 3/2008 (nr 634), http://www.miesiecznik.znak.com.pl/6342008tadeusz-szawielreligijnosc-ludowa-perspektywy-spojrzenia/ [dostęp: 3.05.2020].
Szymańska Aleksandra, Religijność ludowa i kult świętych, http://rme.cbr.net.pl/index.php/archiwum-rme/534-stycze-luty-nr-65/kultura-i-tradycje-ludowe13/710-religijno-ludowa-i-kult-witych [dostęp: 4.06.2020].
Wiślicz Tomasz, Religijność wiejska w Rzeczpospolitej szlacheckiej. Problemy i trzy przybliżenia, „Barok” 11(2004)2, s. 97-118.
Zhirmunskij Viktor M., Istorija nemeckogo jazyka, Moskva: Vysshaja shkola 1965.
Downloads
Download data is not yet available.
