Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie

Tom 9 (2016)

Artykuły

Zasada równouprawnienia związków wyznaniowych – analiza rozwiązań polskich na tle rozwiązań konstytucyjnych państw europejskich

DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6192  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2016

Abstrakt

Cechą charakterystyczną systemów prawnych państw demokratycznych jest to, że ich źródłem jest godność człowieka. Pojęcie godności człowieka umieszczane jest zazwyczaj w przepisach otwierających rozdziały poświęcone wolnościom i prawom człowieka w konstytucjach współczesnych państw. Elementem wspólnym systemów prawnych poszczególnych państw europejskich jest także wyrażenie zasady równości w ustawach konstytucyjnych i podkreślenie jej fundamentalnego znaczenia. Zasada równości znajduje swoje uzupełnienie w zakazie dyskryminacji. Zasada równouprawnienia związków wyznaniowych swoją genezę bierze również z godności człowieka. To z przysługującego obywatelom poszczególnych państw prawa do równości wypływa naturalna konsekwencja, jaką jest równość wszystkich związków wyznaniowych. Zasada równouprawnienia tych podmiotów rzadko wprost jest wyrażona w ustawach zasadniczych innych państw. Umieszczenie tej zasady w systemie prawnym wpływa na charakter państwa, które z tej racji może być jedynie państwem świeckim. Niewątpliwie umieszczenie w Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. wskazanej zasady jest ugruntowaniem i potwierdzeniem w polskim systemie prawnym zasad demokratycznego państwa świeckiego gwarantującego poszanowanie podstawowych praw i wolności człowieka.

