Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie

Tom 1 (2008)

Artykuły

Przestępstwa przeciwko rodzinie w Kodeksie Karzącym Królestwa Polskiego z 1818 r. i Kodeksie Kar Głównych i Poprawczych z 1847 r.

  • Jerzy Markiewicz
DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6633  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2008

Abstrakt

Poniższe opracowanie składa się ze wstępu, części zasadniczej i wniosków. Część wstępna prezentuje zagadnienie kodeksu karnego Królestwa Polskiego, uchwalonego przez parlament (Sejm?) 16 kwietnia 1818, który był pierwszym kodeksem karnym w historii Polski. Został on później uchylony dekretem carskim z dnia 1 stycznia 1847, aby następnie ustanowić kodeks kar głównych i poprawczych. Autor omawia cechy przestępstwa, kary, odpowiedzialności oraz sam system kar, który ma funkcjonować jako element odstraszający, W artykule zaprezentowano stan badań, źródła i literaturę przedmiotu, jak również cel opracowania. Artykuł zawiera cztery części. Dotyczą przestępstw przeciwko życiu, małżeństwu i władzy rodzicielskiej, przestępstw na tle seksualnym i innych. Opisywane przestępstwa przeciwko życiu to: ojcobójstwo, zabicie członka rodziny, zabicie kobiety ciężarnej, dzieciobójstwo, aborcja, porzucenie dziecka i samobójstwo. Część dotycząca przestępstw przeciwko małżeństwu obejmuje trzy sfery przestępstw i wykroczeń, które często ściśle są związane z normami cywilnymi w prawie matrymonialnym: karalne naruszenie istotnych warunków zawarcia małżeństwa, karalne naruszenie prawnych przeszkód do zawarcia małżeństwa, odpowiedzialność karna rodziców, opiekunów i księży w przypadku naruszenia prawnych przeszkód do zawarcia małżeństwa, oraz nadużycie praw małżeńskich i obowiązków, a także przestępstwa seksualne przeciwko rodzinie. Przestępstwa seksualne to cudzołóstwo, kazirodztwo, prostytucja wśród krewnych i wykroczenia wynikające z uwiedzenia. Ostatnia część artykułu omawia przestępstwa przeciwko władzy rodzicielskiej, władzę opiekuna i kuratora, z podaniem różnych rodzajów nadużycia władzy rodzicielskiej, opiekuńczej czy kuratorskiej, przestępstwa dokonane przez dzieci przeciwko rodzicom, oraz nadużycie władzy opiekuńczej i kuratorskiej. Autor wskazuje na zasadnicze różnice i podobieństwa między rozwiązaniami prawnymi i instytucjami prawa karnego w obydwu kodeksach. Część z wnioskami zawiera syntetyczną ocenę i analizę badanych zagadnień.

Bibliografia

  1. Historia państwa i prawa Polski, t. III, Od rozbiorów do uwłaszczenia, red. J. Bardach i M. Semkowska-Gluck, Warszawa 1981. [Google Scholar]
  2. A Korobowicz, W. Witkowski, Historia ustroju i prawa polskiego (1772–1918), wyd. II, Zakamycze 2002. [Google Scholar]
  3. F. Maciejowski, Wykład prawa karnego w ogólności z zastosowaniem Kodeksu Kar Głównych i Poprawczych z dniem 20 grudnia (1 stycznia) 1848 r. w Królestwie Polskim obowiązującego, tudzież ustawy przewodniej i instrukcji dla sądów, Warszawa 1848. [Google Scholar]
  4. J. Markiewicz, Przestępstwa przeciwko rodzinie w Kodeksie Karzącym Królestwa Polskiego z 1818 r., [w:] Ius et Fides, red. T. Guz i M. Kuć, Lublin 2006. [Google Scholar]
  5. J. Markiewicz, Przestępstwa przeciwko rodzinie w Kodeksie Kar Głównych i Poprawczych z 1847 r., Roczniki Wydziału Nauk Prawniczych i Ekonomicznych KUL, t. II, z. 1, Lublin 2006. [Google Scholar]
  6. K. Sójka-Zielińska, Historia prawa, wyd. VIII, Warszawa 2000. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.