Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Tom 28 (2021)

Artykuły

Kulturowe filary zachodniej cywilizacji szkic retrospektywny

DOI: https://doi.org/10.52097/rs.2021.41-55  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2021

Abstrakt

Region Morza Śródziemnego to kolebka najstarszych cywilizacji i wielkich religii monoteistycznych: judaizmu, chrześcijaństwa, islamu. To przestrzeń promieniowania wielu prądów umysłowych, osiągnięć w sztuce i technice. To teatr wydarzeń politycznych, militarnych, ekonomicznych, społecznych. W refleksji nad kulturowym kształtem zachodniej cywilizacji zostaną omówione podstawowe pojęcia: kultura, dziedzictwo, tożsamość. W tym kontekście zostaną przywołane trzy linie starożytnych tradycji, których symbolem są wzgórza / miasta: Akropol / Ateny; Kapitol / Rzym; Golgota / Jerozolima. Znajomość kulturowego rodowodu Europy, to podstawa wiedzy o europejskiej tożsamości; przejaw szacunku dla wartości wspólnoty i historycznej pamięci dziedzictwa.

Bibliografia

  1. Bartnik Cz., Fenomen Europy, Radom 2001. [Google Scholar]
  2. Benedykt XVI, O sercu rozumnym. III podróż apostolska do Niemiec. Wykład w Bundestagu (Berlin, 22.09.2011), w: tenże, Poznanie prawdy. Wykłady papieskie, Kraków 2017, s. 138-139. [Google Scholar]
  3. Braudel F., Morze Śródziemne: Przestrzeń i historia. Ludzie i dziedzictwo, tłum. M. Boduszyńska-Borowikowa, B. Kuchta, A. Szymanowski, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  4. Czupryk R., Kulturowe dziedzictwo i tożsamość europejskiego humanizmu, Sandomierz 2013. [Google Scholar]
  5. Dębiński A., W Chrystusowym Krzyżu nadzieja nasza (słowo rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II), online: https://opoka.org.pl/biblioteka/Z/ZE/kul_wielkanoc_2015.html [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  6. Dyczewski L., Kultura, w: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. K. Chałas, A. Maj, Radom 2016, s. 518-525. [Google Scholar]
  7. Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, red. L. Sosnowski, G. Turowski, Kraków 2002. [Google Scholar]
  8. Fiszer J. M., Pozytywne i negatywne skutki Unii Europejskiej wobec Państw basenu Morza Śródziemnego oraz jej perspektywy w XXI wieku, „Biuletyn Analiz i Opinii”, 2018, nr 1 (30), s. 1, online: http://isppan.waw.pl/wp-content/uploads/2018/04/biuletyn-2018-0130.pdf [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  9. Grześkowiak J., Europo, wróć do korzeni!, „Moje miasto. Czasopismo polonijne dla Ciebie”, 2009, nr 3 (72), s. 11. [Google Scholar]
  10. Grzybowski J., Byt, tożsamość, naród: próba wyjaśnienia formuły „tożsamość narodowa” w perspektywie metafizyki, Kęty 2012. [Google Scholar]
  11. Hełpa-Liszkowska K., Dziedzictwo kulturowe jako czynnik rozwoju lokalnego, „Studia Oeconomica Posnaniensia”, 6 (2013), s. 5-18. [Google Scholar]
  12. Jan Paweł II, Akt Europejski (Santiago de Compostela, 9.11.1982), w: Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, red. L. Sosnowski, G. Turowski, Kraków 2002, s. 29-36. [Google Scholar]
  13. Jan Paweł II, Przemówienie do uczestników III Międzynarodowego Forum Fundacji im. Alcide De Gasperiego: Europa potrzebuje Jezusa Chrystusa (Watykan, 23.02.2002), w: Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, red. L. Sosnowski, G. Turowski, Kraków 2002, s. 408-410. [Google Scholar]
  14. Jan Paweł II, Przemówienie w siedzibie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (Bruksela, 20 maja 1985), w: S. Sowiński, R. Zenderowski, Europa drogą Kościoła. Jan Paweł II o Europie i europejskości, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003, s. 205-212. [Google Scholar]
