Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Łódzkie Studia Teologiczne

Vol. 31 No. 4 (2022)

Artykuły

The legal situation of animals in the benefices in the interwar period in Poland. Selected problems

  • Andrzej Dzikowski
DOI: https://doi.org/10.52097/lst.2022.4.21-36  [Google Scholar]
Published: 2022-12-30

Abstract

The study examines and presents veterinary and legal (including canonical) aspects of livestock in the benefice institutions. Selected features of the legal status of animals in the beneficiary property of the parish priest, in the land of the diocese of Tarnów (Poland) were examined and described. In the period 1918–1939 in Poland, the parish benefice was, both from the factual and legal point of view, an important component of the exercise of RC offices, with animals being one of the most important – though not unproblematic – elements of the living. It was revealed, that these problems provided a basis for adopting synodal resolutions at the local, national and common levels, which focused on the concept of proper agricultural and economic use of animals as the farm components.

References

  1. Akty prawne [Google Scholar]
  2. Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch für die gesammten deutschen Erbländer der Oesterreichischen Monarchie, JGS Nr. 496/1811; 970/1846; RGBl. Nr. 185/1856; 217/1859; 9, 108/1860; 131/1867; 47, 49, 62, 79/1868; 4/1869; 110/1895; 276/1914; 208/1915; 69/1916. [Google Scholar]
  3. Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, AAS 9 (1917), II, 1–593. [Google Scholar]
  4. Drugi synod diecezji tarnowskiej 1938, ed. R. Kantor, Synod w przededniu wojny. II Synod Diecezji [Google Scholar]
  5. Tarnowskiej – historia i rekonstrukcja statutów, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2016. [Google Scholar]
  6. Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Rzymie dn. 10 lutego 1925 r., Dz.U. z 1925 r., nr 72, poz. 501, 502. [Google Scholar]
  7. Pierwszy synod diecezji tarnowskiej 1928, Tarnów: Kler diecezjalny tarnowski, Z. Jeleń 1928. [Google Scholar]
  8. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. Kodeks zobowiązań, Dz.U. z 1933 r., nr 82, poz. 598. [Google Scholar]
  9. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. Przepisy wprowadzające kodeks zobowiązań, Dz.U. z 1933 r., nr 82, poz. 599. [Google Scholar]
  10. Trzeci synod diecezji tarnowskiej 1948, Currenda. Pismo urzędowe diecezji tarnowskiej 6–7 (1957). [Google Scholar]
  11. Instrukcja synodalna III synodu diecezji tarnowskiej: Zabezpieczenie majątku kościelnego i beneficjalnego, Tarnów: Diecezja tarnowska 1948. [Google Scholar]
  12. Uchwały I. Polskiego Synodu plenarnego odbytego w Częstochowie w dniach 26–27. VIII. 1936 r. oraz orędzie Episkopatu Polskiego w sprawie uchwał Synodu, Poznań: Naczelny Instytut Akcji Katolickiej 1938. [Google Scholar]
  13. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1360. [Google Scholar]
  14. Literatura [Google Scholar]
  15. Bujak G., Synody diecezjalne Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1922–1931. Organizacja i problematyka uchwał, Kielce: Jedność 2010. [Google Scholar]
  16. Dudek A., Liturgiczne wskazania I Synodu Diecezji Tarnowskiej na tle ruchu liturgicznego XX wieku, w: Synody Diecezji Tarnowskiej, VII, red. A. Żurek, J. Soprych, Kraków: UPJP2 2017, 59–74. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374387125.05 [Google Scholar]
  17. Dudziak J., Pasterska posługa Biskupów Tarnowskich w synodach diecezjalnych. Z dziejów tarnowskich synodów, Tarnowskie Studia Teologiczne 10 (1986), 47–52. [Google Scholar]
  18. Dudziak J., Synod diecezjalny, jego struktura i rola w Kościele partykularnym, Colloquium Salutis 16 (1984), 47–79. [Google Scholar]
  19. Dzikowski A., Inwentarz żywy w majątku proboszcza – beneficjata w świetle uchwał synodów diecezjalnych kieleckiego, lubelskiego i tarnowskiego z lat 1927–28, w: Правова система України [Google Scholar]
  20. в умовах Європейської інтеграції: Погляд студентської молоді, red. S. Banakh et al., Tarnopol: Wydawnictwo Uniwersyteckie 2019, 163–173. [Google Scholar]
  21. Encyklopedja kościelna podług Teologicznej Encyklopedji Wetzera i Weltego z licznemi jej dopełnieniami przy współpracownictwie kilkunastu duchownych i świeckich osób, red. M. Nowodworski, I, Warszawa 1873, 148–154; II, Warszawa 1873, 160–176; VIII, Warszawa 1876, 230–233; XVIII, Warszawa 1892, 200–201, 378–399. [Google Scholar]
  22. Góralski W., Synody w historii Kościoła w Polsce. Szkic do dziejów ustawodawstwa synodalnego, Studia Płockie 27 (1999), 147–156. [Google Scholar]
  23. Kantor R., II Synod Diecezji Tarnowskiej o prawach i obowiązkach duchownych. Próba rekonstrukcji nieopublikowanych statutów synodalnych, w: Dzieje diecezji tarnowskiej. Instytucje i wydarzenia, II, red. A. Gąsior, J. Królikowski, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2012, 133–146. [Google Scholar]
