Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
##common.pageHeaderLogo.altText##

Vol. 30 (2023)

Artykuły

Priest Piotr Szczupiel (November 3, 1908 Budziwój – June 29, 1941 Dublany) – restoring memory

  • Sabina Rejman
DOI: https://doi.org/10.52097/rs.2023.143-160  [Google Scholar]
Published: 2024-10-25

Abstract

Father Piotr Szczupiel is one of many priests who died during World War II. He was born on November 3, 1908 in Budziwoj (now a district of Rzeszów) as the son of Franciszek and Maria née Jopek. After graduating from primary school, he attended the Ist State Junior High School. Fr. Stanisław Konarski in Rzeszów and the II State Junior High School. Prof. Kazimierz Morawski in Przemyśl. He passed his final exams in 1927 and entered the Higher Theological Seminary in Przemyśl. He was ordained in 1932. He served as a curate in Tarnowiec, Jarosław, Przemyśl and Sambor. In the last two, he was a catechist in public schools and a private gymnasium. After the outbreak of World War II, he moved to Dublan. He died shortly after the German attack on the USSR on June 29, 1941, shot by soldiers of the Soviet Army, wrongly accused of killing a Soviet officer. The change of political system and borders after 1945 made it difficult to care for the memory and tombstone of the deceased. It was only in 2008 that a new tombstone was consecrated in Dublany, and in 2022 in Rzeszów-Budziwoj a memorial plaque in the parish church.