  15. Jaroszyński P., Kalokagathia, w: Powszechna encyklopedia filozofii, online: http://ptta.pl/pef/pdf/k/kalokagathia.pdf [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  16. Kobyliński Z., Czym jest, komu jest potrzebne i do kogo należy dziedzictwo kulturowe?, „MAZOWSZE Studia Regionalne”, 2011, nr 7, s. 21-47. [Google Scholar]
  17. Krąpiec M.A., Kultura, w: Powszechna encyklopedia filozofii, online: http://www.ptta.pl/pef/pdf/k/kultura.pdf [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  18. Kwaśniewski K., Tożsamość kulturowa, w: Słownik etnologiczny; terminy ogólne, red. Z. Staszczak, Warszawa-Poznań 1987, s. 351-352. [Google Scholar]
  19. Legutko-Kobus P., Dziedzictwo kulturowe jako czynnik rozwoju i specjalizacji regionów, „Studia KPZK”, 2016, nr 170, s. 140-157. [Google Scholar]
  20. Meetschen S., Trzy wzgórza Europy, „Idziemy”, 2012, nr 36 (365). [Google Scholar]
  21. Mrozewicz L., Historia powszechna. Starożytność, Poznań 2001. [Google Scholar]
  22. Purchla J., Dziedzictwo kulturowe, w: Kultura a rozwój, red. J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla, Warszawa 2013, s. 39-56. [Google Scholar]
  23. Ryś G., Jeden, święty, powszechny, apostolski. Spotkania z historią Kościoła, Kraków 2016. [Google Scholar]
  24. Salmonowicz S., Korzenie Europy, „Homines Hominibus”, 2008, nr 1 (4), s.19-24. [Google Scholar]
  25. Schick L., Źródła europejskiej tożsamości (wykład w ramach XI Zjazdu Gnieźnieńskiego), tłum. K. Markiewicz, online: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/abp-ludwig-schick-zrodla-europejskiej-tozsamosci [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  26. Skrzydlewski P., Cywilizacja, w: Powszechna encyklopedia filozofii, online: http://www.ptta.pl/pef/pdf/c/cywilizacja.pdf [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  27. Skrzypczak K., Jaka tożsamość kulturowa dla dzisiejszej Europy?, „Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM”, 2010, nr 1, s. 203-218. [Google Scholar]
  28. Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 2, z. 4 (10), Warszawa-Kraków 1957. [Google Scholar]
  29. Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  30. Sowiński S., Zenderowski R., Europa drogą Kościoła. Jan Paweł II o Europie i europejskości, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003. [Google Scholar]
  31. Szacki J., Tożsamość, w: Encyklopedia PWN, online: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/tozsamosc;3988537.html [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  32. Szubrycht T., Migracja śródziemnomorska – szansa, wyzwanie, czy zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiego?, w: Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe w regionie Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki (MENA) u progu XXI wieku, red. R. Bania, K. Zdulski, Łódź 2012, s. 26-36. [Google Scholar]
  33. Szyfer A., Tożsamość kulturowa: implikacje teoretyczne i metodologiczne, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, 1 (1997), s. 159-167. [Google Scholar]
  34. Waszczyńska K., Wokół problematyki tożsamości, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”, 6 (2014), s. 48-73. [Google Scholar]
  35. Wiktorska-Święcka A., Wyznaczanie granic i konstruowanie tożsamości Europy, w: Procesy integracyjne i dezintegracyjne w Europie, red. A. Pacześniak, M. Klimowicz, Wrocław 2014, s. 19-41. [Google Scholar]
  36. Wilczyński W., Śródziemnomorski region, w: Encyklopedia PWN, online: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/srodziemnomorski-region;3984337.html [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]
  37. Woźniakowski H., Jedność kultury europejskiej, „W drodze”, 2004, nr 7 (371), online: https://wdrodze.pl/article/jednosc-kultury-europejskiej [dostęp: 15.05.2021]. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.