Bibliografia

  1. Bała, Paweł. 2010. Pod wezwaniem Boga czy Narodu? Religia a ustrój-studium przypadku polskich konstytucji, Warszawa: Wydawnictwo von Boroviecky. [Google Scholar]
  2. Borecki, Paweł, and Michał Pietrzak. 2002. „Glosa do orzeczenia z 2 IV 2003, K 13/02.” Państwo i Prawo 8:119–124. [Google Scholar]
  3. Borecki, Paweł, and Michał Pietrzak. 2003. „Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 kwietnia 2003 r., (sygn. Akt K 13/02).” Przegląd Sejmowy 5:96–113. [Google Scholar]
  4. Borecki, Paweł. 2007. „Zasada równouprawnienia wyznań w prawie polskim.” Studia z Prawa Wyznaniowego 10:115–160. [Google Scholar]
  5. Bożyk, Stanisław. 2004. „Konstytucyjna zasada równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych”. In Zasada równości w prawie. Konferencja naukowa. Rzeszów, 16 października 2003 r., edited by Halina Zięba-Załucka, and Maciej Kijowski, 93–100. Rzeszów: Wydawnictwo Pobitno. [Google Scholar]
  6. Bożyk, Stanisław. 2013. „Konstytucyjna regulacja problematyki wyznaniowej w wybranych państwach Unii Europejskiej.” Przegląd Prawa Wyznaniowego 5:155–166. [Google Scholar]
  7. Chmaj, Marek. 2002a. „Godność człowieka jako źródło jego wolności i praw.” In Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. Zasady ogólne, edited by Marek Chmaj, Leszek Leszczyński, Wiesław Skrzydło et al., 73–90. Kraków: Kantor Wydawniczy „Zakamycze”. [Google Scholar]
  8. Chmaj, Marek. 2002b. „Pojęcie i geneza wolności i praw człowieka.” In Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. Zasady ogólne, edited by Marek Chmaj, Leszek Leszczyński, Wiesław Skrzydło et al., 11–36. Kraków: Kantor Wydawniczy „Zakamycze”. [Google Scholar]
  9. Chmaj, Marek. 2002c. „Równość wobec prawa i zakaz dyskryminacji.” In Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. Zasady ogólne, edited by Marek Chmaj, Leszek Leszczyński, Wiesław Skrzydło et al., 115–146. Kraków: Kantor Wydawniczy „Zakamycze”. [Google Scholar]
  10. Complak, Krystian. 2002. „O prawidłowe pojmowanie godności osoby ludzkiej.” In Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, edited by Bogusław Banaszak, and Artur Preisner, 63–79. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. [Google Scholar]
  11. Czohara, Andrzej. 1994. Stosunki państwo-kościół. Belgia, Francja, Hiszpania, Włochy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN. [Google Scholar]
  12. Doe, Norman. 2011. Law and religion in Europe. A Comparative Introduction. Oxford: Oxford University Press. [Google Scholar]
  13. Dudek, Dariusz. 2004. „Równouprawnienie kościołów i związków wyznaniowych na tle konstytucyjnych zasad prawa wyznaniowego.” In Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego. Materiały I Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego (Kazimierz Dolny, 14–16 stycznia 2003), edited by Artur Mezglewski, 199–225. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  14. Falski, Jacek. 2004. „Równość wyznań we Francji w ramach systemu supremacji świeckiego porządku publicznego (wybrane problemy).” In Zasada równości w prawie. Konferencja naukowa. Rzeszów, 16 października 2003 r., edited by Halina Zięba-Załucka, and Maciej Kijowski, 101–115. Rzeszów: Wydawnictwo Pobitno. [Google Scholar]
  15. Ferrari, Silvio. 2007. „Państwo i kościół we Włoszech.” In Państwo i kościół w krajach Unii Europejskiej, edited by Gerhard Robbers, tł. Joanna Lopatowska-Rynkowska, Michał Rynkowski, 391–406. Wrocław: Kolonia Limited. [Google Scholar]
  16. Florianowicz-Błachut, Przemysław. 2009. „Systemy relacji państwo-kościół w krajach skandynawskich (nordyckich) – między powiązaniem a rozdziałem. Regulacje konstytucyjne i subkonstytucyjne.” In Pro bono Reipublicae. Księga jubileuszowa Profesora Michała Pietrzaka, edited by Paweł Borecki, Andrzej Czohara, and Tadeusz J. Zieliński, 212–243. Warszawa: LexisNexis. [Google Scholar]
  17. Florianowicz-Błachut, Przemysław. 2012. „Luterański model otwartego państwa (quasi) wyznaniowego w Europie – od powiązania do przyjaznego rozdziału – kazus państw skandynawskich.” In Prawne granice wolności sumienia i wyznania, edited by Roman Wieruszewski, Mirosław Wyrzykowski, and Lena Kondratiewa-Bryzik, 85–119. Warszawa: Lex a Wolter Kluwer business. [Google Scholar]
  18. Garlicki, Leszek. 1999. „Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym – status wspólnot religijnych.” Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego numer specjalny:30–47. [Google Scholar]
  19. Góralski, Wojciech. 2003. Wstęp do prawa wyznaniowego. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  20. Johann, Wiesław, and Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska. 1999. „Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym – status jednostki.” Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego numer specjalny:15–29. [Google Scholar]
  21. Kaczmarczyk-Kłak, Katarzyna. 2010. „Godność człowieka w Konstytucji RP i konstytucjach innych państw.” Studia Prawnicze KUL 1:63–77. [Google Scholar]
  22. Kempen, Bernhard. 1999. „Godność człowieka jako idea przewodnia konstytucji w Europie.” In Kultura i prawo. Materiały I Międzynarodowej Konferencji na temat Podstawy jedności europejskiej, Lublin 23–25 września 1998, edited by Józef Krukowski, and Otto Theisen, 202–235. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  23. Kovalenko, Łesia. 2002. „Podstawowe regulacje wyznaniowe w prawie ukraińskim.” Studia z Prawa Wyznaniowego 5:79–109. [Google Scholar]
  24. Krukowski, Józef. 1994. „Relacje między państwem i Kościołem w konstytucjach współczesnych państw europejskich. Aspekt prawno-porównawczy.” Kościół i Prawo 12:25–42. [Google Scholar]
  25. Krukowski, Józef. 1997. „Godność człowieka podstawą konstytucyjnego katalogu praw i wolności jednostki”. In Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, edited by Leszek Wiśniewski, 38–50. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. [Google Scholar]
