Ir al menú de navegación principal Ir al contenido principal Ir al pie de página del sitio

Vol. 85 (1996): Nasza Przeszłość

Artykuły

Proces fundacyjny klasztoru cystersów w Wieleniu (1277 - ok. 1285)

  • Krzysztof Kaczmarek
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1996.85.49-73  [Google Scholar]
Publicado: 1996-06-30

Resumen

Opactwo cystersów w Wieleniu (po przeniesieniu do Przemętu) jest jednym z najmniej zbadanych naukowo klasztorów tego zakonu, jakie powstały w Polsce w okresie średniowiecza. Nie posiada monografii, a liczba poświęconych jej prac analitycznych jest niewielka.W artykule podjęto próbę rekonstrukcji procesu lokacyjnego klasztoru Wieleń / Przemęt. Jak wiadomo, pierwsza próba sprowadzenia cystersów na zamek w Przemęcie podjęta została już na początku XIII wieku (1210) przez księcia Władysława Odonica. Jednak jego darowizna nie została zakończona i mnisi z Pforty nigdy nie dotarli na zamierzoną lokalizację opactwa. Inicjatywę założenia klasztoru cystersów na pograniczu Wielkopolski i Śląska podjął ponownie w latach 70. XIII w. poznański wojewoda Beniamin. Pierwszy namacalny ślad oparty na materiale źródłowym pochodzi z roku 1277, kiedy to kapituła generalna zakonu nakazała przeprowadzenie wizytacji w miejscu planowanej lokalizacji klasztoru. Następnie (1278) fundator uzyskał potwierdzenie darowizny od książąt wielkopolskich. W tym samym roku władze zakonu zdecydowały, że po zapewnieniu odpowiedniego zakwaterowania braciom z klasztoru w Paradyżu przeniosą się do nowego klasztoru, a opactwo zostanie włączone do zakonu. Nie da się na podstawie źródeł dokładnie określić, kiedy zakończył się proces lokacji klasztoru. Pośrednie informacje wskazują na rok 1285 i to właśnie tę datę najczęściej podaje się w literaturze. Pierwsza siedziba zakonników znajdowała się w mieście Ptowo (dziś Kaszczor). Stamtąd na przełomie XIII i XIV w. klasztor przeniósł się do Wielenia, a swoją nazwę wziął od miejsca, w którym powstała jego nowa siedziba.

Citas

  1. Bielińska M., Kancelarie i dokumenty wielkopolskie XIII wieku, Warszawa-Kraków 1969. [Google Scholar]
  2. Chłopocka H., Fundacje cysterskie w Polsce średniowiecznej w poglądach historiografii polskiej, w: Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, Poznań 1987. [Google Scholar]
  3. Korytkowski J., Brevis descriptio historico-geographica ecclesiarum archidioecesis gnesnensis et posnaniensis, Gnesnae 1888. [Google Scholar]
  4. Maleczyński K.,, Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, t. 1, Wrocław 1951. [Google Scholar]
  5. Matuszewski J., Immunitet ekonomiczny dobrach Kościoła w Polsce do roku 1381, Poznań 1936. [Google Scholar]
  6. Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 2, Poznań 1964. [Google Scholar]
  7. Potkański K., Ze studiów nad ustrojem grodowo-plemiennym, w: Pisma pośmiertne, t. 1, Kraków 1922. [Google Scholar]
  8. Raczyński E., Wspomnienia Wielkopolski to jest województw poznańskiego, kaliskiego i gnieźnieńskiego , Poznań 1842. [Google Scholar]
  9. Sikora F., Dokumenty i kancelaria Przemysła I oraz Bolesława Pobożnego 1239-1279 na tle współczesnej dyplomatyki wielkopolskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969. [Google Scholar]
  10. Warmiński T., Urkundliche Geschichte des ehemaligen Klosters zu Paradies, Meseritz 1886. [Google Scholar]
  11. Zawadzka J. , Proces fundowania opactw cysterskich w XII i XIII wieku, „Roczniki Humanistyczne” t. 7:1958. [Google Scholar]

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.