Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 132 (2019): Nasza Przeszłość

Articles

Conflits of Benedictines from Jeżów with the abbots of Lubiń in the 15th and 16th century in the light of the chronicle of Bartholomaeus Crivinius [Bartłomiej z Krzywinia]

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2019.132.53-65  [Google Scholar]
Published: 2019-12-30

Abstract

Jeżów is the last of the 12th-century Benedictine foundations in Poland. From the very beginning, the monastery was conceived as a prepositure of the Benedictine Abbey in Lubiń. In the late Middle Ages, the Benedictines of Jeżów made the first attempts to eliminate some financial burdens towards the abbey. The circumstances of the conflict are known thanks to the 17th century monastery chronicler Bartholomaeus Crivinius. His chronicle is a reliable source, thanks to which we can look at the dynamics of conflicts and the mechanisms of their course as well as cast some light on the short and long term effects. Ultimately, the attempts to avoid financial burdens made in the 15th and 16th centuries ended in failure and, as a consequence, led to even greater rapprochement. The formal and legal solutions developed at that time, later officially introduced into the statutes of the Lubiń Chapter, proved to be very durable, because in the later period such violent and deep conflicts no longer occurred.

References

  1. Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 5, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1878-1881. [Google Scholar]
  2. Dokumenty opactwa benedyktynów w Lubiniu z XII-XV wieku, wyd. Z. Perza-nowski (KDW, s. n., 1), Warszawa-Poznań 1975. [Google Scholar]
  3. W. Abraham, Organizacja kościoła w Polsce do połowy XII w., Lwów 1893. [Google Scholar]
  4. J. Bieniak, Polska elita polityczna XII w., Część. III. A. Arbitrzy książąt-Krąg rodzinny Piotra Włostowica, Społeczeństwo Polski średniowiecznej, red. S. K. Kuczyński, t. 4, Warszawa 1990, s. 13-74. [Google Scholar]
  5. F. Bogdan, Sprawa wyjęcia polskich benedyktynów spod władzy biskupiej w epoce przedtrydenckiej. Studium historyczno-prawne, Sacrum Poloniae Millenium, t. 10, Rzym 1964, s. 19-40. [Google Scholar]
  6. M. Chwaliszewski, Żywot i cuda wielebnego sługi o. Bernarda z Wąbrzeźna, Poznań 1881. [Google Scholar]
  7. M. Derwich, Monastycyzm benedyktyński w średniowiecznej Europie i Polsce. Wybrane problemy, Wrocław 1998. [Google Scholar]
  8. J. Dobosz, Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII w., Poznań 2002. [Google Scholar]
  9. M. T. Gronowski, Zwyczajni klasztor, zwyczajni mnisi. Wspólnota tyniecka w średniowieczu, Kraków 2007. [Google Scholar]
  10. M. Kanior, Polska Kongregacja Świętego Krzyża 1709-1864, Kraków 2000. [Google Scholar]
  11. I. Kwilecka, Nieznany pisarz wielkopolski Tomasz Łysy z Zbrudzewa, [w:] Munera Posnaniensia. Księga pamiątkowa UAM w Poznaniu dla uczczenia 600-lecia założenia Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. G. La-buda, Poznań 1965, s. 220. [Google Scholar]
  12. Liber fraternitatis Lubiniensis, wyd. F. Papee, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 5, Lwów 1888, s. 566-567. [Google Scholar]
  13. Liber mortuorum Lubiniensis ordinis Sancti Benedicti, wyd. W. Kętrzyński, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. 5, Lwów 1888, s. 585-652. [Google Scholar]
  14. K. Pacuski, Początki benedyktyńskiego opactwa św. Wojciecha na grodzie płockim, Społeczeństwo Polski średniowiecznej, red. S. K. Kuczyński, t. 5, Warszawa 1992, s. 135-152. [Google Scholar]
  15. Z. Perzanowski, Opactwo benedyktyńskie w Lubiniu. Studia nad fundacją i rozwojem uposażenia w średniowieczu, Wrocław 1978. [Google Scholar]
  16. J. Płocha, Najdawniejsze dzieje benedyktynów z Mogilna, Wrocław-War-szawa-Kraków 1969. [Google Scholar]
  17. P. Sczaniecki, Bartłomiej z Krzywinia, Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1976, kol. 78-79. W. Semkowicz, Ród Awdańców w wiekach średnich, [w:] Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, (45), 1919, s. 161-314. [Google Scholar]
  18. M. L. Wójcik, Rozbrat Jemielnicy z Rudami. Ze studiów nad wzajemnymi relacjami górnośląskich cysterskich, [w:] Klasztor w Kościele średnio-wiecznym i nowożytnym, red. M. Derwich, A. Pobóg-Lenartowicz, Warszawa-Wrocław-Opole 2010, s. 409-427. [Google Scholar]
  19. F. Bogdan, Sprawa egzempcji benedyktynów w Polsce średniowiecznej, „Nasza Przeszłość”, 9, 1959, 51-89. [Google Scholar]
  20. M. Cetwiński, Jeszcze o fundacji opactwa benedyktynów w Lubiniu, „Sobótka”, (36), 1981, s. 455-463. [Google Scholar]
  21. G. Labuda, Początki klasztoru w świetle źródeł pisanych, [w:] Materiały sprawozdawcze, z. 1, 1978, s. 1-59. [Google Scholar]
  22. Z. Perzanowski, Honorarium autorskie Galla-Anonima, „Nasza Przeszłość”, (9), 1959, s. 19-37. [Google Scholar]
  23. B. Urban, Bartłomiej z Krzywinia i jego kronika, „Zeszyty Lubińskie”, z. 3, s. 22-25. [Google Scholar]
  24. J. Urban, Prepozytury opactwa benedyktynów w Lubiniu w XVI w., „Zeszyty Lubińskie”, 1995, s. 27-41. [Google Scholar]
  25. Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, red. M. Plezia, t. 5, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1978-1984. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.