  26. Krukowski, Józef. 1999. Konkordat polski. Znaczenie i realizacja. Lublin: Verba. [Google Scholar]
  27. Krukowski, Józef. 2000. Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych. Lublin: Red. Wydawnictw KUL. [Google Scholar]
  28. Krukowski, Józef. 2008. „Równouprawnienie związków wyznaniowych w państwach europejskich.” Studia Prawnicze KUL 2:23–31. [Google Scholar]
  29. Krukowski, Józef. 2015. „Konstytucyjne zasady relacji państwo-kościół w III Rzeczypospolitej.” In Katolickie zasady relacji państwo-kościół a prawo polskie, edited by Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, and Henryk Stawniak, 87–114. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  30. Margiotta Broglio, Francesco, Cesare Mirabelli, and Francesco Onida. 1997. Religioni e sistemi giuridici. Introduzione al diritto ecclesiastico comparato. Bologna: il Mulino. [Google Scholar]
  31. Matwiejuk, Jarosław. 2007. „Rosyjski model rozdziału kościoła i państwa.” In Francuska Ustawa z 9 grudnia 1905 roku o rozdziale kościołów i państwa z perspektywy stu lat, edited by Michał Pietrzak, 77–86. Warszawa: Liber. [Google Scholar]
  32. Matwiejuk, Jarosław. 2013. „Problematyka wyznaniowa w ustawach zasadniczych Federacji rosyjskiej, Republiki Białorusi i Ukrainy.” Przegląd Prawa Wyznaniowego 5:167–177. [Google Scholar]
  33. Misztal, Henryk. 2003. „Konstytucyjne podstawy polskiego prawa wyznaniowego.” In Prawo wyznaniowe, edited by Henryk Misztal, and Piotr Stanisz, 188–206. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne. [Google Scholar]
  34. Orzeszyna, Krzysztof. 2006. „Status prawny kościołów i innych związków wyznaniowych w Republice Włoskiej.” Przegląd Sejmowy 2:61–79. [Google Scholar]
  35. Orzeszyna, Krzysztof. 2007. Podstawy relacji między państwem a kościołami w konstytucjach państw członkowskich i traktatach Unii Europejskiej. Studium prawnoporównawcze. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  36. Pietrzak, Michał. 1997. „Stosunki państwo-Kościół w nowej Konstytucji.” Państwo i Prawo 11–12:173–184. [Google Scholar]
  37. Pietrzak, Michał. 2004. „Nierzymskokatolickie Kościoły i związki wyznaniowe w Rzeczypospolitej Polskiej (1989–2000).” In Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych. Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin, edited by Beata Górowska, 393–414. Warszawa: ASPRA-JR. [Google Scholar]
  38. Potrzeszcz, Jadwiga. 2005. „Godność człowieka w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego.” Roczniki Nauk Prawnych 1:27–49. [Google Scholar]
  39. Ryguła, Piotr. 2004. „Podstawowe pryncypia hiszpańskiego prawa wyznaniowego.” In Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego. Materiały I Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego (Kazimierz Dolny, 14–16 stycznia 2003), edited by Artur Mezglewski, 115–141. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  40. Safjan, Marek. 2003. „Wolność religijna w konstytucjach państw europejskich.” Kultura i prawo. Materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej”, Warszawa 2–4 września 2002, edited by Józef Krukowski, and Otto Theisen, 43–73. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  41. Sitarz, Mirosław. 2015. „Zasada równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych.” Kościół i Prawo 1:141–168. [Google Scholar]
  42. Skrzydło, Wiesław. 2002. „Konstytucyjny katalog wolności i praw jednostki.” In Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce. Zasady ogólne, edited by Marek Chmaj, Leszek Leszczyński, Wiesław Skrzydło et al., 37–69. Kraków: Kantor Wydawniczy „Zakamycze”. [Google Scholar]
  43. Sobczyk, Paweł. 2004. „Konstytucyjna zasada równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych.” In Problemy państwa i prawa, edited by Feliks Prusak, 21–35. Warszawa: Oficyna Wydawnicza WSM SIG. [Google Scholar]
  44. Stanisz, Piotr. 2010. „Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w Rzeczypospolitej Polskiej – zarys problematyki.” In Podstawy regulacji stosunków Państwo-Kościół w Rzeczypospolitej Polskiej i Republice Włoskiej (I Fondamenti della regolazione delle relazioni Stato-Chiesa nella Repubblica di Polonia e nella Republica Italiana), edited by Przemysław Czarnek, Dariusz Dudek, and Piotr Stanisz, 15–39. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  45. Šturm, Lovro. 2007. „Państwo i kościół w Słowenii.” In Państwo i kościół w krajach Unii Europejskiej, edited by Gerhard Robbers, tł. Joanna Lopatowska-Rynkowska, Michał Rynkowski), 345–360. Wrocław: Kolonia Limited. [Google Scholar]
  46. Szymanek, Jarosław. 2004. „Stosunki państwa ze związkami wyznaniowymi w świetle postanowień Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.” In Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych. Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin, edited by Beata Górowska, 457–475. Warszawa: ASPRA-JR. [Google Scholar]
  47. Szymanek, Jarosław. 2006a. „Prawna regulacja wolności religijnej.” Studia Prawnicze 2:5–30. [Google Scholar]
  48. Szymanek, Jarosław. 2006b. „Prawo wyznaniowe w praktyce III RP (zagadnienia wybrane)”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1:93–109. [Google Scholar]
  49. Szymanek, Jarosław. 2006c. „Konstytucyjna regulacja stosunków państwo – kościół (ujęcie komparatystyczne).” Państwo i Prawo 4:22–46. [Google Scholar]
  50. Szymanek, Jarosław. 2007. „Państwo – Kościół w III RP. Między systemem rozdziału łagodnego a systemem państwa parawyznaniowego.” Prawo i Religia 1:13–18. [Google Scholar]
  51. Szymańczak, Jolanta. 2011. „Przeciwdziałanie dyskryminacji w Polsce – wybrane aspekty polityki państwa”. Studia BAS 2:237–259. [Google Scholar]
  52. Szyszlak, Tomasz J. 2007. „Wolność religijna w konstytucjach i ustawach wyznaniowych państw postradzieckich.” Studia z Prawa Wyznaniowego 10:225–260. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.