Dyplomacja papieska wobec sporu o tron Polski w latach 1704-1709

Jan Kopiec

doi:10.52204/np.2022.138.81-105

Vol. 138 (2022): Our Past

Articles

Dyplomacja papieska wobec sporu o tron Polski w latach 1704-1709

Jan Kopiec⁺⁻

pdf (Język polski)

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2022.138.81-105 [Google Scholar]
Published: 2022-12-31

Abstract

Artykuł dotyczy opinii dyplomacji papieskiej na temat Stanisława Leszczyńskiego, rywala Augusta II, w czasie sporu o tron polski na początku XVIII wieku. Polskie społeczeństwo było wówczas podzielone na dwa obozy polityczne, co spowodowało chaos w państwie. Ponieważ rządy Stanisława Leszczyńskiego uważano za nielegalne, dyplomacja papieska uznała nieobecnego w kraju Augusta II za króla polskiego i utrzymywała oficjalne stosunki z konfederacją sandomierską, nie zrywając jednak kontaktów z obozem Leszczyńskiego.
Podczas przygotowań do wojny ze Szwecją car Rosji Piotr Wielki interweniował w spór o polski tron. Szukał nowego kandydata do polskiej korony, który mógłby odegrać podobną rolę jak Leszczyński wobec króla szwedzkiego. Dyplomacja papieska podjęła więc energiczne wysiłki, aby zapobiec tzw. trzeciej elekcji, która według szacunków nuncjusza J. Piazzy stanowiłaby wielkie zagrożenie dla państwa. Wobec nieobecności Augusta II i niebezpieczeństwa trzeciej elekcji, dyplomacja papieska w pierwszych miesiącach 1707 roku dążyła do uznania Leszczyńskiego za króla. Jednak już latem tego samego roku ogłoszono interregnum przez Konfederację Sandomierską i zawarto traktat między Karolem XII a cesarzem Józefem I w Altrandstadt, który między innymi dotyczył ustępstw na rzecz protestantów na Śląsku. W wyniku tych wydarzeń dyplomacja papieska wycofała swoje poparcie dla Leszczyńskiego i ponownie uznała za króla Augusta II, który powrócił do Warszawy w 1709 roku.

References

Acta Nuntiaturae Polonae, t. 1: Nuntiorum series chronologica, opr. H. D. Wojtyska, Romae 1990. [Google Scholar]
Boutier J., Clemente XI, [w:] Dizionario storico del papato, red. Ph. Levillain, t. 1, Milano 1996 s. 342-345. [Google Scholar]
Cieślak E., Stanisław Leszczyński, Wrocław 1994. [Google Scholar]
Cieślak E., W obronie tronu króla Stanisława Leszczyńskiego, Gdańsk 1986. [Google Scholar]
Conrads N., Die Durchführung der Altronstädter Konvention in Schlesien 1707-1709, Köln-Wien 1977. [Google Scholar]
Feldman J., Stanisław Leszczyński, Warszawa 1988. [Google Scholar]
Gierowski A., Leszczyński J., Dyplomacja unii personalnej polska-saskiej, [w:] Polska służba dyplomatyczna XVI-XVIII w., red. Z. Wójcik, Warszawa 1966 s. 369-431. [Google Scholar]
Kamiński A., Konfederacja sandomierska wobec Rosji w okresie poaltransztadzkim, Wrocław 1971. [Google Scholar]
Kopiec J., Echa polskich wydarzeń z lat 1704-1709 w środowisku Hospicjum św. Stanisława w Rzymie, NP t. 82 (1994), s. 373-380. [Google Scholar]
Kopiec J., Korespondencja prywatna nuncjusza Miufza Piazzy z biskupem Agostino Steffani z lat 1706-1708, „Nasza Przeszłość”, 79 (1993), s. 223-241. [Google Scholar]
Kopiec J., Nuncjusz Juliusz Piazza wobec uwolnienia arcybiskupa K. Zielińskiego, „Roczniki teologiczne” 43 (1996) z. 4, s. 189-193. [Google Scholar]
Kopiec J., Podstawowe źródła do badań nuncjatury Juliusza Piazzy w Polsce (1706-1708), [w:] Ad libertatem in verdate. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Alojzemu Marcolowi, red. P. Morciniec, Opole 1996, s. 610-612. [Google Scholar]
Kopiec J., Śląski epizod w dziejach nuncjatury polskiej w czasach Augusta II (1705-1709), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 47 (1992) nr 1-2, s. 331-336. [Google Scholar]
Kriegseisen W., Radzewski Franciszek, [w:] PSB t. 30 (1987), s. 36-38. [Google Scholar]
Staszewski J., Stosunki Augusta II z Kurią rzymską. Tzw. misja rzymska, Toruń 1965. [Google Scholar]
Volumina legum t. 6, Petersburg 1860 s. 137-216. Wydał je R. Mienicki, Diariusz Walnej Rady Warszawskiej z roku 1710 Wilno 1928. [Google Scholar]
Załuski A. Ch., Epistolae familiares-ecclesiasticae, t. 3, Brunsbergae 1713. [Google Scholar]
Ziekursch J., August der Starkę und die katholische Kirche in den Jahren 1697-1720, „Zeitschrift fur Kirchengeschichte” Bd. 24 (1903), s. 121-135. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Keywords

dyplomacja papieska
Juliusz Piazza
Stanisław Leszczyński
August II

How to Cite

Kopiec, J. (2022). Dyplomacja papieska wobec sporu o tron Polski w latach 1704-1709. Our Past, 138, 81–105. https://doi.org/10.52204/np.2022.138.81-105