References

  1. Archiwalia [Google Scholar]
  2. Archiwum Archidiecezjalne w Przemyślu [Google Scholar]
  3. Akta osobowe księdza Piotra Szczupiela oraz księdza Wojciecha Litwina. [Google Scholar]
  4. Archiwum Państwowe w Rzeszowie [Google Scholar]
  5. zespół 1118 Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Tyczynie. [Google Scholar]
  6. sygn. 4 Księga małżeństw – Budziwój. [Google Scholar]
  7. sygn. 7 Księga zgonów – Parafia Rzymskokatolicka Budziwój 1887-1933. [Google Scholar]
  8. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie [Google Scholar]
  9. IPN Rz 298/41 t. 1 - Akta podręczne w sprawie zamordowania osoby: Piotr Szczupiel. [Google Scholar]
  10. IPN Rz 298/41 t. 2 - Akta główne w sprawie zamordowania osoby: Piotr Szczupiel. [Google Scholar]
  11. Archiwum parafii pw. Matki Bożej Śnieżnej w Budziwoju [Google Scholar]
  12. Księga chrztów Budziwój 1896-1920. [Google Scholar]
  13. Korespondencja proboszcza ks. Mieczysława Lignowskiego z Tomaszem Pachlą, siostrą Elżbietą Ślemp, Joanną Kępką. [Google Scholar]
  14. Archiwum rodziny Ewy Szczupiel z Budziwoja [Google Scholar]
  15. Źródła drukowane [Google Scholar]
  16. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Premisliensis Rit. Lat. pro Anno Domini 1932, Przemyśl (i kolejne lata do 1938). [Google Scholar]
  17. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880. [Google Scholar]
  18. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I w Rzeszowie za rok szkolny 1919, Rzeszów 1919. [Google Scholar]
  19. Sprawozdanie Dyrekcji I. Gimnazjum Państwowego w Rzeszowie za rok szkolny 1920/21, Rzeszów 1921 (oraz za rok szkolny 1922/23, 1923/24). [Google Scholar]
  20. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum II im. prof. Kazimierza Morawskiego w Przemyślu za rok szkolny 1925/26, Przemyśl 1926. [Google Scholar]
  21. Woźniak R., Przemyśl w latach II wojny światowej w relacji kronikarza klasztoru franciszkanów-Reformatów, przedmową poprzedził A. Sroka, Przemyśl 1998. [Google Scholar]
  22. Opracowania [Google Scholar]
  23. Borcz H., Archidiecezja przemyska. Zarys dziejów i organizacji, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 79 (2003), s. 33-119. [Google Scholar]
  24. Borowiec T., Borowiec S., Z przeszłości Budziwoja, Tyczyn 1994. [Google Scholar]
  25. Borowiec T., Kawa R., Kościół w Budziwoju, Tyczyn 2006. [Google Scholar]
  26. Borowiec T., Kawa R., Szkoła w Budziwoju w latach 1847-1973, Tyczyn 2005. [Google Scholar]
  27. Dołęgowska K., Chcą mieć za patrona kapłana męczennika, „Niedziela Przemyska”, 36 (2019), s. 6-7. [Google Scholar]
  28. Domino Z., Ksiądz Piotr Szczupiel z Budziwoja, męczennik za wiarę, „Głos Tyczyna”, 13 (2009), https://tyczyn.pl/gazeta/glos_tyczyna_2009_13_459.pdf [dostęp: 17.08.2022]. [Google Scholar]
  29. Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS w latach 1939-1988, Lublin 2003. [Google Scholar]
  30. Dzwonkowski R., Piotr Szczupiel, w: Słownik biograficzny duchowieństwa Metropolii Lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939-1945, red. J. Krętosz, M. Pawłowiczowa, Opole 2007. [Google Scholar]
  31. Dzwonkowski R., Represje wobec polskiego duchowieństwa katolickiego pod okupacją sowiecką 1939-1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939-1941, red. P. Chmielowiec, Rzeszów-Warszawa 2005. [Google Scholar]
  32. Flader M., 325. rocznica założenia Seminarium Duchownego w Przemyślu, „Niedziela Przemyska”, 11 (2012), https://www.niedziela.pl/artykul/61804/nd/325-rocznica-zalozenia-Seminarium [dostęp: 30.08.2022]. [Google Scholar]
  33. Herbert Z., Raport z oblężonego miasta i inne wiersze, Paryż 1983. [Google Scholar]
  34. Jasina M., Collegium Marianum, „Niedziela Przemyska”, 11 (2017), https://www.niedziela.pl/artykul/129817/nd/Collegium-Marianum [dostęp: 29.08.2022]. [Google Scholar]
  35. Karczmarzewski A., Antoni Bomba – chłopski polityk z Budziwoja, w: Z dziejów Tyczyna i regionu, red. A. Zielecki, Tyczyn 1998. [Google Scholar]
  36. Klich J., Tragiczny dzień wikarego z Dublan, „Nowiny”, 102 (1992), s. 1-2. [Google Scholar]
  37. Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską 1939-1945, z. IV, W. Jacewicz, J. Woś, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  38. Motyka A., Posługa w cieniu totalitaryzmów, „Niedziela”, 5 (2017), s. V. [Google Scholar]
  39. Nabywaniec S., Powstanie placówek duszpasterskich u schyłku okresu galicyjskiego na przykładzie parafii Budziwój koło Rzeszowa, „Galicja. Studia i Materiały”, 7 (2021), s. 353-364. [Google Scholar]
  40. Nowowyświęceni przeznaczeni na posady wikarych, „Kronika Diecezji Przemyskiej”, 32 (1932), z. 7/9, s. 278-279, https://www.kbc.krosno.pl/dlibra/publication/5648/edition/5459/content [dostęp: 18.08.2022]. [Google Scholar]
  41. Pasierb G., Wpisani w historię. Kronika rodzinna, Rzeszów 2020. [Google Scholar]
  42. Pawłowicz W., Wierni Bogu i Ojczyźnie, „Cracovia. Leopolis”, 60 (2009), nr 4, s. 8-11. [Google Scholar]
  43. Podoliński W., Sambor i okolica: przegląd krajoznawczy, Sambor 1937. [Google Scholar]
  44. Pruchnik W., Historia budziwojskich chłopów. W 110. rocznicę utworzenia Stronnictwa Ludowego, Rzeszów 2005. [Google Scholar]
  45. Pudłocki T., Ks. Konstanty Bieda - kapłan z powołania, „Nasz Przemyśl”, 12 (2014), s. 41. [Google Scholar]
  46. Ruszało E., Gdzie giną owieczki, tam ginie ich pasterz, „Niedziela”, (93) 1999, nr 41, s. 1,3. [Google Scholar]
  47. Słownik biograficzny duchowieństwa Metropolii Lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939-1945, red. J. Krętosz, M. Pawłowiczowa, Opole 2007. [Google Scholar]
  48. Szal A., Duchowieństwo diecezji przemyskiej o. ł. w latach 1918-1939, Przemyśl 2005. [Google Scholar]
  49. Wójcik Z. K., Szczupiel Piotr, w: Przemyski słownik biograficzny, t. 3, red. E. Grin-Piszczek, T. Pudłocki, A. Siciak, Przemyśl 2016, s. 138-139. [Google Scholar]
  50. Ziemann E., Seminarium duchowne, w: Encyklopedia katolicka, t. XVII, Lublin 2012, kol. 1397. [Google Scholar]
  51. Zych S., Kapłańskie świadectwo męczeństwa. Polscy duchowni podczas II wojny światowej, w: Kościół w Polsce, t. X, Dzieje i kultura, red. J. Walkusz, Lublin 2011. [Google Scholar]
  52. Zygarowicz S., Ks. Szczupiel Piotr (1908-1941), w: Świadkowie wiary diecezji przemyskiej z lat 1939-1964, red. S. Zygarowicz, W. Jedynak, Przemyśl 2001, s. 152-155. [Google Scholar]
  53. Netografia [Google Scholar]
  54. Arbor Memorial, https://www.arbormemorial.ca/capital/obituaries/eleonora-ruszalo/18468 [dostęp: 23.11.2022]. [Google Scholar]
  55. „Biała Księga”. Martyrologium duchowieństwa – Polska XX w. (lata 1914‑1989), http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/vPOLISH/POLISHRELIGIOUS_intro_01.htm [dostęp: 22.08.2022]. [Google Scholar]
  56. Dublany powiat Sambor, https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2289028211400145&id=1544475909188716 [dostęp: 5.09.2022]. [Google Scholar]
  57. Dzedzej Z., Dublany. Fragment książki Dublany i Ziemie Zachodnie, Piasecznik 2017, http://dublany.pl/wp-content/uploads/2022/03/Dublany-ksiazka-DUBLANY-I-ZIEMIE-ZACHODNIE-fragment.pdf [dostęp: 12.09.2022]. [Google Scholar]
  58. Lista Krzystka, https://listakrzystka.pl/szczupiel-wladyslaw-piotr [dostęp: 22.11.2022]. [Google Scholar]
  59. Księga upamiętniająca Kapłanów, https://www.wsd.tarnow.pl/seminarium/ksiega-martyrologium [dostęp: 22.08.2022]. [Google Scholar]
  60. Miejsca pamięci narodowej, http://www.miejscapamiecinarodowej.pl/index.php/podkarpackie/1010-przemysl-tablica-upamietniajaca-zamordowanych-kaplanow-diecezji-przemyskiej [dostęp: 6.09.2022]. [Google Scholar]
  61. Parafia Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Samborze, http://parafiasambor.pl/ [dostęp: sierpień 2022] (Kronika parafialna, Foto Galeria, Rys Historyczny Parafii). [Google Scholar]
  62. Szkolnicki P., Krokosiński W., Historyczna Monografia Dublan Samborskich, 1950, (maszynopis), http://dublany.pl/opracowania [dostęp: 12.09.2022]. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.