Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Tom 29 (2022)

Artykuły

Hugona ze św. Wiktora mediewistyczna «­arcula memoriae»… w świetle klasycznego dyskursu wokół «pamięci»

  • Damian Wierdak
DOI: https://doi.org/10.52097/rs.2022.617-632  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.09.2023

Abstrakt

Struktura artykułu ma charakter dychotomiczny: w pierwszej części autor wskazuje źródła i odcienie klasycznej sztuki pamięci, zaś w drugiej koncentruje się na pamięciowej wizji Hugona ze św. Wiktora. Podstawowym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie koncepcji pamięci Hugona ze św. Wiktora (1096-1141), wybitnego mistrza w Opactwie św. Wiktora pod Paryżem. Hugon, w dziele Didascalicon, opisując pamięć używa określenia «arcula memoriae». Termin ten ma pokazać olbrzymi potencjał pamięci ludzkiej. Średniowieczna koncepcja pamięci Hugona zrodziła się dzięki klasycznym koncepcjom pamięci. Spośród nich, największy wpływ na wykrystalizowanie się Hugona «arcula memoriae» miała teoria pamięci św. Augustyna. Autor wyraża nadzieję, że zaprezentowanie «arcula memoriae» Hugona jeszcze bardziej ukaże, jak wielka siła tkwi w pamięci człowieka.

Bibliografia

  1. Augustyn, O Trójcy Świętej, przeł. M. Stokowska, Kraków 1996. [Google Scholar]
  2. Augustyn, Wyznania, przeł. Z. Kubiak, Kraków 2018. [Google Scholar]
  3. Carruthers M., The Book of Memory. A Study of Memory in Medieval Culture, second edition, New York, Oxford 2008. [Google Scholar]
  4. Cicero, De Oratore, II, London 1967. [Google Scholar]
  5. E. Greber, J. Korpanty, Mały słownik łacińsko-polski, red. J. Korpanty, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  6. Harkins F. T., Fundamentum omnis doctrinae: The Memorization of History in the Pedagogy of Hugh of St. Victor, w: Le livre et l’écrit. Texte, liturgie et mémoire dans l’Èglise du Moyen Âge, Turnhout 2012, s. 267-294. [Google Scholar]
  7. Harkins F. T., Reading and the Work of Restoration. History and Scripture in the Theology of Hugh of St Victor, New York 2009. [Google Scholar]
  8. Harkins F.T, Secundus Augustinus: Hugh of St. Victor on Liberal Arts Study and Salvation, „Augustinian Studies”, 37:2, 2006, s. 219-246. [Google Scholar]
  9. Hugh of St. Victor, De tribus maximus circumstantiis gestorum, W. M. Green (ed.), „Speculum”, 18 (1943), s. 484-493. [Google Scholar]
  10. Hugh of St. Victor, The Didascalicon, tłum. J. Taylor, New York-London 1961. [Google Scholar]
  11. Hugon ze św. Wiktora, Didascalicon, czyli co i jak czytać, wstęp J. Soszyński, przeł. P. Pludra-Żuk, Warszawa 2017. [Google Scholar]
  12. Kubicki R., Ani być, ani mieć? Trzy szkice z filozofii pamięci, Poznań 2001. [Google Scholar]
  13. Łabno K., Pamięć a czas – od Arystotelesa do św. Tomasza, „Tarnowskie Studia Teologiczne”, 33 (2014), nr 1, s. 17-24. [Google Scholar]
  14. MacDonald S., Augustine, w: A Companion to Philosophy in the Middle Ages, ed. J. E. Gracia, Blackweel 2002, s. 154-171. [Google Scholar]
  15. Majeran R., Szkoła w opactwie św. Wiktora, w: Przewodnik po filozofii średniowiecznej. Od św. Augustyna do Joachima z Fiore, red. A. Kijewska, Kraków 2012, s. 323-340. [Google Scholar]
  16. Maryniarczyk A., Słownik Przewodnik Filozoficzny, Osoby – Problemy – Terminy, Lublin 2012, s. 455. [Google Scholar]
  17. Marzec G., Metafory pamięci, Warszawa 2017. [Google Scholar]
  18. Mazur P. S., Pamięć, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. VII, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2006, s. 959-963. [Google Scholar]
  19. Michalski M., Pisarstwo filozofów jako świadectwo pamięci. Próba rozpoznania, w: Świadectwa pamięci: w kręgu źródeł i dyskursów (od XIX wieku do dzisiaj), red. E. Dąbrowicz, B. Larenta, M. Domurad, Białystok 2017, s. 13-24 [Google Scholar]
  20. Platon, Dialogi, t. 2, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999. [Google Scholar]
  21. Reale G., Historia filozofii starożytnej, Platon i Arystoteles, t. II, przeł. E. I. Zieliński, Lublin 2012. [Google Scholar]
  22. Rebes M., Miejsce pamięci z perspektywy filozoficznej, w: Pozytywne Miejsca Pamięci Europejskiej, red. K. A. Gajda, A. Pazik, Kraków 2015, s. 42-58. [Google Scholar]
  23. Rorem P., Hugh of Saint Victor, Oxford 2009. [Google Scholar]
  24. Scheper G. L., Hugh of saint Victor, w: The Encyclopedia of Christian Literature, ed. G. T. Kurian, vol. 2, Lanham-Toronto-Plymouth 2010, s. 375-378. [Google Scholar]
  25. Slotemaker J.T., Hugh of St. Victor, w: Encyclopedia of Medieval Philosophy, Philosophy between 500 and 1500, ed. H. Lagerlund, London 2010, s. 478-480. [Google Scholar]
  26. Swieżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  27. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. I, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  28. Yates F. A., Sztuka pamięci, przeł. W. Radwański, Warszawa 1977. [Google Scholar]
  29. Zembrzuski M., Pamięć i przypominanie jako sposoby odnoszenia się do przeszłości a historia filozofii, „Filo – Sofija”, nr 25 (2014/2), s. 57-71. [Google Scholar]
  30. Żardecka M., Pamięć i zapomnienie. Filozoficzny dyskurs o sile i słabości pamięci indywidualnej i zbiorowej, Rzeszów 2020. [Google Scholar]