  24. Kantor R., Stanowienie prawa w Kościele partykularnym. Kompetencje synodu diecezjalnego i konferencji biskupów, w: Kościół lokalny w Kościele Chrystusa, red. R. Kantor, Kraków: UPJP2 2015, 78–93. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374384810.05 [Google Scholar]
  25. Kantor R., Synod w przededniu wojny. II Synod Diecezji Tarnowskiej – historia i rekonstrukcja statutów, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2016. [Google Scholar]
  26. Kantor R., The Synods of the Diocese of Tarnów as a tool for the renewal of the particular Church, The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II, 7 (2017) 2, 181–195 DOI: https://doi.org/10.15633/pch.2190 [Google Scholar]
  27. Kantor R., Zapomniany synod z 1938 roku. Przebieg i treść statutów II synodu diecezji tarnowskiej, Roczniki Nauk Prawnych 27 (2017) 2, 129–150. DOI: https://doi.org/10.18290/rnp.2017.27.2-7 [Google Scholar]
  28. Kantor R., Zarząd majątkiem kościelnym w świetle ustawodawstwa synodalnego diecezji tarnowskiej, w: Synody Diecezji Tarnowskiej, VII, red. A. Żurek, J. Soprych, Kraków: UPJP2 2017, 109–128. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374387125.08 [Google Scholar]
  29. Kumor B., Diecezja Tarnowska. Dzieje ustroju i organizacji 1786–1985, Kraków: Pol. Tow. Teologiczne 1985. [Google Scholar]
  30. Kumor B., Dzieje polityczno-geograficzne diecezji tarnowskiej, Lublin: Tow. Nauk. KUL 1958. [Google Scholar]
  31. Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968–1939), Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 21 (1970), 326–338; 22 (1971), 379–382. [Google Scholar]
  32. Pasternak F., Urzędy i beneficja kościelne. Majątek kościelny, Warszawa: ATK 1970. [Google Scholar]
  33. Plewa B., Drugi Tarnowski Synod Diecezjalny. Zapomniane wydarzenie w historii Kościoła lokalnego, Rocznik Tarnowski 19 (2014), 53–59. [Google Scholar]
  34. Plewa B., Pierwszy Synod Diecezji tarnowskiej. Etap przygotowawczy (4 kwietnia 1927–20 czerwca 1928), Tarnowskie Studia Historyczne 3 (2013), 122–135. [Google Scholar]
  35. Rogala K., Synod diecezjalny, jego historia, struktura i znaczenie w Kościele (refleksja kanoniczno-pastoralna), Warszawskie Studia Pastoralne UKSW 4 (2015) 29, 153–168. DOI: https://doi.org/10.21697/wsp.2015.10.4.29.08 [Google Scholar]
  36. Rozkrut T., Synod diecezjalny w historii i w życiu Kościoła, Tarnowskie Studia Teologiczne 16 (1998), 101–118. [Google Scholar]
  37. Rozkrut T., Synod diecezjalny w Kościele, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2002. [Google Scholar]
  38. Rozkrut T., Tarnowskie synody diecezjalne. Ważne wydarzenia eklezjalne w spojrzeniu historyczno-prawnym, w: Dzieje Diecezji Tarnowskiej. Instytucje i wydarzenia, II, red. A. Gąsior, J. Królikowski, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2012. [Google Scholar]
  39. Różański M., Patronat parafii w dekanacie szadkowskim w drugiej połowie XVIII w., Biuletyn Szadkowski 10 (2010), 103–116. DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.10.05 [Google Scholar]
  40. Soprych J., II Synod Diecezji Tarnowskiej 1938 roku – motywy zwołania i relacja do Synodu Plenarnego na Jasnej Górze, w: Synody Diecezji Tarnowskiej, VII, red. A. Żurek, J. Soprych, Kraków: UPJP2 2017, 75–92. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374387125.06 [Google Scholar]
  41. B. Szady, Prawo patronatu w Rzeczpospolitej w czasach nowożytnych, Lublin: Liber 2003. [Google Scholar]
  42. Wierzchanowski R., Urząd oficjała w świetle norm Kodeksu pio-benedyktyńskiego i prawa partykularnego w diecezji tarnowskiej. Studium historyczno-prawne, w: Struktura i działalność Sądu Diecezjalnego w Tarnowie w latach 1945–1983, red. R. Kantor, Kraków: UPJP2 2019, 49–72. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374387309.04 [Google Scholar]
  43. Wiśniowski E., Wartość beneficjów plebańskich w diecezji krakowskiej w świetle Księgi dochodów beneficjów z roku 1529, Roczniki Humanistyczne 35 (1987) 2, 71–81. [Google Scholar]
  44. Wójcik W., Pojęcie parafii w nowym Kodeksie Prawa Kanonicznego, Prawo Kanoniczne – kwartalnik prawno-historyczny 29 (1986) 3–4, 49–74. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.1986.29.3-4.05 [Google Scholar]
  45. Zaborowski M., Roczniki Nauk Prawnych 21 (2011) 1, 245–264. [Google Scholar]
  46. Zieliński J., Pierwszy polski Synod Plenarny w odrodzonej Rzeczpospolitej: okres przygotowań, Prawo Kanoniczne – kwartalnik prawno-historyczny 48 (2005) 3–4, 237–299. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2005.48.3-4.11 [Google Scholar]
  47. Zubka J., Tytuł kanoniczny do święceń dla duchowieństwa świeckiego w szczególności tytuł służby diecezji, Lublin: Tow. Nauk. KUL 1935. [Google Scholar]
  48. Żurek A., Troska Kościoła tarnowskiego o formację intelektualną duchownych. W świetle synodów diecezji tarnowskiej, w: Synody Diecezji Tarnowskiej, VII, red. tenże, J. Soprych, Kraków 2017, 53–156. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374387125.11 [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.