Przedmiot niniejszych rozważań stanowi pojęcie małżeństwa ewangelickiego w obowiązującym na obszarze Królestwa Kongresowego prawie małżeńskim z 1836 r. W prawie tym doszło do wyodrębnienia przepisów regulujących małżeństwo ewangelickie. Wyodrębnienie to nadało związkowi odpowiednią rangę. Istotnymi elementami składowymi pojęcia tego małżeństwa była dopuszczalność rozwodu oraz jurysdykcja sądowa w tym przedmiocie. W świetle konstrukcji prawa małżeńskiego z 1836 r. kwestia zastosowania przepisów o małżeństwie ewangelików w sprawie rozwodowej wynikała z kompetencji sądu tego wyznania.
Przegląd rozwiązań charakteryzujących małżeństwo ewangelickie oparty został na chronologii zmian, które dotyczyły przede wszystkim kwestii międzywyznaniowych. Zasadnicza nowelizacja w tym zakresie nastąpiła w 1891 r. Wpłynęła na normatywny kształt pojęcia małżeństwa ewangelickiego, a przez to rzutowała również na prawny charakter związku z ewangelikiem lub osobą, która przyjęła wyznanie ewangelickie po ślubie.
Prawo międzywyznaniowe posiadało kluczowe znaczenie dla określenia dopuszczalności rozwodu, w praktyce bowiem określało właściwość prawa materialnego w tej sprawie. Dotyczące ewangelików prawo materialne zostało jednak uwzględnione jedynie w wymiarze niezbędnym do określenia pojęcia małżeństwa ewangelickiego. Celem ustawodawcy z 1836 r. było przede wszystkim ograniczenie możliwości zastosowania właściwego dla osób tego wyznania prawa materialnego w sprawie rozwodowej. Osiągnięto go za pomocą odpowiedniej regulacji małżeństwa ewangelickiego w prawie międzywyznaniowym. W ten sposób ustawodawca zmierzał do marginalizacji społecznej roli rozwodu ewangelickiego. Pełnił on jednak istotną rolę społeczną, stanowiąc przejaw zdrowego rozsądku w kwestii polityki rodzinnej. Jego kształt normatywny dopełnia pojęcie małżeństwa ewangelickiego, a zarazem wpływa na unifikację prawa małżeńskiego w Polsce.