W niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia dziejów tajnej administracji archidiecezji gnieźnieńskiej podczas trudnego okresu jaki przeżywał Kościół w czasie „Kulturkampfu”. Mimo wielu trudności delegaci arcybiskupi i prowikariusze organizowali rekolekcje dla duchowieństwa, starali się o fundusze potrzebne do administrowania archidiecezjami oraz kierowali akcją tajnego duszpasterstwa.