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Most read articles by the same author(s)

Jan Kopiec, Does Church history perpetuate „sacred history”? , Our Past: Vol. 134 (2020): Nasza Przeszłość
Józef Bańka, Wojciech Bartel, Jan Kopiec, Wincenty Urban, Introduction , Our Past: Vol. 50 (1978): Our Past
Jan Kopiec, Relacje biskupów wrocławskich „Ad limina” z XVII i XVIII wieku , Our Past: Vol. 138 (2022): Our Past
Jan Kopiec, Review: Matthias Fuhrmann, The Ornament of the Desert, or the Life of Saint. Paul the first hermit, transl. J. Wojtczak-Szyszkowski, Częstochowa-Jasna Góra 2014 , Our Past: Vol. 123 (2015): Our Past
Jan Kopiec, Korespondencja prywatna nuncjusza Juliusza Piazzy z biskupem Agostino Steffani z lat 1706-1708 , Our Past: Vol. 138 (2022): Our Past
Jan Kopiec, Papal diplomacy in the face of the dispute for the throne of Poland in the years 1704 1709 , Our Past: Vol. 138 No. 2 (2022): Our Past
Jan Kopiec, "Ad limina" Reports by the Bishops of Wrocław from the 17th and 18th centuries , Our Past: Vol. 138 No. 2 (2022): Our Past
Jan Kopiec, Thanksgiving for the good given , Our Past: Vol. 126 (2016): Our Past
Jan Kopiec, Private Correspondence of Nuncio Julius Piazza with Bishop Agostino Steffani of the Years 1706-1708 , Our Past: Vol. 138 No. 2 (2022): Our Past
Jan Kopiec, Review: Jacek Staszewski, August II the Strong, Wrocław-Warsaw-Kraków 1998 , Our Past: Vol. 90 (1998): Our Past

1 2 3 4 > >>

[1] Acta Nuntiaturae Polonae, t. 1: Nuntiorum series chronologica, opr. H. D. Wojtyska, Romae 1990. [Google Scholar]

[2] Boutier J., Clemente XI, [w:] Dizionario storico del papato, red. Ph. Levillain, t. 1, Milano 1996 s. 342-345. [Google Scholar]

[3] Cieślak E., Stanisław Leszczyński, Wrocław 1994. [Google Scholar]

[4] Cieślak E., W obronie tronu króla Stanisława Leszczyńskiego, Gdańsk 1986. [Google Scholar]

[5] Conrads N., Die Durchführung der Altronstädter Konvention in Schlesien 1707-1709, Köln-Wien 1977. [Google Scholar]

[6] Feldman J., Stanisław Leszczyński, Warszawa 1988. [Google Scholar]

[7] Gierowski A., Leszczyński J., Dyplomacja unii personalnej polska-saskiej, [w:] Polska służba dyplomatyczna XVI-XVIII w., red. Z. Wójcik, Warszawa 1966 s. 369-431. [Google Scholar]

[8] Kamiński A., Konfederacja sandomierska wobec Rosji w okresie poaltransztadzkim, Wrocław 1971. [Google Scholar]

[9] Kopiec J., Echa polskich wydarzeń z lat 1704-1709 w środowisku Hospicjum św. Stanisława w Rzymie, NP t. 82 (1994), s. 373-380. [Google Scholar]

[10] Kopiec J., Korespondencja prywatna nuncjusza Miufza Piazzy z biskupem Agostino Steffani z lat 1706-1708, „Nasza Przeszłość”, 79 (1993), s. 223-241. [Google Scholar]

[11] Kopiec J., Nuncjusz Juliusz Piazza wobec uwolnienia arcybiskupa K. Zielińskiego, „Roczniki teologiczne” 43 (1996) z. 4, s. 189-193. [Google Scholar]

[12] Kopiec J., Podstawowe źródła do badań nuncjatury Juliusza Piazzy w Polsce (1706-1708), [w:] Ad libertatem in verdate. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Alojzemu Marcolowi, red. P. Morciniec, Opole 1996, s. 610-612. [Google Scholar]

[13] Kopiec J., Śląski epizod w dziejach nuncjatury polskiej w czasach Augusta II (1705-1709), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 47 (1992) nr 1-2, s. 331-336. [Google Scholar]

[14] Kriegseisen W., Radzewski Franciszek, [w:] PSB t. 30 (1987), s. 36-38. [Google Scholar]

[15] Staszewski J., Stosunki Augusta II z Kurią rzymską. Tzw. misja rzymska, Toruń 1965. [Google Scholar]

[16] Volumina legum t. 6, Petersburg 1860 s. 137-216. Wydał je R. Mienicki, Diariusz Walnej Rady Warszawskiej z roku 1710 Wilno 1928. [Google Scholar]

[17] Załuski A. Ch., Epistolae familiares-ecclesiasticae, t. 3, Brunsbergae 1713. [Google Scholar]

[18] Ziekursch J., August der Starkę und die katholische Kirche in den Jahren 1697-1720, „Zeitschrift fur Kirchengeschichte” Bd. 24 (1903), s. 121-135. [Google Scholar]