Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 29 (2022)

Artykuły

Język migowy formą komunikacji z osobami niepełnosprawnymi słuchowo

  • Mateusz Kowalski
DOI: https://doi.org/10.52097/rs.2022.315-329  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.09.2023

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie języka migowego jako formy komunikowania się osób z niepełnosprawnością słuchową między sobą oraz z osobami słyszącymi. Artykuł podzielony jest na trzy części.
W pierwszej części analizuję rys historyczny formułowania się współcześnie istniejącego języka migowego. Wychodząc od niewerbalnych form komunikowania się osób głuchych już w początkach historii człowieka, rekonstruuję najważniejsze wydarzenia związane z rozwojem form tego języka. Akcentuję przy tym szczególnie wkład szkolnictwa osób głuchych.
W drugiej części pochylam się na naturą języka migowego, charakteryzując jego elementy (poszczególne znaki i gesty) oraz reguły służące do tworzenia z nich zwartego języka. W tej części także opisywane są dwa najważniejsze systemy języka migowego tj. Polski Język Migowy i System Językowy-Migowy.
W ostatniej części przedstawiam, w jaki sposób język migowy jest wykorzystywany w środowiskach osób z niepełnosprawnością słuchową, a także w relacji ze światem osób słyszących. Analizuję takie sytuacje życiowe jak relacje rodzinne, funkcjonowanie w społeczeństwie oraz sytuację prawną języka migowego.
Na podstawie tych analiz możemy dojść do wniosku, że język migowy jest niezbędną formą wykorzystywaną w komunikowaniu się osób z niepełnosprawnością słuchową. Jego brak powoduję znaczne ograniczenie poziomu rozwoju społecznego osoby głuchej. Należy więc nadal popierać i upowszechniać język migowy, także wśród osób słyszących.

Bibliografia

  1. Bernaś T., Badania nad Polskim Językiem Migowym na tle innych języków migowych, w: Rozprawy Komisji Językowej XLII, red. J. Miodek, W. Wysoczański, Wrocław 2016. [Google Scholar]
  2. Czajkowska-Kisil M., Głusi, ich język i kultura – zarys problematyki, w: Lingwistyka przestrzeni i ruchu. Komunikacja migowa a metody korpusowe, red. P. Rutkowski, S. Łozińska, Warszawa 2014. [Google Scholar]
  3. Kosiba O., Grenda P., Leksykon języka migowego, Bydgoszcz, 2011. [Google Scholar]
  4. Kowalska P., Durko T., Język migowy jako środek komunikacji osób głuchych, „Otorynolaryngologia”, 2011, nr 10 (2). [Google Scholar]
  5. Marnik J., Rozpoznawanie znaków Polskiego Alfabetu Palcowego, w: Metody statystyki i data mining w badaniach naukowych, Warszawa-Kraków 2003. [Google Scholar]
  6. Nowicki W., Ksiądz Jakób Falkowski, założyciel Instytutu Warszawskiego Głuchoniemych. Przyczynek do dziejów dobroczynności, Warszawa 1876. [Google Scholar]
  7. Pietrzak W., Język migowy w szkole, cz. 2, Warszawa 1992. [Google Scholar]
  8. Podgórska-Jachnik D., Historia wychowania i edukacji głuchych z perspektywy surdopedagogiki początku XXI wieku, w: Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną, red. J. J. Błeszyński, D. Baczała, J. Binnebesel, Łódź, 2008. [Google Scholar]
  9. Szczepankowski B., Język migany w szkole, cz. 1, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  10. Szczepankowski B., Porozumiewanie się z osobami niesłyszącymi, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 2000. [Google Scholar]
  11. Szczepankowski B., Kuncewicz D., Język migowy w terapii, Łódź 2008. [Google Scholar]
  12. Tomaszewski P., Piekot T., Język migowy w perspektywie socjolingwistycznej, „Socjolingwistyka”, XXIX (2015). [Google Scholar]
  13. Wilimborek B., Nauczanie języka migowego osób słyszących, „Języki Obce”, nr 4, 2015. [Google Scholar]
  14. Wojtas A., Język migowy jako forma komunikacji wspierająca dziecko niesłyszące w środowisku rodzinnym, „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych”, 2014, nr 18/1. [Google Scholar]